Oddeyri um 1905. Fremst til hægri er verslunar- og íbúðarhús J. V. Havsteens, reist 1888. Þarfyrirvestan, þar sem nú stendur stein- húsið Strandgata 33 er „Baukurinn" eða „Ólafs- baukur“ sem Ólafur veit- ingamaður Jónsson reisti árið 1884; turnarnir tveir eru byggðir 1905. Húsið brann árið 1908. Vestan við „Baukinn" eða „Hótel Oddeyri", eins og veit- ingahúsið hét þegar myndin var tekin, er hús Snorra Jónssonar timbur- meistara. Húsin lengst til vinstri brunnu 18. október 1906. og kunni ágætlega við fólk á Norðurlandi, sem að ýmsu leyti stóð framar í menningu en í mörgum öðrum hlutum landsins. (Þorvaldur Thoroddsen Minningabók II 18) En Þórður var horfinn frá Möðruvöllum og sumarið 1884 fékk Þorvaldur Thoroddsen leyfi landshöfðingja til að dveljast erlendis næsta vetur. Dvaldist hann í Kaupmanna- höfn fram í febrúar 1885 en síðan í Leipzig fram á vor, að hann fór til Ítalíu. Um veturinn losnaði kennaraembætti við Lærða skólann í Reykjavík. Sótti hann um embættið og fékk það. í hans stað kom að Möðruvöllum Bene- dikt Gröndal Sveinbjarnarson. Var hann raunar tregur til að fara norður. Þorvaldur hafði sjálfur viljað fá Pál Árdal til að kenna fyrir sig en Hjaltalín hafði lagst gegn því og vildi aðeins fá háskólagenginn mann í stað Þorvalds. Benedikt Gröndal minnist ferðar- innar norður og dvalarinnar á Möðruvöllum í ævisögu sinni: Þorvaldur Thoroddsen hafði verið kennari við Möðruvallaskólann, en ætlaði nú að fara utan og þurfti því að fá mann í sinn stað. Vildi Jón Hjaltalín, sem þá var skólastjóri, helzt fá mig í stað Þorvaldar, og varð það þá úr, að ég fór norður með „Thyru“ þann 28. september (1884). Þorvaldur fór einnig norður þá, og Helgu varð ég að taka með mér, enda bauð enginn mér að taka hana á meðan ég væri að heiman. Þessa ferð fór ég mest vegna peninganna, til þess að minnka skuldir, sem ég var í; ég gaf Geir mági mínum umboð til að borga fyrir mig ýmislegt á meðan. Við fengum dágott veður, en ég fór hvergi í land, og jafnvel ekki í Stykkishólmi, þar sem Þuríður systir mín bjó, því viðstaðan var svo stutt, að ég vildi ekki eiga undir því; furðaði mig á, hversu dónalegir og hrottalegir Islendingar voru, þeir sem komu þar i sauðaerindum, og ekki voru Danir betri — einn af dönsku hásetunum brá sér ofan í bát og gaf einum, sem þar var, hnefahögg í andlitið svo hann varð alblóðugur — ekki sá ég, að neitt tilefni væri til þessa þá, en landi vor hefur kannske gert eitthvað fyrir sér áður, enda tók hann þetta með kristilegri þolinmæði. Við komum á Bíldudal, þar þótti mér ljótt, há og snarbrött fjöll ofan í sjó; þar hlupu farþegar á land og voru rétt orðnir strandaglópar, enda mun þetta vera altítt hér. Á ísafjörð komum við og lágum þar nokkuð lengi, en ég fór ekki í land að heldur. Með okkur fór frá Reykjavík maður nokkur, sem ég ekki þekkti, stór og föngulegur, nærsýnn mjög, og töluðumst við ekki við fyrst um sinn; en er ég yrti á hann, kom það upp, að þetta var einn af tilvonandi lærisveinum mínum, sem ætlaði til skólans á Möðruvöllum, Jóhann Bjarnason frá Knaramesi á Mýrum. Varð hann brátt ræðinn og þægilegur; hann varð þess var, að mig vantaði neftóbak — bregður sér í land og kemur aftur með tóbak og dósir, sem hann gaf mér, og á ég þær enn. Þá komum við á Siglufjörð og svo til Akureyrar, það var 5. október. Ég man eftir, hversu allt breyttist undir eins og við komum fyrir jökulinn: þegar við fórum, þá var allt grænt fyrir sunnan, en varð hvítt og grátt strax fyrir norðan Snæ- fellsjökul, enda var veðráttan fremur hráslagaleg og dimmt í lofti alla leið. Samt fannst mér batna við Siglu- fjörð. Við komum til Akureyrar um kvöld, var samt ekki orðið dimmt mjög, svo ég sá vel til. Þótti mér það ljótt, og brá mér í brún, þar sem ég hafði ávallt heyrt til þess tekið, hvað þar væri fagurt, en þetta var raunar lítið að marka svona seint um haust og allt fullt af for, enda þá lítið um vegagerð á götum; svo er maður ókunnugur og eins og frávillingur; þannig segja margir Norðlendingar, að ljótt sé í Reykjavík, og þykir það ekki standa heima, enda útlendingum. Götur sá ég engar, en alstaðar for og leðju. Okkur var vel tekið af Eggerti Laxdal, var hann hinn þægilegasti og vildi okkur allt í té láta; þar var Helga mín á meðan við stóðum við, sem ekki var nema tvær nætur. Ég komst á gistihúsið, sem var kallað „Baukur", fékk þar einhvern klefa uppi, og þó saman við einhverja tvo hrotta, fulla eða hálffulla; billarðklefi var undir niðri og allt mjög ógeðslegt. Ég kom snöggvast til Júlíusar Hav- steens amtmanns, gamals kunningja; hann bjó í lágu og ljótu húsi; ég man ekkert hvernig þar var inni; kona hans var falleg og mikilhæf, dóttir obersts í Danmörku; þá kom ég og snöggvast til Stefáns Thorarensens sýslu- manns, við vorum háskólabræður; svo til séra Matthías- ar, hann bjó í litlu húsi og lélegu. Er svo ekkert að segja af þessu, nema ég fékk hesta og fylgd að Möðruvöllum, og kom þá fyrst að Lóni, í myrkri, þar var ljótt og ógeðslegt; var þar ferja, en ég reið og fór á sund; kom svo votur til Jóns og Guðrúnar Hjaltalín, og urðu þar fagnafundir. 1 sjálfan skólann fór ég ekki tvo fyrstu dagana, en ég varð var við, að piltarnir voru á gægjum eftir mér; hefur þeim líklega þótt merkilegt að sjá og fá þennan merkilega pinna, sem alkunnur var um allt land. Svo fór ég að kenna, en ekki get ég hrósað mér af kennslunni, því ég varð þess brátt var, að piltum var ekki sérlega mikið áhugamál að læra og afla sér þekkingar; aðalhugsunin var sú að „vera í skóla“, vera „Möðruvalla"- eða „real- stúdent"; þar var einungis einn, sem var alvarlega hneigður fyrir þekkingu og hafði verulegan áhuga á að fræðast, það var Jóhannes Þorkelsson, sem varð bóndi á Fjalli, en raunar held ég hann hafi lesið einna mest það, sem ekki var kennt í skólanum, eins og verður flestum þeim, sem verða vel að sér. Af þessu almenna áhugaleysi leiddi það, að ég sló slöku við að kenna, nema það allra minnsta; ég trénaðist fljótt upp, þegar ég fann, að enginn hirti um að læra. Svo var ég heldur ekki nógu vel að mér í sumum fræðigreinum, t.a.m. eðlisfræði og efnafræði; ég hef heldur ekki mikla trú á kennslu annarra á ýmsu, þar sem svo mörgum fræðigreinum er dengt upp á einn kennara, þótt hann kunni lítið sem ekkert í þeim. Lá því ekkert annað fyrir en þrauka þetta af einhvern veginn eins og bezt varð. Jón Hjaltalín hefur án efa verið góður kennari, samvizkusamur og rólegur; Halldór Brím var

(1) Front Board
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Flyleaf
(8) Front Flyleaf
(9) Page I
(10) Page II
(11) Page III
(12) Page IV
(13) Page V
(14) Page VI
(15) Page VII
(16) Page VIII
(17) Page IX
(18) Page X
(19) Page XI
(20) Page XII
(21) Page XIII
(22) Page XIV
(23) Page XV
(24) Page XVI
(25) Page XVII
(26) Page XVIII
(27) Page XIX
(28) Page XX
(29) Page XXI
(30) Page XXII
(31) Page XXIII
(32) Page XXIV
(33) Page 1
(34) Page 2
(35) Page 3
(36) Page 4
(37) Page 5
(38) Page 6
(39) Page 7
(40) Page 8
(41) Page 9
(42) Page 10
(43) Page 11
(44) Page 12
(45) Page 13
(46) Page 14
(47) Page 15
(48) Page 16
(49) Page 17
(50) Page 18
(51) Page 19
(52) Page 20
(53) Page 21
(54) Page 22
(55) Page 23
(56) Page 24
(57) Page 25
(58) Page 26
(59) Page 27
(60) Page 28
(61) Page 29
(62) Page 30
(63) Page 31
(64) Page 32
(65) Page 33
(66) Page 34
(67) Page 35
(68) Page 36
(69) Page 37
(70) Page 38
(71) Page 39
(72) Page 40
(73) Page 41
(74) Page 42
(75) Page 43
(76) Page 44
(77) Page 45
(78) Page 46
(79) Page 47
(80) Page 48
(81) Page 49
(82) Page 50
(83) Page 51
(84) Page 52
(85) Page 53
(86) Page 54
(87) Page 55
(88) Page 56
(89) Page 57
(90) Page 58
(91) Page 59
(92) Page 60
(93) Page 61
(94) Page 62
(95) Page 63
(96) Page 64
(97) Page 65
(98) Page 66
(99) Page 67
(100) Page 68
(101) Page 69
(102) Page 70
(103) Page 71
(104) Page 72
(105) Page 73
(106) Page 74
(107) Page 75
(108) Page 76
(109) Page 77
(110) Page 78
(111) Page 79
(112) Page 80
(113) Page 81
(114) Page 82
(115) Page 83
(116) Page 84
(117) Page 85
(118) Page 86
(119) Page 87
(120) Page 88
(121) Page 89
(122) Page 90
(123) Page 91
(124) Page 92
(125) Page 93
(126) Page 94
(127) Page 95
(128) Page 96
(129) Page 97
(130) Page 98
(131) Page 99
(132) Page 100
(133) Page 101
(134) Page 102
(135) Page 103
(136) Page 104
(137) Page 105
(138) Page 106
(139) Page 107
(140) Page 108
(141) Page 109
(142) Page 110
(143) Page 111
(144) Page 112
(145) Page 113
(146) Page 114
(147) Page 115
(148) Page 116
(149) Page 117
(150) Page 118
(151) Page 119
(152) Page 120
(153) Page 121
(154) Page 122
(155) Page 123
(156) Page 124
(157) Page 125
(158) Page 126
(159) Page 127
(160) Page 128
(161) Page 129
(162) Page 130
(163) Page 131
(164) Page 132
(165) Page 133
(166) Page 134
(167) Page 135
(168) Page 136
(169) Page 137
(170) Page 138
(171) Page 139
(172) Page 140
(173) Page 141
(174) Page 142
(175) Page 143
(176) Page 144
(177) Page 145
(178) Page 146
(179) Page 147
(180) Page 148
(181) Page 149
(182) Page 150
(183) Page 151
(184) Page 152
(185) Page 153
(186) Page 154
(187) Page 155
(188) Page 156
(189) Page 157
(190) Page 158
(191) Page 159
(192) Page 160
(193) Page 161
(194) Page 162
(195) Page 163
(196) Page 164
(197) Page 165
(198) Page 166
(199) Page 167
(200) Page 168
(201) Page 169
(202) Page 170
(203) Page 171
(204) Page 172
(205) Page 173
(206) Page 174
(207) Page 175
(208) Page 176
(209) Page 177
(210) Page 178
(211) Page 179
(212) Page 180
(213) Page 181
(214) Page 182
(215) Page 183
(216) Page 184
(217) Page 185
(218) Page 186
(219) Page 187
(220) Page 188
(221) Page 189
(222) Page 190
(223) Page 191
(224) Page 192
(225) Page 193
(226) Page 194
(227) Page 195
(228) Page 196
(229) Page 197
(230) Page 198
(231) Page 199
(232) Page 200
(233) Page 201
(234) Page 202
(235) Page 203
(236) Page 204
(237) Page 205
(238) Page 206
(239) Page 207
(240) Page 208
(241) Page 209
(242) Page 210
(243) Page 211
(244) Page 212
(245) Page 213
(246) Page 214
(247) Page 215
(248) Page 216
(249) Page 217
(250) Page 218
(251) Page 219
(252) Page 220
(253) Page 221
(254) Page 222
(255) Page 223
(256) Page 224
(257) Page 225
(258) Page 226
(259) Page 227
(260) Page 228
(261) Page 229
(262) Page 230
(263) Page 231
(264) Page 232
(265) Page 233
(266) Page 234
(267) Page 235
(268) Page 236
(269) Page 237
(270) Page 238
(271) Page 239
(272) Page 240
(273) Page 241
(274) Page 242
(275) Page 243
(276) Page 244
(277) Page 245
(278) Page 246
(279) Page 247
(280) Page 248
(281) Page 249
(282) Page 250
(283) Page 251
(284) Page 252
(285) Page 253
(286) Page 254
(287) Page 255
(288) Page 256
(289) Page 257
(290) Page 258
(291) Page 259
(292) Page 260
(293) Page 261
(294) Page 262
(295) Page 263
(296) Page 264
(297) Page 265
(298) Page 266
(299) Page 267
(300) Page 268
(301) Page 269
(302) Page 270
(303) Page 271
(304) Page 272
(305) Page 273
(306) Page 274
(307) Page 275
(308) Page 276
(309) Page 277
(310) Page 278
(311) Page 279
(312) Page 280
(313) Page 281
(314) Page 282
(315) Page 283
(316) Page 284
(317) Page 285
(318) Page 286
(319) Page 287
(320) Page 288
(321) Page 289
(322) Page 290
(323) Page 291
(324) Page 292
(325) Page 293
(326) Page 294
(327) Page 295
(328) Page 296
(329) Page 297
(330) Page 298
(331) Page 299
(332) Page 300
(333) Page 301
(334) Page 302
(335) Page 303
(336) Page 304
(337) Page 305
(338) Page 306
(339) Page 307
(340) Page 308
(341) Page 309
(342) Page 310
(343) Page 311
(344) Page 312
(345) Page 313
(346) Page 314
(347) Page 315
(348) Page 316
(349) Page 317
(350) Page 318
(351) Page 319
(352) Page 320
(353) Page 321
(354) Page 322
(355) Page 323
(356) Page 324
(357) Page 325
(358) Page 326
(359) Page 327
(360) Page 328
(361) Rear Flyleaf
(362) Rear Flyleaf
(363) Rear Flyleaf
(364) Rear Flyleaf
(365) Rear Flyleaf
(366) Rear Flyleaf
(367) Rear Board
(368) Rear Board
(369) Spine
(370) Fore Edge
(371) Scale
(372) Color Palette