(9) Blaðsíða V
V
sitt vel af hendi án þekkingar, og mig vonar, að allir skynugri
menn sjái, að J>elta sje satt, og Jiví sje ekki djvarft, að á Jiað sje
bent; enda mun tíminn og reynslau draga hjer af allan cfa. Aðal-
tilgangur ritgjörðar þeirrar, sem jcg nú byrja, er J>ví sá, að lýsa
fyrir bóndanum J>ví helzta af J>vi, sem viðkemur ællunarverki hans,
að J>ví leyti, sem hann er jarðyrkjumaður. Sem ja'ðyrkjumaður er
bdndinn að öllu leyti háður náttúrunni í önum myndum hennar, og
eru J>ær mjög margbreyttar, J>egar J>ær eru liðaðar í sundur, og hafa
margbreytt áhrif. En Jressi áhrif eru annað tveggja gagnleg eður
skaðleg ætlunarverki btíndans, og þess vegna er nauðsynlegt fyrir
hann að J>ekkja þau.
Að J>ví leyti sem náltúran og áhrif hennar eru margbreytt,
að J>vf skapi hlýlur J>ekking bóndans að vera margbreytt og koma
víða við. En f>ar eð öfl J>au og lögrnál, er náttúran hlýðir, eru
tíaðskiljanleg frá efnum J>eim, sem bún er samsett af, þá er nauð-
synlcgt að Jiekkja efnin sjálf og eðli J>eirra, til J>ess að geta þekkt
öll f>essi og lögmál. |>cssa vegna þdtti mjer rjett að byrja ritgjörð
Jiessa með J>ví, að lýsa efnum J>eim, sem einkum mynda jarðveginn
og grösin, J>vi áhrif þessara efna eru sjer í lagi J>að, sem bdndinn
er háður. En þessi lýsing efúanna varð mjer ekki alls kostar hæg,
J>ví engin þess konar fræði er hingað til samin á íslenzka tungu;
málið er J>ví dvant slíkri vísindagrein, og vantar bæði orð og
talshætti, sem henni eru eigirilegir. Jeg hef J>ví hlotið að smíða
ýms ný orð bæði ylir efnin og áhrif J>eirra. En f>að er tvennt,
sem þarf til að smíða ný orð, svo vel sje: fyrst það að þekkja eðli
málsins, og í öðru lagi eðli hlutarins eður atburðarins, sem hinu nýja
orði er ællað að lýsa cður tákna. Jeg vcrð nú að játa það, að jcg
er ekki svo vel að mjer í íslenzkri tungu, sem jeg vildi, til þess að
vcra fær um að smíða ný orð, svo vel sje; en hjá þessu bef jeg
þd með engu mtíti getað komizt, nema því að eins að hafa útlend
orð, eður að öðrum kosti að rita ekki. En ný orð hef jeg þá að
eins ráðizt í að smiða, þegar jeg hvergi fann orð yflr það efni, sem
jeg þurfti að lýsa, eður og að þau orð, sem til voru, þtíttu miður,
eður og ekki lýsa eðli eður aðaleinkenni þess hlutar, sem um var
að ræða. Engum gömlum orðum hef jcg útrýmt, heldur að cins
(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Blaðsíða I
(6) Blaðsíða II
(7) Blaðsíða III
(8) Blaðsíða IV
(9) Blaðsíða V
(10) Blaðsíða VI
(11) Blaðsíða 1
(12) Blaðsíða 2
(13) Blaðsíða 3
(14) Blaðsíða 4
(15) Blaðsíða 5
(16) Blaðsíða 6
(17) Blaðsíða 7
(18) Blaðsíða 8
(19) Blaðsíða 9
(20) Blaðsíða 10
(21) Blaðsíða 11
(22) Blaðsíða 12
(23) Blaðsíða 13
(24) Blaðsíða 14
(25) Blaðsíða 15
(26) Blaðsíða 16
(27) Blaðsíða 17
(28) Blaðsíða 18
(29) Blaðsíða 19
(30) Blaðsíða 20
(31) Blaðsíða 21
(32) Blaðsíða 22
(33) Blaðsíða 23
(34) Blaðsíða 24
(35) Blaðsíða 25
(36) Blaðsíða 26
(37) Blaðsíða 27
(38) Blaðsíða 28
(39) Blaðsíða 29
(40) Blaðsíða 30
(41) Blaðsíða 31
(42) Blaðsíða 32
(43) Blaðsíða 33
(44) Blaðsíða 34
(45) Blaðsíða 35
(46) Blaðsíða 36
(47) Blaðsíða 37
(48) Blaðsíða 38
(49) Blaðsíða 39
(50) Blaðsíða 40
(51) Saurblað
(52) Saurblað
(53) Saurblað
(54) Saurblað
(55) Band
(56) Band
(57) Kjölur
(58) Framsnið
(59) Kvarði
(60) Litaspjald
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Blaðsíða I
(6) Blaðsíða II
(7) Blaðsíða III
(8) Blaðsíða IV
(9) Blaðsíða V
(10) Blaðsíða VI
(11) Blaðsíða 1
(12) Blaðsíða 2
(13) Blaðsíða 3
(14) Blaðsíða 4
(15) Blaðsíða 5
(16) Blaðsíða 6
(17) Blaðsíða 7
(18) Blaðsíða 8
(19) Blaðsíða 9
(20) Blaðsíða 10
(21) Blaðsíða 11
(22) Blaðsíða 12
(23) Blaðsíða 13
(24) Blaðsíða 14
(25) Blaðsíða 15
(26) Blaðsíða 16
(27) Blaðsíða 17
(28) Blaðsíða 18
(29) Blaðsíða 19
(30) Blaðsíða 20
(31) Blaðsíða 21
(32) Blaðsíða 22
(33) Blaðsíða 23
(34) Blaðsíða 24
(35) Blaðsíða 25
(36) Blaðsíða 26
(37) Blaðsíða 27
(38) Blaðsíða 28
(39) Blaðsíða 29
(40) Blaðsíða 30
(41) Blaðsíða 31
(42) Blaðsíða 32
(43) Blaðsíða 33
(44) Blaðsíða 34
(45) Blaðsíða 35
(46) Blaðsíða 36
(47) Blaðsíða 37
(48) Blaðsíða 38
(49) Blaðsíða 39
(50) Blaðsíða 40
(51) Saurblað
(52) Saurblað
(53) Saurblað
(54) Saurblað
(55) Band
(56) Band
(57) Kjölur
(58) Framsnið
(59) Kvarði
(60) Litaspjald