bæta allt það, hvað kennzluna snerti, er skólann vantaði. Skólinn þurfti að fá mann, er vel gæti kennt stærðafræði, leikfimi og söng; nú er það sjaldgæft, að finna mann, sem er jafnvel að sér í jafnfjarstæðum greinum eins og þess- um, en Landshöfðingja tókst valið svo vel og heppilega, að skólinn gat eigi óskað sér betra. Þórður Thoroddsen er, eins og allir vita sem þekkja hann, einstaklega vel að sér í stærðafræði, bezti söngmaður, og sérstaklega fimur í leikfimi, auk þess er hann einstaklega lipur kennari og ávann sér ást og virðingu allra lærisveina; við þetta bættist, að hann var læknir, og voru það mestu hlunnindi fyrir skólann, því ef einhverjum verður illt, er mjög örð- ugt að ná til læknis af Akureyri í ófærð og illviðrum á vetrum. Það leit því svo út, sem skólinn hefði nú fengið það í fullum mæli, er hann þurfti og kom því eigi neinum í hug eða hjarta, að breyting mundi verða á kennurum; allir hér nyrðra töldu það sjálfsagt, að Þórður mundi fá embættið, en stjórninni leizt þó annað í sínum órann- sakanlega vísdómi, sem yfirgengur allan skilning okkar smælingjanna; hún sótti prest frá Ameríku til þess að kenna okkur leikfimi. í skólum hafði hann eigi kennt áður, hann hafði ritað kennslubók í ensku, og gefið út blað, en önnur frægðarverk vitum vér eigi til að hann hafi unnið. Embættið var auglýst með þeim skilmálum, að sá er sæktiyröi að geta kennt söng og leikfimi; nú höfum vér aldrei heyrt, að kunnátta í ensku, blaðastjórn eða prest- skapur gjöri menn góða í söng og leikfimi. Að H. Briem vildi flýja fátækt og vesaldóm í Ameríku og sækja um embætti á íslandi, er eigi undarlegt, en hitt var skrítnara, að hann einmitt skyldi sækja um þetta embætti, sem oss þó sýnist vera svo fjarstætt þeirri menntun, sem hann líklega hefir; enn þá síður skiljum vér, hvers vegna hann fekk það, þegar völ var á manni, sem svo ágætlega vel hafði staðið í stöðu sinni og hafði öll hin beztu meðmæli frá öllum hlutaðeigendum bæði á Norðurlandi og Suðurlandi. Svo fór sem við var að búast, kennslan í þeim greinum, er nefndar voru hefir í vetur verið mjög léleg. Kennslan í stærðafræði hefir verið nokkurn veginn þolanleg, af því að þar fór kennarinn eingöngu eptir fyrirlestrum Þórðar Thoroddsen frá fyrra ári; hann reyndi líka allt sem hann gat til þess að setja sig inn í þá fræðigrein, og sat kóf- sveittur við reikning ailan seinni hluta dags, og er það allrar virðingar vert; þó finnst okkur nú samt, að það væri viðkunnanlegra að sá, sem settur er í kennaraembætti, kynni það, sem hann á að kenna, betur en piltar, áður en hann fær embættið. í söng og leikfimi má svo heita að enginn kennsla hafi verið í vetur. Söngfræði var lesin, en æfingar í söng voru svo sem engar. í fyrra lærðum vér hér í skólanum mesta fjölda af lögum (sálma- og skemmtilög ýmisleg) og sungum þau fjórrödduð, en í vetur ekkert nema eina rödd í 2 eða 3 amerikönskum sálmalögum, enda á víst kennarinn eigi gott með að kenna raddir; þegar sungið var, var ávallt sungið einraddað, nema þegar einhverjir piltanna kunnu fleiri raddir og gátu kennt skólabræðrum sínum; hægt og stillilega var farið að öllu, og dreginn seimur líkt og gert er í sumum sveitakirkjum. Kennaranum sjálfum er lítt sýnt um söng, því að hann er mjög veikhljóðaður, stundum hjáróma og þreytist fljótt. 1 leikfimi gekk ekki betur, þar var ekkert lært nema að ganga (marschera) og gekk þó misjafnlega og eigi hvatlega. Þegar sagt er t.d.: höj - re o-o-o-m eins langdregið og unnt er með veikri rödd, er eigi von að menn taki fljótt viðbrögðin. Sá sem kennir leikfimi þarf að vera fjörmaður en engin rola, og það er eigi að búast við, að vér piltar lærum fagran limaburð, sem vér þó margir þyrftum að temja oss, þegar kennarinn er eins og staur. Það er nú reyndar eigi undarlegt þó kennarinn okkar sé eigi æfður í leikfimi, ef satt er það, sem vér höfum heyrt á skotspónum, að hann í latínuskólanum hafi fengið læknisvottorð fyrir því, að hann væri óhæfur til þess að læra ieikfimi. Hjá piltum var megn óánægja með þessa kennara- breytingu, svo að nærri horfði til vandræða, en þó kom mönnum saman um að sætta sig við þennan kross í vetur, þar eð eigi mundi hægt, að fá þessu breytt í vetur, og eigi var gott fyrir skólalífið að vekja óróa, sem gat leitt mikið illt af sér fyrir marga. Þó nú allir piltar sjái glöggt, að reynslan í vetur ber órækan vott um, að maðurinn er með öllu óhæfur til embættis þess sem honum hefur verið veitt, þá játa allir, að hann sé meinhægðar maður i daglegri umgengni, stilltur og einstaklega reglusamur, því að hann bragðar hvorki vín, te né tóbak, ekkert nema blávatnið og stak- lega er hann kirkjurækinn. En ósköp þykir okkur hann gamaldags í skoðunum sínum og kennsluaðferð. Það er almenn ósk og von, að hann sækji nú um brauð í sumar og gerist klerkur, því að til þess mun hann miklu betur laginn en að vera leikfimiskennari. Það eru iíka lítil lík- indi til, að allt gangi framvegis eins kyrlátlega og stór- slysalaust af og í vetur, ef hann situr kyr. Það er skiljan- legt, ef hann hefur átt bágt í Ameriku, að hann hafi langað til að komast í einhverja stöðu hér á landi, sem hann gæti lifað á, en það væri enn skiljanlegra og miklu drengilegra af honum, ef hann tæki það ráð að breyta stöðu sinni í tíma, þegar hann hefur daglega í ailan vetur getað sannfærzt um, að enginn maður getur síður verið vaxinn stöðu sinni, en hann þeirri, sem hann nú stendur í. (Suðri 1883 46-47) í Suðra 28. júlí 1883 svarar Halldór Briem greininni frá því í júní. Ber hann af sér og segir ekkert hljóðfæri hafa verið á Möðru- völlum þennan vetur og því erfitt að kenna margraddaðan söng. Að ósk allra pilta hafi söngæfingum því verið sleppt og annað kennt í staðinn. Auk þess segir Halldór að hann hafi orðið að kenna leikfimi áhaldalaus „alls kon- ar líkamsæfingar, margvíslegar hreifingar með handleggjum og fótum eptir vissri röð og reglu.“ Það er enn fremur tekið fram í greininni, að í stærða- fræði hafi eingöngu verið farið eptir fyrirlestrum Þórðar Thoroddsens frá fyrra ári. Þetta er ein ósannsöglin frá. Fyrst er þess að geta, að fyrirlestrar Þ. Thoroddsens þeir, sem eg hef séð, eru einungis um mælingarfræði, (flatar- málsfræði og rúmmálsfræði), um hina grein stærðafræð- innar, talnafræðina, (reikning með tölum og bókstöfum) veit eg ekki til að Þórður Thoroddsen hafi haldið neina fyrirlestra. Hið sanna er, að í talnafræðinni var reikn- ingsbók Eiríks Briems, bróður míns, höfð við kennsluna, og voru kenndar hinar ýmsu tegundir þríliðu og nokkuð farið út í bókstafareíkning og líkingar. Hvað mælinga- fræðina snertir, þá hugði eg að piltum, sem voru vanir kennslu Þórðar Thoroddsens, kæmi bezt að þeir fyrir- lestrar, er hann hafði haft, yrðu notaðir við kennsluna, einkum þar eð engin mælingarfræði er til á íslenzku, og þá orðið heldur seint að nálgast útlendar kennslubækur í þeirri grein, en hins vegar var tímaspillir, að lesa þeim fyrir allt að nýju. Hér af leiðandi fannst mér ekki um- talsmál annað, en að nota fyrirlestra Þórðar; þess skal og getið, að mér þótti þeir yfir höfuð liðlega samdir, það sem þeir ná, en ýmsu er þar þó sleppt. sem mér fannst ekki mega missast, en sumt þó tekið upp, sem mér fannst minna áríðandi, og sumt er þar, sem mér fannst mega

(1) Front Board
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Flyleaf
(8) Front Flyleaf
(9) Page I
(10) Page II
(11) Page III
(12) Page IV
(13) Page V
(14) Page VI
(15) Page VII
(16) Page VIII
(17) Page IX
(18) Page X
(19) Page XI
(20) Page XII
(21) Page XIII
(22) Page XIV
(23) Page XV
(24) Page XVI
(25) Page XVII
(26) Page XVIII
(27) Page XIX
(28) Page XX
(29) Page XXI
(30) Page XXII
(31) Page XXIII
(32) Page XXIV
(33) Page 1
(34) Page 2
(35) Page 3
(36) Page 4
(37) Page 5
(38) Page 6
(39) Page 7
(40) Page 8
(41) Page 9
(42) Page 10
(43) Page 11
(44) Page 12
(45) Page 13
(46) Page 14
(47) Page 15
(48) Page 16
(49) Page 17
(50) Page 18
(51) Page 19
(52) Page 20
(53) Page 21
(54) Page 22
(55) Page 23
(56) Page 24
(57) Page 25
(58) Page 26
(59) Page 27
(60) Page 28
(61) Page 29
(62) Page 30
(63) Page 31
(64) Page 32
(65) Page 33
(66) Page 34
(67) Page 35
(68) Page 36
(69) Page 37
(70) Page 38
(71) Page 39
(72) Page 40
(73) Page 41
(74) Page 42
(75) Page 43
(76) Page 44
(77) Page 45
(78) Page 46
(79) Page 47
(80) Page 48
(81) Page 49
(82) Page 50
(83) Page 51
(84) Page 52
(85) Page 53
(86) Page 54
(87) Page 55
(88) Page 56
(89) Page 57
(90) Page 58
(91) Page 59
(92) Page 60
(93) Page 61
(94) Page 62
(95) Page 63
(96) Page 64
(97) Page 65
(98) Page 66
(99) Page 67
(100) Page 68
(101) Page 69
(102) Page 70
(103) Page 71
(104) Page 72
(105) Page 73
(106) Page 74
(107) Page 75
(108) Page 76
(109) Page 77
(110) Page 78
(111) Page 79
(112) Page 80
(113) Page 81
(114) Page 82
(115) Page 83
(116) Page 84
(117) Page 85
(118) Page 86
(119) Page 87
(120) Page 88
(121) Page 89
(122) Page 90
(123) Page 91
(124) Page 92
(125) Page 93
(126) Page 94
(127) Page 95
(128) Page 96
(129) Page 97
(130) Page 98
(131) Page 99
(132) Page 100
(133) Page 101
(134) Page 102
(135) Page 103
(136) Page 104
(137) Page 105
(138) Page 106
(139) Page 107
(140) Page 108
(141) Page 109
(142) Page 110
(143) Page 111
(144) Page 112
(145) Page 113
(146) Page 114
(147) Page 115
(148) Page 116
(149) Page 117
(150) Page 118
(151) Page 119
(152) Page 120
(153) Page 121
(154) Page 122
(155) Page 123
(156) Page 124
(157) Page 125
(158) Page 126
(159) Page 127
(160) Page 128
(161) Page 129
(162) Page 130
(163) Page 131
(164) Page 132
(165) Page 133
(166) Page 134
(167) Page 135
(168) Page 136
(169) Page 137
(170) Page 138
(171) Page 139
(172) Page 140
(173) Page 141
(174) Page 142
(175) Page 143
(176) Page 144
(177) Page 145
(178) Page 146
(179) Page 147
(180) Page 148
(181) Page 149
(182) Page 150
(183) Page 151
(184) Page 152
(185) Page 153
(186) Page 154
(187) Page 155
(188) Page 156
(189) Page 157
(190) Page 158
(191) Page 159
(192) Page 160
(193) Page 161
(194) Page 162
(195) Page 163
(196) Page 164
(197) Page 165
(198) Page 166
(199) Page 167
(200) Page 168
(201) Page 169
(202) Page 170
(203) Page 171
(204) Page 172
(205) Page 173
(206) Page 174
(207) Page 175
(208) Page 176
(209) Page 177
(210) Page 178
(211) Page 179
(212) Page 180
(213) Page 181
(214) Page 182
(215) Page 183
(216) Page 184
(217) Page 185
(218) Page 186
(219) Page 187
(220) Page 188
(221) Page 189
(222) Page 190
(223) Page 191
(224) Page 192
(225) Page 193
(226) Page 194
(227) Page 195
(228) Page 196
(229) Page 197
(230) Page 198
(231) Page 199
(232) Page 200
(233) Page 201
(234) Page 202
(235) Page 203
(236) Page 204
(237) Page 205
(238) Page 206
(239) Page 207
(240) Page 208
(241) Page 209
(242) Page 210
(243) Page 211
(244) Page 212
(245) Page 213
(246) Page 214
(247) Page 215
(248) Page 216
(249) Page 217
(250) Page 218
(251) Page 219
(252) Page 220
(253) Page 221
(254) Page 222
(255) Page 223
(256) Page 224
(257) Page 225
(258) Page 226
(259) Page 227
(260) Page 228
(261) Page 229
(262) Page 230
(263) Page 231
(264) Page 232
(265) Page 233
(266) Page 234
(267) Page 235
(268) Page 236
(269) Page 237
(270) Page 238
(271) Page 239
(272) Page 240
(273) Page 241
(274) Page 242
(275) Page 243
(276) Page 244
(277) Page 245
(278) Page 246
(279) Page 247
(280) Page 248
(281) Page 249
(282) Page 250
(283) Page 251
(284) Page 252
(285) Page 253
(286) Page 254
(287) Page 255
(288) Page 256
(289) Page 257
(290) Page 258
(291) Page 259
(292) Page 260
(293) Page 261
(294) Page 262
(295) Page 263
(296) Page 264
(297) Page 265
(298) Page 266
(299) Page 267
(300) Page 268
(301) Page 269
(302) Page 270
(303) Page 271
(304) Page 272
(305) Page 273
(306) Page 274
(307) Page 275
(308) Page 276
(309) Page 277
(310) Page 278
(311) Page 279
(312) Page 280
(313) Page 281
(314) Page 282
(315) Page 283
(316) Page 284
(317) Page 285
(318) Page 286
(319) Page 287
(320) Page 288
(321) Page 289
(322) Page 290
(323) Page 291
(324) Page 292
(325) Page 293
(326) Page 294
(327) Page 295
(328) Page 296
(329) Page 297
(330) Page 298
(331) Page 299
(332) Page 300
(333) Page 301
(334) Page 302
(335) Page 303
(336) Page 304
(337) Page 305
(338) Page 306
(339) Page 307
(340) Page 308
(341) Page 309
(342) Page 310
(343) Page 311
(344) Page 312
(345) Page 313
(346) Page 314
(347) Page 315
(348) Page 316
(349) Page 317
(350) Page 318
(351) Page 319
(352) Page 320
(353) Page 321
(354) Page 322
(355) Page 323
(356) Page 324
(357) Page 325
(358) Page 326
(359) Page 327
(360) Page 328
(361) Rear Flyleaf
(362) Rear Flyleaf
(363) Rear Flyleaf
(364) Rear Flyleaf
(365) Rear Flyleaf
(366) Rear Flyleaf
(367) Rear Board
(368) Rear Board
(369) Spine
(370) Fore Edge
(371) Scale
(372) Color Palette