loading/hleð
(116) Page 84 (116) Page 84
84 hann búinn að fyrirgefa honum það; en gætum vjer sannað á Jón, að hann hefði oftar gert það, skyldi hann útbyggja honum. Hvað burtför okkarri frá skólanum liði, þá yrðum vjer að ráða því sjálfir, enda gjörði það skól- anum ekkert til, því aðrir kæmu í staðinn. Að Jón bóndi hefði rofið við oss samninga og loforð, kvaðst hann eigi heldur geta tekið til greina. (Slíkt er líklega eftir hans áliti saklaust. Svona er nú siðalærdómur rektorsins!). (Skuld júlí 1882 62-63) Enginn vafi leikur á að margir skólapilt- anna hafa þóst eiga um sárt að binda í þessum samskiptum við Hjaltalín og Jón bryta. Hitt er ljóst að skólapiltar hafa verið mjög ákaflyndir í þessu máli, eins og oft vill verða um unga menn, og virðist mega ráða að lítill hópur eldri pilta hefur haft forgöngu í málinu. Þor- leifur í Hólum segir: Alltaf fór óánægjan fremur vaxandi, og snemma í janúar 1882 var allt komið í háspennu. Eins og eðlilegt var, voru það hinir eldri og þroskaðri piltar, sem foryst- una höfðu. Við, hinir yngri, fylgdumst svona með, en vissum ekki allar ráðagerðir eða framkvæmdir foringj- anna. Ég man ekki betur en aðalforingi pilta í matar- málinu væri Björn Björnsson frá Mýrum í Skriðdal. Hann var harðger og óvæginn og hvergi hræddur hjörs í þrá, og samverkamenn hans voru margir af hinum eldri og mikilsvirtari piltum. Klagað var fyrir skólastjóra, en það kom fyrir ekki. Hann vildi eyða þessari óánægju, taldi hana hótfyndni eina og hélt sem fastast með bryta. Og ekki minnkaði óánægjan eða byltingahugurinn við það. Fundir voru haldnir, og kom til orða, að ef ekkert væri hægt að gera til að bæta úr þessu vandræðaástandi, þá væri ekki annað fyrir hendi en ganga bara burtu, fara úr skólanum. (Minningar 91-92) Uppþot Dag einn í janúar virðast piltar hafa efnt til uppþots. Gengu þeir út í borðstofuna í gamla bænum um það leyti sem átti að snæða en settust ekki undir borð, heldur gengu þeir burt aftur suður í skóla fylktu liði og sungu við raust: „Vér hóp skulum halda, sem tryggum bræðrum ber, i bardagahríðum, og eins þá friðstund er.“ (Árni Hólm Minningar 103) Margir fundir voru haldnir þessa daga. Síðasti fundur pilta, sem jeg kom á, er mjer enn í minni. Voru sumir piltar þá svo æstir, að þeir vildu ekki annað heyra, en allir piltar yfirgæfu skólann, og „hróp- uðu Hjaltalín af“. Jeg man eftir því, að einn piltur, ungur og orðhvatur, varpaði af sjer treyjunni, stökkk upp á eitt skólaborðið og hrópaði, að hver sá, er ekki færi úr skól- anum, skyldi heita hvers manns níðingur, hvar sem hann færi. En þó að svo hefði farið, að mestu æsingaseggirnir hefðu hlaupið burtu, mundu allmargir hafa setið kyrrir. Til dæmis höfðum við Jón Sigfússon frá Núpufelli, Jón Guðmundsson frá Mörk og Jónas Jónsson frá Helluvaði bundist þeim fastmælum, að við skyldum sitja í skólan- um, meðan sætt væri. Við vildum fyrir hvern mun ná burtfararprófi. Einnig þótti okkur það höfuðsmán fyrir skólann og okkur sjálfa, að hlaupa burtu. Er óvíst, hversu afar skaðlegar afleiðingar það hefði haft fyrir framtíð skólans, hefði ráði hinna æstustu verið fylgt. (Páll Árdal Skýrsla 1927-1928 52-53) Þá var svo komið í Möðruvallaskóla, þegar á öðrum vetri, að piltar ætluðu að hverfa úr skóla og hrópa Hjaltalín af. Sáttaumleitanir höfðu engan árangur borið og fundur, er fulltrúar pilta héldu með amtmanni á Akur- eyri, varð árangurslaus. Þótt amtmaður vikist undan því að ganga að kröfum pilta, virðist hann hafa ráðlagt þeim að leita á náðir séra Arnljóts Ólafssonar á Bægisá, sem snemma var nefndur faðir Möðruvallaskólans vegna baráttu sinnar fyrir skólastofnuninni. Var nú hesti, er fenginn var að láni hjá Þorvaldi Thoroddsen, skotið undir Björn Björnsson frá Mýrum og hélt hann að Bægisá. (Minningar 92, Norðlenzki skólinn 165-166) Var þetta 20. janúar 1882. Daginn eftir kom séra Arnljótur á Bægisá til Möðru- valla. Þá voru liðin rétt 32 ár frá því hann stóð fremstur í flokki pereatsmanna við Reykja- víkurskóla sem hrópuðu Sveinbjörn Egilsson rektor af. (Sjá Sögu Reykjavíkurskóla II 25-50) Þann dag var skotið á húsþingi í einni skólastofunni á Möðruvöllum. Voru allir skólapiltar á þeim fundi og auk þeirra Hjaltalín og kennarar, svo og Jón Guð- mundsson. Björn frá Mýrum flutti mál pilta. Bar hann þungar sakir á bryta og Hjaltalín og gat þess að Hjaltalín hefði sagt að bryti væri ekki skyldur að halda samninga við pilta. Einnig töluðu af hálfu pilta þeir bræður Magnús og Hannes Blöndal og Hallgrímur Jónasson. Hjaltalín talaði einnig á fundinum, svo og Jón bryti, og báru þeir af sér. Ekki náðist samkomulag þann dag en um nóttina gisti séra Arnljótur hjá Hjaltalín. Daginn eftir, 22. janúar, var haldinn annar fundur. Þá talaði séra Arnljótur. Ræddi hann „frá sjónarmiði hagfræðingsins eða kaupsýslumannsins, um hvað væri hæfilegt verð á fæði, eftir gangverði fæðutegunda, og matarvistin þyrfti að vera góð, þegar greidd væri ein króna fyrir hana. Eitthvað var það í þessum dúr. Veittist hann nokkuð að bryta. og mér fannst hann setja ofan í við skólastjóra, að hafa ekki komið lögum á þetta. Hann hélt alllanga tölu og var meinfynd- inn með köflum ogsneiddi ótæpt bryta og skólastjóra. Og tók svo að endingu af skarið um það, að allt yrði þetta að lagast. Bryti yrði að sjá um, að við fengjum sæmilega gott fæði, og skyldi það vera undir nokkurs konar eftirliti skólastjóra og kennara á þann hátt, að þeir mötuðust sinn daginn hver með piltum, en svo borði piltar til skiptist hjá Hjaltalín þess í stað. En mikið fádæmi var ég hrifinn af þessari ræðu Arnljóts. Búið var að þvæla þetta mál fram og aftur í margar vikur i skólanum, og allt sat við það sama. En svo kemur þarna maður aðvífandi og talar í hálftíma eða svo. og þá liggur allt Ijóst fyrir. Kvörtun Séra Arnljótur Ólafsson á efri árum.
(1) Front Board
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Flyleaf
(8) Front Flyleaf
(9) Page I
(10) Page II
(11) Page III
(12) Page IV
(13) Page V
(14) Page VI
(15) Page VII
(16) Page VIII
(17) Page IX
(18) Page X
(19) Page XI
(20) Page XII
(21) Page XIII
(22) Page XIV
(23) Page XV
(24) Page XVI
(25) Page XVII
(26) Page XVIII
(27) Page XIX
(28) Page XX
(29) Page XXI
(30) Page XXII
(31) Page XXIII
(32) Page XXIV
(33) Page 1
(34) Page 2
(35) Page 3
(36) Page 4
(37) Page 5
(38) Page 6
(39) Page 7
(40) Page 8
(41) Page 9
(42) Page 10
(43) Page 11
(44) Page 12
(45) Page 13
(46) Page 14
(47) Page 15
(48) Page 16
(49) Page 17
(50) Page 18
(51) Page 19
(52) Page 20
(53) Page 21
(54) Page 22
(55) Page 23
(56) Page 24
(57) Page 25
(58) Page 26
(59) Page 27
(60) Page 28
(61) Page 29
(62) Page 30
(63) Page 31
(64) Page 32
(65) Page 33
(66) Page 34
(67) Page 35
(68) Page 36
(69) Page 37
(70) Page 38
(71) Page 39
(72) Page 40
(73) Page 41
(74) Page 42
(75) Page 43
(76) Page 44
(77) Page 45
(78) Page 46
(79) Page 47
(80) Page 48
(81) Page 49
(82) Page 50
(83) Page 51
(84) Page 52
(85) Page 53
(86) Page 54
(87) Page 55
(88) Page 56
(89) Page 57
(90) Page 58
(91) Page 59
(92) Page 60
(93) Page 61
(94) Page 62
(95) Page 63
(96) Page 64
(97) Page 65
(98) Page 66
(99) Page 67
(100) Page 68
(101) Page 69
(102) Page 70
(103) Page 71
(104) Page 72
(105) Page 73
(106) Page 74
(107) Page 75
(108) Page 76
(109) Page 77
(110) Page 78
(111) Page 79
(112) Page 80
(113) Page 81
(114) Page 82
(115) Page 83
(116) Page 84
(117) Page 85
(118) Page 86
(119) Page 87
(120) Page 88
(121) Page 89
(122) Page 90
(123) Page 91
(124) Page 92
(125) Page 93
(126) Page 94
(127) Page 95
(128) Page 96
(129) Page 97
(130) Page 98
(131) Page 99
(132) Page 100
(133) Page 101
(134) Page 102
(135) Page 103
(136) Page 104
(137) Page 105
(138) Page 106
(139) Page 107
(140) Page 108
(141) Page 109
(142) Page 110
(143) Page 111
(144) Page 112
(145) Page 113
(146) Page 114
(147) Page 115
(148) Page 116
(149) Page 117
(150) Page 118
(151) Page 119
(152) Page 120
(153) Page 121
(154) Page 122
(155) Page 123
(156) Page 124
(157) Page 125
(158) Page 126
(159) Page 127
(160) Page 128
(161) Page 129
(162) Page 130
(163) Page 131
(164) Page 132
(165) Page 133
(166) Page 134
(167) Page 135
(168) Page 136
(169) Page 137
(170) Page 138
(171) Page 139
(172) Page 140
(173) Page 141
(174) Page 142
(175) Page 143
(176) Page 144
(177) Page 145
(178) Page 146
(179) Page 147
(180) Page 148
(181) Page 149
(182) Page 150
(183) Page 151
(184) Page 152
(185) Page 153
(186) Page 154
(187) Page 155
(188) Page 156
(189) Page 157
(190) Page 158
(191) Page 159
(192) Page 160
(193) Page 161
(194) Page 162
(195) Page 163
(196) Page 164
(197) Page 165
(198) Page 166
(199) Page 167
(200) Page 168
(201) Page 169
(202) Page 170
(203) Page 171
(204) Page 172
(205) Page 173
(206) Page 174
(207) Page 175
(208) Page 176
(209) Page 177
(210) Page 178
(211) Page 179
(212) Page 180
(213) Page 181
(214) Page 182
(215) Page 183
(216) Page 184
(217) Page 185
(218) Page 186
(219) Page 187
(220) Page 188
(221) Page 189
(222) Page 190
(223) Page 191
(224) Page 192
(225) Page 193
(226) Page 194
(227) Page 195
(228) Page 196
(229) Page 197
(230) Page 198
(231) Page 199
(232) Page 200
(233) Page 201
(234) Page 202
(235) Page 203
(236) Page 204
(237) Page 205
(238) Page 206
(239) Page 207
(240) Page 208
(241) Page 209
(242) Page 210
(243) Page 211
(244) Page 212
(245) Page 213
(246) Page 214
(247) Page 215
(248) Page 216
(249) Page 217
(250) Page 218
(251) Page 219
(252) Page 220
(253) Page 221
(254) Page 222
(255) Page 223
(256) Page 224
(257) Page 225
(258) Page 226
(259) Page 227
(260) Page 228
(261) Page 229
(262) Page 230
(263) Page 231
(264) Page 232
(265) Page 233
(266) Page 234
(267) Page 235
(268) Page 236
(269) Page 237
(270) Page 238
(271) Page 239
(272) Page 240
(273) Page 241
(274) Page 242
(275) Page 243
(276) Page 244
(277) Page 245
(278) Page 246
(279) Page 247
(280) Page 248
(281) Page 249
(282) Page 250
(283) Page 251
(284) Page 252
(285) Page 253
(286) Page 254
(287) Page 255
(288) Page 256
(289) Page 257
(290) Page 258
(291) Page 259
(292) Page 260
(293) Page 261
(294) Page 262
(295) Page 263
(296) Page 264
(297) Page 265
(298) Page 266
(299) Page 267
(300) Page 268
(301) Page 269
(302) Page 270
(303) Page 271
(304) Page 272
(305) Page 273
(306) Page 274
(307) Page 275
(308) Page 276
(309) Page 277
(310) Page 278
(311) Page 279
(312) Page 280
(313) Page 281
(314) Page 282
(315) Page 283
(316) Page 284
(317) Page 285
(318) Page 286
(319) Page 287
(320) Page 288
(321) Page 289
(322) Page 290
(323) Page 291
(324) Page 292
(325) Page 293
(326) Page 294
(327) Page 295
(328) Page 296
(329) Page 297
(330) Page 298
(331) Page 299
(332) Page 300
(333) Page 301
(334) Page 302
(335) Page 303
(336) Page 304
(337) Page 305
(338) Page 306
(339) Page 307
(340) Page 308
(341) Page 309
(342) Page 310
(343) Page 311
(344) Page 312
(345) Page 313
(346) Page 314
(347) Page 315
(348) Page 316
(349) Page 317
(350) Page 318
(351) Page 319
(352) Page 320
(353) Page 321
(354) Page 322
(355) Page 323
(356) Page 324
(357) Page 325
(358) Page 326
(359) Page 327
(360) Page 328
(361) Rear Flyleaf
(362) Rear Flyleaf
(363) Rear Flyleaf
(364) Rear Flyleaf
(365) Rear Flyleaf
(366) Rear Flyleaf
(367) Rear Board
(368) Rear Board
(369) Spine
(370) Fore Edge
(371) Scale
(372) Color Palette


Saga Menntaskólans á Akureyri 1880-1980

Year
1981
Language
Icelandic
Volumes
3
Pages
988


Direct Links

If you want to link to this book, please use these links:

Link to this book: Saga Menntaskólans á Akureyri 1880-1980
http://baekur.is/bok/6aa4ac41-7c68-4c20-8c93-380d02b91cff

Link to this volume: 1. b.
http://baekur.is/bok/6aa4ac41-7c68-4c20-8c93-380d02b91cff/1

Link to this page: (116) Page 84
http://baekur.is/bok/6aa4ac41-7c68-4c20-8c93-380d02b91cff/1/116

Please do not link directly to images or PDFs on Bækur.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.