loading/hleð
(17) Blaðsíða 17 (17) Blaðsíða 17
stakkpeysa (peysufatapeysa) Efni: 1,35 m svart klæði, 1,40 m á breidd. Fóður: 1,35 m svart. Flauel: 45 cm á barma og framan á ermar. Millifóður eða fliselin undir barma. Krókapör, svört. Sterkur tvinni. Sniðin tekin upp á þunnan pappír og löguð ef með þarf. Best er að sníða fyrst úr lérefti, sauma það saman og máta vel, og gera breytingar ef þarf. Ekki má peysan vera of síð í mittið, því pilsið dregur hana niður. Þá er yfirborð og fóður sniðið. Saumför: 2—3 cm á baksaumum og öxlum, 1 cm í hálsmál og handvegi, á barma og neðan á bol. Á ermunum eru saumför 1,5 cm á innanhandarsaumum, 2 cm á olnbogasaumum, 1 cm ofan á erm- um og framan. Brjóstsaumur og saumför merkt og þrædd miðlína á baki. Röngur á yfirborði og fóðri lagðar saman á bolnum og þrætt vel. Þá má ganga frá börmum að framan. Barm- ana má hafa beina og krækja þá sam- an alla leið, eða skera úr þeim og er þá notað hvítt stífað blúndubrjóst. Þá er byrjað á að sauma undirlistana við barmana. Sniðnir eru 2 listar í sama formi og flauelið, og úr sama efni og yfirborðið, saumför 0,6 cm á hliðum en 1 cm í hálsmál og að neðan, fliselin sniðið eins en án saumfara á hliðum. Það Iagt á röngu listanna. Listarnir lagðir á barmana með réttur saman og saumað við, saumfar á fóðri klippist alveg burt, en hin þynnt eftir þörfum, listarnir brotnir inn á röngu og þrætt vel í brún. Innri brúnir list- anna þræddar yfir flíselínið og niður á bolinn. Þá er stungið í brúnir barm- anna, og síðan með jöfnu millibili eða um 0,5 cm þanmg að síðasta stungan festi innri brún listanna niður. Með þessu bera barmarnir sig betur undir flauelið og gott hald fyrir krókapörin. Krókarnir festir á hægri brúnina en lykkjurnar á móti í vinstri brún á réttu, með 2 cm millibili. Flauelið sniðið þannig að það sé sem dekkst þegar litið er niður á barma og ermar, saumför tæpur 1 cm sem er brotinn inn af sitt hvorum megin, flauelið lagt á barmana og þrætt vel niður og látið hylja stungur á börmum. Síðan jaðrað niður í höndum beggja vegna með sterkum tvinna. Brjóstsaumamir þræddir úr í gegn- um bæði borð. Tilbúinn stakkurinn þræddur við bakið, milli yfirborðs og fóðurs, þá má þræða bolinn saman. A ermunum eru innrihandarsaumar á yfirborði og fóðri saumaðir sinn í hvoru lagi, stroknir sundur, réttur á ermum lagðar saman og saumar látnir standast á. Tungurnar framan á erm- unum þræddar saman og saumaðar. Þá eru röngurnar lagðar saman og þrætt vel í brún framan á ermum og yfirborð og fóður þrætt saman. Flau- elið sett framan á ermarnar og er það gert á sama hátt og á barma. Þá eru olnbogasaumar saumaðir í gegnum bæði borð. Yfirermin rykkt gegnum bæði borð (sjá teikn.); áður en ermar eru saum- aðar þarf að máta þær vel. Ermarnar þræddar í handveg og treyjan mátuð. Fari allt vel eru brjóstsaumar saum- aðir en ekki alveg niður, skildir eftir 3—4 cm ósaumaðir neðst, saumarnir klipptir upp þannig að þeir gefi sig sundur neðst eftir þörfum. Hliðar- og axlasaumar saumaðir og pressaðir út. Áður hefur stakkur verið saum- aður við bak. Öll saumför minnkuð og jöfnuð eftir vild, síðan saumuð með skáspori (zig-zag) í brún. Þá eru ermar þræddar í aftur, fari þær vel eru þær saumaðar í treyjuna á milli rykkingaspora, síðan eru saumförin jöfnuð og saumuð saman með ská- spori. Rykkingarþræðir á réttu dregn- ir úr. Hálsmálið jafnað og bryddað með skábandi sem klippt er úr fóðr- inu. Einnig er treyjan brydduð að neð- an, brjóstsaumar látnir gapa eins og þarf, og bryddingin látin vera heil alla leið að hliðarsaum. Brotið inn af endum bryddinganna og þeir jaðraðir saman. Treyjan er krækt eða hneppt við pilsið undir stakknum. Sé hneppt, er gerður tvöfaldur listi jafnlangur stakknum og um 4 cm á breidd. Saumaður við fóðrið í höndum, gerð 3—4 hnappagöt, eða settar lykkjur, eftir því hvað á við pilsið. Stakkur. Ræma 7,5 cm á breidd er klippt eftir þræði þvert á efnið og um 1,30 m löng, þó fer það eftir breidd bakstykkis. Brúnina, er geng- ur niður á pilsið, má skásauma með mjög fínum tvinna, en sé notað klæði eða efni sem ekki raknar úr, er ekk- ert gert við kantinn. Þá er að búa sér til máta, 1 cm á breidd og 10 cm á lengd, örþunnan, t.d. úr hörðu plasti. Hvítur kalkipappír er settur á röngu ræmunnar, þannig að hægt sé að strika þvert yfir ræmuna með 1 cm millibili, alla leið (sjá mynd 1). Einnig er gott að merkja upp miðju ræmunnar eftir lengdinni, til áð styðj- ast við, þegar þrætt er, síðan mældir 2,5 cm sitt hvorum megin miðlínunnar og merkt eftir endilöngu. Byrjað er að þræða 2—3 cm frá enda ræmunn- ar, endinn festur vel og hafður sterk- ur þráður, því hann þarf að halda stakknum saman (sjá mynd 2). Tek- ið er jafn djúpt undir þvermerking- arnar eftir löngu línunum. Við þetta þarf mikla nákvæmni, svo stakkur- inn verði jafn og sléttur, þegar búið er að draga hann þétt saman og ganga síðan vel frá endunum. Síðan saumað á röngu með lykkjuspori yfir þar sem þrætt var og tekið í hvert fall. Hliðar stakksins faldaðar í höndum. Stakkurinn tilbúinn 0,5 cm á þykkt. Svanhvít Friðriksdóttir. 0


Íslenskir þjóðbúningar.

Höfundur
Ár
1978
Tungumál
Íslenska
Blaðsíður
18


Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þessa bók, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þessa bók: Íslenskir þjóðbúningar.
http://baekur.is/bok/5d3b6499-1a83-40fa-9d05-ec5285ef4528

Tengja á þessa síðu: (17) Blaðsíða 17
http://baekur.is/bok/5d3b6499-1a83-40fa-9d05-ec5285ef4528/0/17

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Bækur.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.