(43) Blaðsíða 33
33
samböndum viS önnur frumefni. Kolefnið myndar mestan
hluta af líkömum dýra og grasa, í sambandi vib eldib, log-
vakann og holdgjafann.
Af því, er ntí hefur sagt verib um kolefniö, má rába,
afe þaÖ er mjög nytsamt í mannlegu lífi; enda eru efna-
sambönd þess höfb í alls konar ifenabarvörur og smíöis-
gripi. Efnasamband þab, sem kolefnib og eldiÖ eiga
saman, ræbur mest öllum grasvexti, og heitir kolsýra.
16. gr.
Kolsýran.
Sýraþessi er lopttegund ab nátttíru; htín er sett saman
tír 27 hlutum kolefnis og 73 hlutum eldis. Htín er litlaus
og er fremur óþægilegur þefur af henni. Kolsýran er
lítib eitt þyngri en loptib, og getur því valdib sjer í lopt-
inu nibur vib jörbina, og safnast líka fyrir í holur og
hella; en ekki mega menn nje skepnur þar inni lifa nje
ljtís brenna, þar sem kolsýra er mikil. Kolsýran drýpur,
þegar htín kemur saman vib lög, t. a. m. vatn, en þar á
mtíti föst í sjer, þegar htín samtengist þjettum hlutum.
Gjöra má kolsýru ab legi og láta í ílát, ef henni er þrýst
mjög þjett saman, og er htín þá tær sem vatn; en jafn-
skjtítt og ílátib, sem kolsýran er í, er opnab, þá rýkur htín
upp í loptib eins og gufa. Veldur þessi uppgufun kol-
sýrunnar kulda svo miklum í loptinu, ab nemur 90 mæli-
stigum. Vib þennan kulda frýs nokkub af kolsýru þeirri,
er upp hefur gufab, og fellur nibur úr loptinu eins og hjela
ebur snjtír, en nokkub af henni rýkur burt. I vanalegum
hita og loptsþunga er kolsýran reikul sem lopt, og getur
því dreifzt hvarvetna út um þab. Enda er hún og tít
breidd um allt lopthafib. Ætla menn, ab í hverjum 1000
inælum lopts sjeu rtímir 4 mælar kolsýru ab mebaltali. A
ntíttunni er meira af kolsýru í loptinu heldur en á daginn.
Svo virbist sem í sjtíloptinu sje kolsýra mjög lítil ebur
nær því engin. Undir þessu megni kolsýrunnar í loptinu,
(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Blaðsíða I
(6) Blaðsíða II
(7) Blaðsíða III
(8) Blaðsíða IV
(9) Blaðsíða V
(10) Blaðsíða VI
(11) Blaðsíða 1
(12) Blaðsíða 2
(13) Blaðsíða 3
(14) Blaðsíða 4
(15) Blaðsíða 5
(16) Blaðsíða 6
(17) Blaðsíða 7
(18) Blaðsíða 8
(19) Blaðsíða 9
(20) Blaðsíða 10
(21) Blaðsíða 11
(22) Blaðsíða 12
(23) Blaðsíða 13
(24) Blaðsíða 14
(25) Blaðsíða 15
(26) Blaðsíða 16
(27) Blaðsíða 17
(28) Blaðsíða 18
(29) Blaðsíða 19
(30) Blaðsíða 20
(31) Blaðsíða 21
(32) Blaðsíða 22
(33) Blaðsíða 23
(34) Blaðsíða 24
(35) Blaðsíða 25
(36) Blaðsíða 26
(37) Blaðsíða 27
(38) Blaðsíða 28
(39) Blaðsíða 29
(40) Blaðsíða 30
(41) Blaðsíða 31
(42) Blaðsíða 32
(43) Blaðsíða 33
(44) Blaðsíða 34
(45) Blaðsíða 35
(46) Blaðsíða 36
(47) Blaðsíða 37
(48) Blaðsíða 38
(49) Blaðsíða 39
(50) Blaðsíða 40
(51) Saurblað
(52) Saurblað
(53) Saurblað
(54) Saurblað
(55) Band
(56) Band
(57) Kjölur
(58) Framsnið
(59) Kvarði
(60) Litaspjald
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Blaðsíða I
(6) Blaðsíða II
(7) Blaðsíða III
(8) Blaðsíða IV
(9) Blaðsíða V
(10) Blaðsíða VI
(11) Blaðsíða 1
(12) Blaðsíða 2
(13) Blaðsíða 3
(14) Blaðsíða 4
(15) Blaðsíða 5
(16) Blaðsíða 6
(17) Blaðsíða 7
(18) Blaðsíða 8
(19) Blaðsíða 9
(20) Blaðsíða 10
(21) Blaðsíða 11
(22) Blaðsíða 12
(23) Blaðsíða 13
(24) Blaðsíða 14
(25) Blaðsíða 15
(26) Blaðsíða 16
(27) Blaðsíða 17
(28) Blaðsíða 18
(29) Blaðsíða 19
(30) Blaðsíða 20
(31) Blaðsíða 21
(32) Blaðsíða 22
(33) Blaðsíða 23
(34) Blaðsíða 24
(35) Blaðsíða 25
(36) Blaðsíða 26
(37) Blaðsíða 27
(38) Blaðsíða 28
(39) Blaðsíða 29
(40) Blaðsíða 30
(41) Blaðsíða 31
(42) Blaðsíða 32
(43) Blaðsíða 33
(44) Blaðsíða 34
(45) Blaðsíða 35
(46) Blaðsíða 36
(47) Blaðsíða 37
(48) Blaðsíða 38
(49) Blaðsíða 39
(50) Blaðsíða 40
(51) Saurblað
(52) Saurblað
(53) Saurblað
(54) Saurblað
(55) Band
(56) Band
(57) Kjölur
(58) Framsnið
(59) Kvarði
(60) Litaspjald