(6) Blaðsíða 2
2
klá&inn finnst einkum á fje, sem hcfur haft slæma a&búh og
er magurt; rotakláfcinn þar á móti á fje, sem er í gófeum
holdum. Hrútum og sauíum er enn fremur hætt viö votaklába,
en ám aptur á móti viö þurrakláÖa. Jiar sem kláöi er á kind-
um, verbur húbin, þegar fram líísa stundir, hör&, þykk og
dökkleit á Iit, ósveiganleg og tilfinningarlaus, og henni þá hætt
viö sprungum. þegar kláÖinn nær ab magnast, er hætt vib
ab ullin losni. Fyrst í stab er þetta einungis á þeim stöl-
um, sem klábinn er, og standa þá ullarlagöarnir út úr reifinu.
A hvítu fje eru lagfear þessir hvítari en hin ullin. Nái kláö-
inn ai> aukast svo afe kindin veriur útsteypt í kláÖa, getur
hún orbiÖ öldungis ber. Mikil áhrif hefur þaÖ á ullarlosiö, aö
kindin er einlægt að klóra sjer og núa.
Jafnvel þó kindin sje klábasjúk um nokkurn tíma, getur
hún verib heilbrigí) ab ööru leyti; en sjekláðinn búinn ab vera
Iengi í henni, tekur fyrir útdömpunina, og kemur óvær& í
kindina. af kláöanum, og veldur þaí> óþrifum og magnleysi;
já, kindin getur orÖiö svo veik aö hún drepist, og verÖ-
ur þaÖ því hcldur, ef hún hefur á einhvern hátt veriö veik
áöur en kláöinn greip hana. fegar lömb fá kláÖa, kemur
kyrkingur í þau. Hjer aÖ auki er l]e, sem hefur veriö kláöa-
veikt, jafnvel þó búiö sje aÖ lækna kláÖann, hætt viÖ bleik-
sótt (Blegsot) og vatnssýki og öörum sjúkdómum, er spretta
af almennri veiklun, þegar þaö, áöur en þaö er búiö aö ná
sjer aptur, verÖur fytir þeim áhrifum, er valda slíkum sjúkdómum.
Rcynslan viröist aÖ hafa sýnt, aö kláÖi geti sprottiö upp
í fje án sóttnæmis, og er þetta allt til þessa óhrakiö; getur
hann þá komiö af illri aÖhjúkrun og aíbúnaÖi, slæmu og
skemindu heyi, hungri, þegar fje gengur úti í langvinnum
tigningum og hretviöri, og þegar þaÖ er á beit í mýrum og
forarflóum. þaÖ er álit manna, aö þegar kláöi kviknar í fjc
á þennan hátt, þá komi hann á margar kindur í einu og út-
breiöist fljótt yfir allan kroppinn, og tekur hann þá fyrst kind-
ur þær, sem veikastar eru fyrir. En þaÖ sem optast veldur
fjárkláÖanum er sóttnæmi, og er þaö margsannaö af reynsl-
unni. Veldur því skorkvikindi nokkurt (kláÖalús)), hvítt á lit