8 Hoist mærkeligt er det vistnok at den fra Nordens Hedenold be- varede islandske Aarsudregning (som nu udgives med ethvert Aars trykte einginu (lagr eignadr at norrænu lali, ok er så kalladr Laugardagr, sem å odruui ldndum beitir Satiirnusdagr’’].— I Kimhcgla (Udg. S. 110) havde Forfatteren (ogsaa i Ovcrcensstcminclse med ovcnineldtc gamle Pergamentsblade) opregnet de 5 Pla- neter, med tilfdict foregiven Oversættelse af hine Naine, saaledes nemlig: „Stilbou „er (eller betyder) mdlssljnrna (o: Talens eller Veltalenhedens Stjerne)”} bar vel en oldnordisk Astrolog ved denne Benævnelse sogt at hentyde til Odins, eller en græsk til llcrmes’s uforlignelige Veltalenhed? „Hesperus er (eller kaldes) bloitsstjarna (Blodsljcrne)” Freja indfandt sig daglig, medOdin, paa Valpladsen for at kaarc de Faldne. ,, Fispen tt, kaldet prekstjnrua” (Kraftstjerne), passer vel til den stærke Tyr eller Tir ligesaavel som til Mars. „Fcnon (helliget Jupiter og Tbor)” kunde vel i begge Hensyn kaldes ,mcginsljnrnn (Magtstjerne”). Navnet „giwglcikssljarnn, (i)\er- iliidighedens Stjerne)” maatte vistnok bedst passe til Romernes nationale Saturnus. Det er ellers oicnsynligt at de fleste af hine fremmede Benævnelser erc af græsk Oprindelse og have andre Betydninger end de ovenanfdrte, samlere tildecis blevnc tillagtc andre Planeter} arilftuiv, (fcilviof, (jatSiov (alle bentydende til Giands eller Skin) forekomme bos Arislotelcs, Apulcjus, Ccnsorin, Julius Firinicus o. fl., samt menes at være oversatte fra Ægyptisk. 'Kotuqos er almindelig bekjendt. Sprogroden til Fispcna bar jeg derimod ingensteds kunnet finde. Skulde det nedstamme fra ’auif ispdiva som sigtende til Planetens Ban«? — Om Solens Benævnelse kan det bemærkes at Sunnit (svarende til det tydske Sunna, nyengclsk Sun o. s. v.) nu i Island (som for det meste fordum i Norden) kun bruges i Digtersproget, men Sol (Lat. sol, Slavon. og Russ. solnz,c, Lithauisk snu/r, Mocsogoth. snuil) er derimod, ligesom i hele Skandinavien, almindelig brugeligt, undtagen netop i Ordet sunnudngr, Sdndag. Det oldnordiske Mani (gammel Tydsk mano o. s. v.) er gaact over til det danske og svenske Manne (Måne), men bruges nu i Island kun af Digterne} det ovenanfdrte tungi er nu der Maancns almindelige Benævnelse, i visse svenske Dialekter tungel, tongel, tungle, fordum Angclsaxisk tungol, tungal, Moesogoth. tuggl, [tiingl] gammel Hbitydsk tungnl m. m. Stjerne} nu i Malabarisk og Tnmulisk tinguel, tingel, Maanc (o. s. v,) Sol og Mani forekomme ellers som mythiske Væsener i Eddaernc. Beretningerne om Biskop Jon Ogmundsons Afskaffelse af Ugedagenes hedenske Navne i Island cre hidindtil ikke blevnc fuldstændig bckjendtc. Der gives forskjel- lige Recensioner af lians endnu ikke udgivne Saga cllef Levnetsbeskrivelse, i hvilke de lyde meget forskjellig, og det eneste hertil borende Uddrag deraf som (mig vit- terlig) endnu haves paa Tryk, findes i John Olafscns Sgntagma dcbuplismo vclcruni (llafn. 1770, 4) S. 190: , [>viat å5r varu cptir i kristninni miklar ok illar afteilår beifiins sidar, er cigi var upprælt or gudligum aKri medan krislnin var ung} fyrirbaud hann sterkliga aliar hindrvitur, er fornmenn liofdo tekit af tunglkomum cda dæ- grnm, cda cigna daga vitrum moiinum beidnum, sva sem at kalla lysdag, Odins- dag cda jporsdag, enn baud at hafa jlat daga tal sein hclgir fedur bafa sett i rituing, at kalla annan dag viku, jiridja ok sva ul” o: „Fordi der for i Kristenheden mange og onde hedenske Sæder vare blevnc tilbage, som ikke vare udryddede af Guds Ager, medens Kristendommen var ung, forbod ban strængelig al Overtro, som de Gamle havde havt om Maancns Ny (Qvartecrskiflcr) og om (visse) Rogn, saa og at

(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Blaðsíða 1
(6) Blaðsíða 2
(7) Blaðsíða 3
(8) Blaðsíða 4
(9) Blaðsíða 5
(10) Blaðsíða 6
(11) Blaðsíða 7
(12) Blaðsíða 8
(13) Blaðsíða 9
(14) Blaðsíða 10
(15) Blaðsíða 11
(16) Blaðsíða 12
(17) Blaðsíða 13
(18) Blaðsíða 14
(19) Blaðsíða 15
(20) Blaðsíða 16
(21) Blaðsíða 17
(22) Blaðsíða 18
(23) Blaðsíða 19
(24) Blaðsíða 20
(25) Blaðsíða 21
(26) Blaðsíða 22
(27) Blaðsíða 23
(28) Blaðsíða 24
(29) Blaðsíða 25
(30) Blaðsíða 26
(31) Blaðsíða 27
(32) Blaðsíða 28
(33) Blaðsíða 29
(34) Blaðsíða 30
(35) Blaðsíða 31
(36) Blaðsíða 32
(37) Blaðsíða 33
(38) Blaðsíða 34
(39) Blaðsíða 35
(40) Blaðsíða 36
(41) Blaðsíða 37
(42) Blaðsíða 38
(43) Blaðsíða 39
(44) Blaðsíða 40
(45) Blaðsíða 41
(46) Blaðsíða 42
(47) Blaðsíða 43
(48) Blaðsíða 44
(49) Blaðsíða 45
(50) Blaðsíða 46
(51) Blaðsíða 47
(52) Blaðsíða 48
(53) Blaðsíða 49
(54) Blaðsíða 50
(55) Blaðsíða 51
(56) Blaðsíða 52
(57) Blaðsíða 53
(58) Blaðsíða 54
(59) Blaðsíða 55
(60) Blaðsíða 56
(61) Blaðsíða 57
(62) Blaðsíða 58
(63) Blaðsíða 59
(64) Blaðsíða 60
(65) Blaðsíða 61
(66) Blaðsíða 62
(67) Blaðsíða 63
(68) Blaðsíða 64
(69) Blaðsíða 65
(70) Blaðsíða 66
(71) Blaðsíða 67
(72) Blaðsíða 68
(73) Blaðsíða 69
(74) Blaðsíða 70
(75) Blaðsíða 71
(76) Blaðsíða 72
(77) Blaðsíða 73
(78) Blaðsíða 74
(79) Blaðsíða 75
(80) Blaðsíða 76
(81) Blaðsíða 77
(82) Blaðsíða 78
(83) Blaðsíða 79
(84) Blaðsíða 80
(85) Blaðsíða 81
(86) Blaðsíða 82
(87) Blaðsíða 83
(88) Blaðsíða 84
(89) Blaðsíða 85
(90) Blaðsíða 86
(91) Blaðsíða 87
(92) Blaðsíða 88
(93) Blaðsíða 89
(94) Blaðsíða 90
(95) Blaðsíða 91
(96) Blaðsíða 92
(97) Blaðsíða 93
(98) Blaðsíða 94
(99) Blaðsíða 95
(100) Blaðsíða 96
(101) Blaðsíða 97
(102) Blaðsíða 98
(103) Blaðsíða 99
(104) Blaðsíða 100
(105) Blaðsíða 101
(106) Blaðsíða 102
(107) Blaðsíða 103
(108) Blaðsíða 104
(109) Blaðsíða 105
(110) Blaðsíða 106
(111) Blaðsíða 107
(112) Blaðsíða 108
(113) Blaðsíða 109
(114) Blaðsíða 110
(115) Blaðsíða 111
(116) Blaðsíða 112
(117) Blaðsíða 113
(118) Blaðsíða 114
(119) Blaðsíða 115
(120) Blaðsíða 116
(121) Blaðsíða 117
(122) Blaðsíða 118
(123) Blaðsíða 119
(124) Blaðsíða 120
(125) Mynd
(126) Mynd
(127) Mynd
(128) Mynd
(129) Saurblað
(130) Saurblað
(131) Band
(132) Band
(133) Kjölur
(134) Framsnið
(135) Kvarði
(136) Litaspjald