80 sem hann bjóst á brott af staðnum, vorið 1881. Þegar jörðin losnaði úr ábúð vildi Hjaltalín byggja jörðina bryta staðarins (Minningar 69), eins og til er ætlast í nýrri reglugerð fyrir skólann, er sett var 1882 en legið hefur fyrir í drögum þegar 1881. Piltum er frjálst að fæða sig sjálfir; en skyldur er bú- andinn á Möðruvöllum að selja þeim piltum fæði og þjónustu, er óska þess, með þeim kjörum, er skólastjóri ákveður. (Stjórnartíðindi 1882 129) Ástæðan til þess að Hjaltalín gat ekki fengið Kristínu Thorlacius fæðissöluna í hendur áfram var sú að búandinn á Möðru- völlum varð að vera bryti um leið, og til þess treysti maddama Kristín sér ekki, eins og samtíðarheimild segir frá. Ekki er unnt að efast um heimildargildi frásagnarinnar í Minningarriti Möðruvallaskólans, er út kom 1901, meðan allir þeir, er hlut áttu að máli, voru á lífi, því enginn mótmælti þeirri frásögn. Hins vegar hafa snemma komist á kreik sögusagnir varðandi þessa skipan mála. En þegar svo var komið að Kristín treysti sér ekki til að halda áfram fæðissölunni með þessum kostum og jörðin Möðruvellir var laus úr ábúð, varð að fá annan í hennar stað og var staða bryta og ábúð á Möðruvöllum því aug- lýst til umsóknar eins og vera bar, og sóttu nokkrir um. Jón bryti Meðal umsækjenda var Jón bóndi Guðmundsson á Silfrastöðum í Skagafirði. Var hann sagður búhöldur mikill og kona hans, María Flóventsdóttir, frá Rangárvöll- um við Akureyri, viðurkennd góð mat- reiðslukona. (Minningar 69) Byggði Hjaltalín Jóni bónda Möðruvelli að ráði séra Arnljóts á Bægisá og Davíðs prófasts Guðmundssonar á Hofi, sem alla tíð var prófdómari við skólann og eins konar tilsjónarmaður hans. (Minn- ingarrit 5) Jón Guðmundsson var þá fjörutíu og eins árs að aldri og hafði um 10 ára skeið búið stórbúi að Silfrastöðum og haft þar á hendi greiðasölu. í byggingarbréfi hans voru þeir skilmálar settir að hann seldi skólapiltum fæði og þjónustu fyrir eina krónu á dag, eins og verið hafði í samningum Kristjáns amt- manns við ekkjufrú Kristínu Thorlacius árið áður. (Minningarrit 10) Þótti þetta allhátt verð en drjúgur skildingur var að fá tvær krónur greiddar fyrir 12 klukkustunda vinnu við vegagerð á þessum árum, og við uppskip- un á Akureyri var vanalegt að greiða 20 aura á tímann allt fram um aldamót. (Minningar (90, 123) En ekki var að þessu verðlagi fundið fyrsta árið og raunar ekki annað árið heldur, ekki fyrr en sverfa tók til stáls. Ekki verður annað sagt en vel væri að brytaráðningu staðið á alla lund. Starfið var auglýst og ráðning borin undir dóm þeirra manna er næst stóðu skólanum. Sagan segir hins vegar að þegar skólapiltar urðu þess vís- ir, hvernig komið var, hafi þeir sagt að næsti bryti skyldi ekki ríða feitum hesti frá þeirri stöðu. (Minningar 69, Norðlenzki skólinn 161) Fyrsta mánuðinn í brytatíð Jóns Guð- mundssonar „bar ekki neitt á nokkurri óánægju. En snemma í nóvember hófst ágreiningur milli pilta og brytans út af fæðis- sölunni.“ (Minningarrit 10) Guðmundur Guðmundsson, síðar bóndi á Þúfnavöllum, bróðir Jóns bryta, var nemandi í efra bekk þennan vetur. Honum segist svo frá: Þegar fram á veturinn kom, fóru piltar að kurra um vistina hjá brytanum og fundu ýmislegt til. Héldu þeir þá fundi, og var ráðgazt um, að kæra brytann fyrir skóla- stjóra. Bauðst ég til að ræða þetta mál við brytann, ef vera mætti, að úr því yrði bætt, sem átalið var. Skýrði ég honum frá, hvernig málum væri komið, og fór þess á leit, fyrir pilta hönd, að hliðrað yrði svo til, að sættir næðust. Hann tók þessu nokkuð óstinnt og taldi þetta firrur einar. Þó kvaðst hann mundu íhuga það og gefa mér svar næstu daga. Bjóst ég við. að hann myndi ráðfæra sig við skóla- stjóra og konu sína. Fáum dögum síðar sagði hann mér, að þetta mundi leiðréttast. Ég skýrði piltum frá þessu, og sjatnaði óánægjan þá um stund. Eigi leið á löngu, unz önnur alda reis, ölíu hærri en sú fyrri. Átöldu piltar, að spaðkjötið væri úldið, og var það ekki hæfulaust. Fóru fundahöld að verða tíð og sendinefnd gerð til skólastjóra og brytinn kærður. Eigi veit ég, hvernig sú kæra var, því að ég dró mig algjörlega út úr þessu máli, vegna sérstöðu minnar sem bróðir brytans, en félagi skólabræðra minna. (Minningar 71) í vottorði, sem dagsett er á Möðruvöllum 11. maí 1882 og lagt var fram í gestarétti á Akureyri 12. maí 1882 (sbr. Dóma- og þing- bók Akureyrarkaupstaðar 1873-1888 331) segir Hjaltalín að snemma í nóvember hafi skólapiltar kvartað undan því „að nú hefði Jón bóndi breytt fæðinu á morgnana og væri nú smurt brauð og eigi forsvaranlegt. Ég skoðaði brauðið og gat ekki að því fundið... Var þar langt umtal, en engir samningar... Meðal annars kvörtuðu þeir yfir því, að þeir fengju of sjaldan kjöt; og þeir, sem við eitt borð sátu, kváðust verða afskiptir. Rannsak- aði ég hvorttveggja; fann ég þá, að nokkur ástæða var til kvörtunarinnar. Lofaði Jón bóndi að sjá við þessu framvegis, enda var eigi framar kvartað yfir þessu atriði. Ég sagði lærisveinum, að þeir skyldu kalla mig út í bæ, Jón Guðmundsson, bryti.

(1) Front Board
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Flyleaf
(8) Front Flyleaf
(9) Page I
(10) Page II
(11) Page III
(12) Page IV
(13) Page V
(14) Page VI
(15) Page VII
(16) Page VIII
(17) Page IX
(18) Page X
(19) Page XI
(20) Page XII
(21) Page XIII
(22) Page XIV
(23) Page XV
(24) Page XVI
(25) Page XVII
(26) Page XVIII
(27) Page XIX
(28) Page XX
(29) Page XXI
(30) Page XXII
(31) Page XXIII
(32) Page XXIV
(33) Page 1
(34) Page 2
(35) Page 3
(36) Page 4
(37) Page 5
(38) Page 6
(39) Page 7
(40) Page 8
(41) Page 9
(42) Page 10
(43) Page 11
(44) Page 12
(45) Page 13
(46) Page 14
(47) Page 15
(48) Page 16
(49) Page 17
(50) Page 18
(51) Page 19
(52) Page 20
(53) Page 21
(54) Page 22
(55) Page 23
(56) Page 24
(57) Page 25
(58) Page 26
(59) Page 27
(60) Page 28
(61) Page 29
(62) Page 30
(63) Page 31
(64) Page 32
(65) Page 33
(66) Page 34
(67) Page 35
(68) Page 36
(69) Page 37
(70) Page 38
(71) Page 39
(72) Page 40
(73) Page 41
(74) Page 42
(75) Page 43
(76) Page 44
(77) Page 45
(78) Page 46
(79) Page 47
(80) Page 48
(81) Page 49
(82) Page 50
(83) Page 51
(84) Page 52
(85) Page 53
(86) Page 54
(87) Page 55
(88) Page 56
(89) Page 57
(90) Page 58
(91) Page 59
(92) Page 60
(93) Page 61
(94) Page 62
(95) Page 63
(96) Page 64
(97) Page 65
(98) Page 66
(99) Page 67
(100) Page 68
(101) Page 69
(102) Page 70
(103) Page 71
(104) Page 72
(105) Page 73
(106) Page 74
(107) Page 75
(108) Page 76
(109) Page 77
(110) Page 78
(111) Page 79
(112) Page 80
(113) Page 81
(114) Page 82
(115) Page 83
(116) Page 84
(117) Page 85
(118) Page 86
(119) Page 87
(120) Page 88
(121) Page 89
(122) Page 90
(123) Page 91
(124) Page 92
(125) Page 93
(126) Page 94
(127) Page 95
(128) Page 96
(129) Page 97
(130) Page 98
(131) Page 99
(132) Page 100
(133) Page 101
(134) Page 102
(135) Page 103
(136) Page 104
(137) Page 105
(138) Page 106
(139) Page 107
(140) Page 108
(141) Page 109
(142) Page 110
(143) Page 111
(144) Page 112
(145) Page 113
(146) Page 114
(147) Page 115
(148) Page 116
(149) Page 117
(150) Page 118
(151) Page 119
(152) Page 120
(153) Page 121
(154) Page 122
(155) Page 123
(156) Page 124
(157) Page 125
(158) Page 126
(159) Page 127
(160) Page 128
(161) Page 129
(162) Page 130
(163) Page 131
(164) Page 132
(165) Page 133
(166) Page 134
(167) Page 135
(168) Page 136
(169) Page 137
(170) Page 138
(171) Page 139
(172) Page 140
(173) Page 141
(174) Page 142
(175) Page 143
(176) Page 144
(177) Page 145
(178) Page 146
(179) Page 147
(180) Page 148
(181) Page 149
(182) Page 150
(183) Page 151
(184) Page 152
(185) Page 153
(186) Page 154
(187) Page 155
(188) Page 156
(189) Page 157
(190) Page 158
(191) Page 159
(192) Page 160
(193) Page 161
(194) Page 162
(195) Page 163
(196) Page 164
(197) Page 165
(198) Page 166
(199) Page 167
(200) Page 168
(201) Page 169
(202) Page 170
(203) Page 171
(204) Page 172
(205) Page 173
(206) Page 174
(207) Page 175
(208) Page 176
(209) Page 177
(210) Page 178
(211) Page 179
(212) Page 180
(213) Page 181
(214) Page 182
(215) Page 183
(216) Page 184
(217) Page 185
(218) Page 186
(219) Page 187
(220) Page 188
(221) Page 189
(222) Page 190
(223) Page 191
(224) Page 192
(225) Page 193
(226) Page 194
(227) Page 195
(228) Page 196
(229) Page 197
(230) Page 198
(231) Page 199
(232) Page 200
(233) Page 201
(234) Page 202
(235) Page 203
(236) Page 204
(237) Page 205
(238) Page 206
(239) Page 207
(240) Page 208
(241) Page 209
(242) Page 210
(243) Page 211
(244) Page 212
(245) Page 213
(246) Page 214
(247) Page 215
(248) Page 216
(249) Page 217
(250) Page 218
(251) Page 219
(252) Page 220
(253) Page 221
(254) Page 222
(255) Page 223
(256) Page 224
(257) Page 225
(258) Page 226
(259) Page 227
(260) Page 228
(261) Page 229
(262) Page 230
(263) Page 231
(264) Page 232
(265) Page 233
(266) Page 234
(267) Page 235
(268) Page 236
(269) Page 237
(270) Page 238
(271) Page 239
(272) Page 240
(273) Page 241
(274) Page 242
(275) Page 243
(276) Page 244
(277) Page 245
(278) Page 246
(279) Page 247
(280) Page 248
(281) Page 249
(282) Page 250
(283) Page 251
(284) Page 252
(285) Page 253
(286) Page 254
(287) Page 255
(288) Page 256
(289) Page 257
(290) Page 258
(291) Page 259
(292) Page 260
(293) Page 261
(294) Page 262
(295) Page 263
(296) Page 264
(297) Page 265
(298) Page 266
(299) Page 267
(300) Page 268
(301) Page 269
(302) Page 270
(303) Page 271
(304) Page 272
(305) Page 273
(306) Page 274
(307) Page 275
(308) Page 276
(309) Page 277
(310) Page 278
(311) Page 279
(312) Page 280
(313) Page 281
(314) Page 282
(315) Page 283
(316) Page 284
(317) Page 285
(318) Page 286
(319) Page 287
(320) Page 288
(321) Page 289
(322) Page 290
(323) Page 291
(324) Page 292
(325) Page 293
(326) Page 294
(327) Page 295
(328) Page 296
(329) Page 297
(330) Page 298
(331) Page 299
(332) Page 300
(333) Page 301
(334) Page 302
(335) Page 303
(336) Page 304
(337) Page 305
(338) Page 306
(339) Page 307
(340) Page 308
(341) Page 309
(342) Page 310
(343) Page 311
(344) Page 312
(345) Page 313
(346) Page 314
(347) Page 315
(348) Page 316
(349) Page 317
(350) Page 318
(351) Page 319
(352) Page 320
(353) Page 321
(354) Page 322
(355) Page 323
(356) Page 324
(357) Page 325
(358) Page 326
(359) Page 327
(360) Page 328
(361) Rear Flyleaf
(362) Rear Flyleaf
(363) Rear Flyleaf
(364) Rear Flyleaf
(365) Rear Flyleaf
(366) Rear Flyleaf
(367) Rear Board
(368) Rear Board
(369) Spine
(370) Fore Edge
(371) Scale
(372) Color Palette