(86) Blaðsíða 82
ÍSLANDS SAGA ------------------------------------- RÍKISÚTGÍFA
stúkuna og hellti í hlautbollann nokkru af fórnarblóðinu. Síð-
an dýfði hann hlautteininum í blóðið og stökkti því á stallana,
goðin, á veggi hofsins utan og innan og á söfnuðinn í veizlusaln-
um. Ekki fengu goðin aðra fæðu en þetta. Nú settist söfnuður-
inn allur að dýrindis krásum í veizlusalnum. Goðinn sat i önd-
vegi og veitti óspart. Þá var étið kjöt fórnardýranna og drukkið
öl, meðan entist veizlukosturinn. Að lokinni blótveizlunni hélt
hver heim til sín, sáttur við guðina og hress yfir mannfagnað-
inum. (Kjalnesinga saga 4—5.)
VI. Stjórnarskipun í fornöld.
Goðar.
Landnámsmenn höfðu upphaflega slegið eign sinni á stærri
eða minni landsvæði og byggt þau. Hver landeign var sérstakt
ríki og bóndinn konungur, óháður öðrum mönnum. Þetta var
mjög hugþekkt landnemunum, sem höfðu yfirgefið eignir og
vini til að komast hjá að þurfa að beygja sig fyrir veldi Haralds
hárfagra. Þeim þótti sjálfræði gott, en þvi fylgdu annmarkar.
Ef þræta eða deila kom upp á milli tveggja höfðingja, þá var
enginn yfirmaður til að skera úr og miðla málum. Oftast
börðust málsaðilar, og sá sigraði, sem liðfleiri var eða meiri
vígamaður. Úrslitin fóru þá eftir afli fremur en málstað. Þetta
var gott fyrir þá, sem voru miklir menn fyrir sér, því að þeir
áttu sigurinn vísan, en óþolandi fyrir smælingjana, enda leið
mjög stutt stund frá byggingu landsins, þangað til að komin
voru á nokkurs konar smáríki í flestum sveitum. Ríki þessi voru
kölluð goðorð og mynduðust utan um hofin. Guðsdýrkunin varð
til að tengja fyrstu sterku félagsböndin milli landshlutanna.
Yið hofin í Noregi höfðu verið nokkurs konar prestar, sem
voru kallaðir goðar. Þeir önnuðust að mestu um blótin, guðs-
dýrkunina, en höfðu ekki veraldleg völd. Landnámsmennirnir
voru margir mjög fylgjandi ásatrúnni, og höfðu sumir þeirra átt
hof í Noregi. Eins og nærri má geta, tóku þeir guðamyndirnar
með sér til íslands og reistu hús yfir þær, eins fljótt og unnt var.
Þessi hof fóru mjög eftir efnum og ástæðum eigendanna. Sum
voru stór og skrautleg, önnur lítil og fátækleg. Litlu hofin urðu
82
(1) Kápa
(2) Kápa
(3) Blaðsíða [1]
(4) Blaðsíða [2]
(5) Blaðsíða 1
(6) Blaðsíða 2
(7) Blaðsíða 3
(8) Blaðsíða 4
(9) Blaðsíða 5
(10) Blaðsíða 6
(11) Blaðsíða 7
(12) Blaðsíða 8
(13) Blaðsíða 9
(14) Blaðsíða 10
(15) Blaðsíða 11
(16) Blaðsíða 12
(17) Blaðsíða 13
(18) Blaðsíða 14
(19) Blaðsíða 15
(20) Blaðsíða 16
(21) Blaðsíða 17
(22) Blaðsíða 18
(23) Blaðsíða 19
(24) Blaðsíða 20
(25) Blaðsíða 21
(26) Blaðsíða 22
(27) Blaðsíða 23
(28) Blaðsíða 24
(29) Blaðsíða 25
(30) Blaðsíða 26
(31) Blaðsíða 27
(32) Blaðsíða 28
(33) Blaðsíða 29
(34) Blaðsíða 30
(35) Blaðsíða 31
(36) Blaðsíða 32
(37) Blaðsíða 33
(38) Blaðsíða 34
(39) Blaðsíða 35
(40) Blaðsíða 36
(41) Blaðsíða 37
(42) Blaðsíða 38
(43) Blaðsíða 39
(44) Blaðsíða 40
(45) Blaðsíða 41
(46) Blaðsíða 42
(47) Blaðsíða 43
(48) Blaðsíða 44
(49) Blaðsíða 45
(50) Blaðsíða 46
(51) Blaðsíða 47
(52) Blaðsíða 48
(53) Blaðsíða 49
(54) Blaðsíða 50
(55) Blaðsíða 51
(56) Blaðsíða 52
(57) Blaðsíða 53
(58) Blaðsíða 54
(59) Blaðsíða 55
(60) Blaðsíða 56
(61) Blaðsíða 57
(62) Blaðsíða 58
(63) Blaðsíða 59
(64) Blaðsíða 60
(65) Blaðsíða 61
(66) Blaðsíða 62
(67) Blaðsíða 63
(68) Blaðsíða 64
(69) Blaðsíða 65
(70) Blaðsíða 66
(71) Blaðsíða 67
(72) Blaðsíða 68
(73) Blaðsíða 69
(74) Blaðsíða 70
(75) Blaðsíða 71
(76) Blaðsíða 72
(77) Blaðsíða 73
(78) Blaðsíða 74
(79) Blaðsíða 75
(80) Blaðsíða 76
(81) Blaðsíða 77
(82) Blaðsíða 78
(83) Blaðsíða 79
(84) Blaðsíða 80
(85) Blaðsíða 81
(86) Blaðsíða 82
(87) Blaðsíða 83
(88) Blaðsíða 84
(89) Blaðsíða 85
(90) Blaðsíða 86
(91) Blaðsíða 87
(92) Blaðsíða 88
(93) Blaðsíða 89
(94) Blaðsíða 90
(95) Blaðsíða 91
(96) Blaðsíða 92
(97) Blaðsíða 93
(98) Blaðsíða 94
(99) Kápa
(100) Kápa
(101) Kjölur
(102) Framsnið
(103) Kvarði
(104) Litaspjald
(2) Kápa
(3) Blaðsíða [1]
(4) Blaðsíða [2]
(5) Blaðsíða 1
(6) Blaðsíða 2
(7) Blaðsíða 3
(8) Blaðsíða 4
(9) Blaðsíða 5
(10) Blaðsíða 6
(11) Blaðsíða 7
(12) Blaðsíða 8
(13) Blaðsíða 9
(14) Blaðsíða 10
(15) Blaðsíða 11
(16) Blaðsíða 12
(17) Blaðsíða 13
(18) Blaðsíða 14
(19) Blaðsíða 15
(20) Blaðsíða 16
(21) Blaðsíða 17
(22) Blaðsíða 18
(23) Blaðsíða 19
(24) Blaðsíða 20
(25) Blaðsíða 21
(26) Blaðsíða 22
(27) Blaðsíða 23
(28) Blaðsíða 24
(29) Blaðsíða 25
(30) Blaðsíða 26
(31) Blaðsíða 27
(32) Blaðsíða 28
(33) Blaðsíða 29
(34) Blaðsíða 30
(35) Blaðsíða 31
(36) Blaðsíða 32
(37) Blaðsíða 33
(38) Blaðsíða 34
(39) Blaðsíða 35
(40) Blaðsíða 36
(41) Blaðsíða 37
(42) Blaðsíða 38
(43) Blaðsíða 39
(44) Blaðsíða 40
(45) Blaðsíða 41
(46) Blaðsíða 42
(47) Blaðsíða 43
(48) Blaðsíða 44
(49) Blaðsíða 45
(50) Blaðsíða 46
(51) Blaðsíða 47
(52) Blaðsíða 48
(53) Blaðsíða 49
(54) Blaðsíða 50
(55) Blaðsíða 51
(56) Blaðsíða 52
(57) Blaðsíða 53
(58) Blaðsíða 54
(59) Blaðsíða 55
(60) Blaðsíða 56
(61) Blaðsíða 57
(62) Blaðsíða 58
(63) Blaðsíða 59
(64) Blaðsíða 60
(65) Blaðsíða 61
(66) Blaðsíða 62
(67) Blaðsíða 63
(68) Blaðsíða 64
(69) Blaðsíða 65
(70) Blaðsíða 66
(71) Blaðsíða 67
(72) Blaðsíða 68
(73) Blaðsíða 69
(74) Blaðsíða 70
(75) Blaðsíða 71
(76) Blaðsíða 72
(77) Blaðsíða 73
(78) Blaðsíða 74
(79) Blaðsíða 75
(80) Blaðsíða 76
(81) Blaðsíða 77
(82) Blaðsíða 78
(83) Blaðsíða 79
(84) Blaðsíða 80
(85) Blaðsíða 81
(86) Blaðsíða 82
(87) Blaðsíða 83
(88) Blaðsíða 84
(89) Blaðsíða 85
(90) Blaðsíða 86
(91) Blaðsíða 87
(92) Blaðsíða 88
(93) Blaðsíða 89
(94) Blaðsíða 90
(95) Blaðsíða 91
(96) Blaðsíða 92
(97) Blaðsíða 93
(98) Blaðsíða 94
(99) Kápa
(100) Kápa
(101) Kjölur
(102) Framsnið
(103) Kvarði
(104) Litaspjald