(143) Page 111
fram setja á einfaldari hátt, og það las eg þá piltunum
fyrirað nýju. (Suðri 15. blað 1883 59)
Ritstjóri Suðra, Gestur Pálsson skáld, sér
ástæðu til þess að gera athugasemd við þessa
stuttu grein Halldórs þar sem segir að „hversu
langar greinir sem hann ritar, þá getur hann
aldrei sannfært oss um, að nokkur maður sé
fær um að kenna það, sem hann aldrei hefur
getað lœrt sjálfur, “ auk þess sem Halldór geti
ekki kennt söng af því að hann kunni ekki á
hljóðfæri og sé lítill söngmaður sjálfur.
Hann mun vandaður og guðhræddur maður, og er ef
til vill fær í einhverjum öðrum greinum en söng og leik-
fimi, vér skulum láta það alveg ósagt, því það er óreynt
hér á landi. Hann mun líka manna bezt finna til þess
sjálfur, að hann er eigi vaxinn stöðu sinni á Möðruvöll-
um, þvi þess vegna mun hann hafa sótt um náttúru-
frœðisembœttið við latínuskólann, en það er altalað hér.
Fái hann það embætti, teljum vér það ina mestu heppni
fyrir skólann, þ.e.a.s. Möðruvallaskólann. (Suðri 1883
60)
í Austra sumarið 1884 skrifar Benedikt S.
Þórarinsson grein um Möðruvallaskólann og
talar af lítilli virðingu um skólann og kennara
hans.
Möðruvallaskólinn.
Eins og flestum mun vera kunnugt, er skóli þessi ein af
vorum þörfustu stofnunum, því að hann er og var til þess
ætlaður, að mennta bændastéttina og mjókka það haf,
sem er á milli hennar og embættismanna vorra í
menntunarlegu tilliti. Sjálfsagt er það, að piltar af skóla
þessum eru langt á eptir piltum úr Reykjavíkurskóla í
menntun eins og von er, því að á Möðruvallaskóla hafa
þeir ekki nema 2 vetur, þeir sem eitthvað lítið eitt kunna
áður en þeir koma þangað, en í Reykjavíkurskóla þurfa
þeir fyrst að kunna talsvert áður en þeir geta tekið inn-
tökupróf, og svo þurfa þeir að vera þar 5 til 7 vetur. En þó
er menntun, sem piltar fá á Möðruvallaskóla, góð til að
halda áfram með, og með tímanum ætti að geta fengizt
betur menntuð bændastétt en nú er.
Nú er Möðruvallaskólinn búinn að standa 4 ár, og eru
útskrifaðir af honum 31 piltur, en hér um bil jafnmargir
hafa farið áður en þeir voru búnir að vera hinn ákveðna
tíma, að þeir gætu náð því að útskrifast, sumir vegna
fátæktar, en þó flestir fyrir þá sök að Jón Guðmundsson
bryti situr enn á Möðruvöllum og selur fæði.
Haustið 1880 byrjaði fyrst skólinn og komu þá á hann
35 piltar. Kennarar voru 2 hinir sömu og nú, Þorvaldur
Thoroddsen og Jón A. Hjaltalín, en hinn 3. var Gutt-
ormur Vigfússon (búfræðingur). Kennarar þessir reynd-
ust allir mjög vel hver um sig, þótt piltum félli yfir höfuð
bezt við Þorvald Thoroddsen, bæði fyrir alúð hans við þá,
og svo fyrir það, að hann kenndi þeim bæði söng og
leikfimi, auk þeirra kennslugreina sem hann átti að
kenna. Þennan vetur gekk allt ágætlega á skólanum milli
kennara og pilta, og pilta og kostsala.
Hinn næsta vetur 1881-82 voru piltar 51 að tölu, en
kennarar 2 hinir sömu og auk þeirra hinn þriðji, læknir
Þórður Thoroddsen (settur), því að þá var hætt allri bú-
fræðikennslu. En í stað hennar var gjört að skyldu að
læra söng og leikfimi. Þessar námsgreinir skyldi Þórður
Thoroddsen kenna ásamt reikningi gegn um allan skó-
ann, svo og Dönsku í báðum neðri deildunum. Þennan
vetur sem hinn fyrra gekk allt vel með kennsluna, og voru
piltar almennt ánægðir með hana af öllum kennurunum.
En þótt allt gengi vel milli kennara og pilta að því er
Lítil ferðasaga
Seinni veturinn á Möðruvöllum [1890-1891]
fór ég 1 jólafrí heim til mín [að Hóli á Stað-
arbyggð í Eyjafirði.] Á bakaleiðinni hitti ég
tvo skólabræður mína úr neðri bekk á Ak-
ureyri og sammæltist við þá. Þessir sam-
ferðamenn mínir voru Þorvaldur Davíðsson,
síðar bankastjóri, og Guðmundur Jónsson
frá Holti við Glerá. Hlákuveður var og kröp
á jörðu. Þegar við komum út fyrir Glerá, var
tekið að rökkva. Guðmundur tekur þá upp
hálfflösku fulla af brennivíni og heldur, að
við munum nú þurfa hressingar við, ekki sé
það svo hlýtt að vaða krapaelginn. Við tók-
um þessu vel og dreyptum á pyttlunni og
lofuðum hástöfum fyrirhyggju hans. Síðan
héldum við áfram, en ferðin gekk heldur
seint yfir kröp og vegleysur. Á Moldhauga-
hálsi vildi það slys til, að húfan fauk af
Guðmundi. Fór drjúgur tími í að leita
hennar í myrkrinu, því að ekki þótti það
hlýða, að maðurinn kæmi húfulaus heim.
Mundi þá verða látið svo heita, að Möðru-
vellingar hefðu komið fullir úr fríi, týnt húf-
um og vettlingum og kannske jökkunum
með. Nei, það máttum við ekki láta um
okkur spyrjast, og að lokum fundum við
húfuna. Var þá allt í lagi, enda mikið eftir í
flöskunni. En nú var örðugast hjallinn eftir.
Hörgá var þá brúarlaus, og hafði hún gert sér
dátt við margan vegfaranda. Við vorum
uggandi um, hvernig hún mundi nú útlits, ef
til vill ófær með öllu. Brátt komum við að
ánni, og leizt okkur heldur skuggalega á
hana í tunglskinsglætunni, þar sem hún valt
kolmórauð ofan á ísnum, sem ekki var gott
að vita, hversu traustur væri undir. Nú var
skotið á ráðstefnu og málið tekið til umræðu.
Tillaga Guðmundar Jónssonar um, að bezt
væri að hressa sig á því, sem í flöskunni væri,
áður en lengra væri farið, var þegar felld, en
hins vegar lofað góðu um að athuga það mál,
þegar yfir væri komið. Sú varð að lokum
niðurstaðan, að við skyldum ekki leiðast né
ganga hlið við hlið, heldur hver á eftir öðrum
með nokkru millibili og hafa streng á milli
okkar. Dró Guðmundur þá mikla snæris-
hönk úr vasa sínum, sem nota mátti til þessa.
Eg var mestur þessara manna að vallarsýn og
auk þess efribekkingur, og féll því í minn
hlut að ríða á vaðið. Þorvaldur var yngstur
okkar, en með beztu námsmönnum í neðra
bekk. Töldum við Guðmundur því að hon-
um mestan mannskaða, ef illa færi. Tókum
við Þorvaldur því sinn í hvorn enda strengs-
ins, en höfðum Guðmund í miðju. Allir vor-
um við staflausir og isinn glerháll undir,
straumurinn þungur og hrekkjóttur. 1 austari
kvíslinni var vatnið ekki nema í hné og mitt
læri, og gekk okkur þolanlega yfir hana. En
vestari kvíslin var nokkru dýpri. Eg fór hægt
og gætilega með lestina, vissi, að ef einum
skrikaði fótur, gæti hinum orðið hætt. Við
þumlunguðumst áfram í ískaldri móðunni,
riðandi í straumkastinu, og vissum ekki
nema glerungurinn mundi þá og þegar
bresta undir fótum okkar, og þá mundum
við aldrei ná háttum að Möðruvöllum það
kvöldið. Þetta gekk þó allt slysalaust. Loks-
ins komum við heilir á húfi að landi, dofnir
af kulda á fótunum. Nú var gott að eiga eftir
í glasinu og sjálfsagt að vera hressir 1 anda,
þegar heim á staðinn kæmi. Settumst við
niður á árbakkann og renndum í botn úr
flöskunni og gáfum Hörgá hræið í fórnar-
gjöf-
Þegar heim kom, hittum við fyrstan Stefán
kennara, og tók hann okkur höfðinglega að
vanda og hressti okkur vel með kaffi. Ekki
var laust við, að okkur sýndist kennarinn
dálítið kíminn yfir útganginum á okkur,
enda var það ekki ástæðulaust, því að við
vorum eins og hundar af sundi dregnir. En er
hann innti okkur nánar eftir svaðilför þess-
ari, lét hann að visu allvel yfir áræði okkar,
en taldi þó skynsamlegt að fara ávallt var-
lega að því að etja kappi við höfuðskepn-
urnar. (Kristján H. Benaamínsson Minning-
ar 140-142)
(1) Front Board
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Flyleaf
(8) Front Flyleaf
(9) Page I
(10) Page II
(11) Page III
(12) Page IV
(13) Page V
(14) Page VI
(15) Page VII
(16) Page VIII
(17) Page IX
(18) Page X
(19) Page XI
(20) Page XII
(21) Page XIII
(22) Page XIV
(23) Page XV
(24) Page XVI
(25) Page XVII
(26) Page XVIII
(27) Page XIX
(28) Page XX
(29) Page XXI
(30) Page XXII
(31) Page XXIII
(32) Page XXIV
(33) Page 1
(34) Page 2
(35) Page 3
(36) Page 4
(37) Page 5
(38) Page 6
(39) Page 7
(40) Page 8
(41) Page 9
(42) Page 10
(43) Page 11
(44) Page 12
(45) Page 13
(46) Page 14
(47) Page 15
(48) Page 16
(49) Page 17
(50) Page 18
(51) Page 19
(52) Page 20
(53) Page 21
(54) Page 22
(55) Page 23
(56) Page 24
(57) Page 25
(58) Page 26
(59) Page 27
(60) Page 28
(61) Page 29
(62) Page 30
(63) Page 31
(64) Page 32
(65) Page 33
(66) Page 34
(67) Page 35
(68) Page 36
(69) Page 37
(70) Page 38
(71) Page 39
(72) Page 40
(73) Page 41
(74) Page 42
(75) Page 43
(76) Page 44
(77) Page 45
(78) Page 46
(79) Page 47
(80) Page 48
(81) Page 49
(82) Page 50
(83) Page 51
(84) Page 52
(85) Page 53
(86) Page 54
(87) Page 55
(88) Page 56
(89) Page 57
(90) Page 58
(91) Page 59
(92) Page 60
(93) Page 61
(94) Page 62
(95) Page 63
(96) Page 64
(97) Page 65
(98) Page 66
(99) Page 67
(100) Page 68
(101) Page 69
(102) Page 70
(103) Page 71
(104) Page 72
(105) Page 73
(106) Page 74
(107) Page 75
(108) Page 76
(109) Page 77
(110) Page 78
(111) Page 79
(112) Page 80
(113) Page 81
(114) Page 82
(115) Page 83
(116) Page 84
(117) Page 85
(118) Page 86
(119) Page 87
(120) Page 88
(121) Page 89
(122) Page 90
(123) Page 91
(124) Page 92
(125) Page 93
(126) Page 94
(127) Page 95
(128) Page 96
(129) Page 97
(130) Page 98
(131) Page 99
(132) Page 100
(133) Page 101
(134) Page 102
(135) Page 103
(136) Page 104
(137) Page 105
(138) Page 106
(139) Page 107
(140) Page 108
(141) Page 109
(142) Page 110
(143) Page 111
(144) Page 112
(145) Page 113
(146) Page 114
(147) Page 115
(148) Page 116
(149) Page 117
(150) Page 118
(151) Page 119
(152) Page 120
(153) Page 121
(154) Page 122
(155) Page 123
(156) Page 124
(157) Page 125
(158) Page 126
(159) Page 127
(160) Page 128
(161) Page 129
(162) Page 130
(163) Page 131
(164) Page 132
(165) Page 133
(166) Page 134
(167) Page 135
(168) Page 136
(169) Page 137
(170) Page 138
(171) Page 139
(172) Page 140
(173) Page 141
(174) Page 142
(175) Page 143
(176) Page 144
(177) Page 145
(178) Page 146
(179) Page 147
(180) Page 148
(181) Page 149
(182) Page 150
(183) Page 151
(184) Page 152
(185) Page 153
(186) Page 154
(187) Page 155
(188) Page 156
(189) Page 157
(190) Page 158
(191) Page 159
(192) Page 160
(193) Page 161
(194) Page 162
(195) Page 163
(196) Page 164
(197) Page 165
(198) Page 166
(199) Page 167
(200) Page 168
(201) Page 169
(202) Page 170
(203) Page 171
(204) Page 172
(205) Page 173
(206) Page 174
(207) Page 175
(208) Page 176
(209) Page 177
(210) Page 178
(211) Page 179
(212) Page 180
(213) Page 181
(214) Page 182
(215) Page 183
(216) Page 184
(217) Page 185
(218) Page 186
(219) Page 187
(220) Page 188
(221) Page 189
(222) Page 190
(223) Page 191
(224) Page 192
(225) Page 193
(226) Page 194
(227) Page 195
(228) Page 196
(229) Page 197
(230) Page 198
(231) Page 199
(232) Page 200
(233) Page 201
(234) Page 202
(235) Page 203
(236) Page 204
(237) Page 205
(238) Page 206
(239) Page 207
(240) Page 208
(241) Page 209
(242) Page 210
(243) Page 211
(244) Page 212
(245) Page 213
(246) Page 214
(247) Page 215
(248) Page 216
(249) Page 217
(250) Page 218
(251) Page 219
(252) Page 220
(253) Page 221
(254) Page 222
(255) Page 223
(256) Page 224
(257) Page 225
(258) Page 226
(259) Page 227
(260) Page 228
(261) Page 229
(262) Page 230
(263) Page 231
(264) Page 232
(265) Page 233
(266) Page 234
(267) Page 235
(268) Page 236
(269) Page 237
(270) Page 238
(271) Page 239
(272) Page 240
(273) Page 241
(274) Page 242
(275) Page 243
(276) Page 244
(277) Page 245
(278) Page 246
(279) Page 247
(280) Page 248
(281) Page 249
(282) Page 250
(283) Page 251
(284) Page 252
(285) Page 253
(286) Page 254
(287) Page 255
(288) Page 256
(289) Page 257
(290) Page 258
(291) Page 259
(292) Page 260
(293) Page 261
(294) Page 262
(295) Page 263
(296) Page 264
(297) Page 265
(298) Page 266
(299) Page 267
(300) Page 268
(301) Page 269
(302) Page 270
(303) Page 271
(304) Page 272
(305) Page 273
(306) Page 274
(307) Page 275
(308) Page 276
(309) Page 277
(310) Page 278
(311) Page 279
(312) Page 280
(313) Page 281
(314) Page 282
(315) Page 283
(316) Page 284
(317) Page 285
(318) Page 286
(319) Page 287
(320) Page 288
(321) Page 289
(322) Page 290
(323) Page 291
(324) Page 292
(325) Page 293
(326) Page 294
(327) Page 295
(328) Page 296
(329) Page 297
(330) Page 298
(331) Page 299
(332) Page 300
(333) Page 301
(334) Page 302
(335) Page 303
(336) Page 304
(337) Page 305
(338) Page 306
(339) Page 307
(340) Page 308
(341) Page 309
(342) Page 310
(343) Page 311
(344) Page 312
(345) Page 313
(346) Page 314
(347) Page 315
(348) Page 316
(349) Page 317
(350) Page 318
(351) Page 319
(352) Page 320
(353) Page 321
(354) Page 322
(355) Page 323
(356) Page 324
(357) Page 325
(358) Page 326
(359) Page 327
(360) Page 328
(361) Rear Flyleaf
(362) Rear Flyleaf
(363) Rear Flyleaf
(364) Rear Flyleaf
(365) Rear Flyleaf
(366) Rear Flyleaf
(367) Rear Board
(368) Rear Board
(369) Spine
(370) Fore Edge
(371) Scale
(372) Color Palette
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Flyleaf
(8) Front Flyleaf
(9) Page I
(10) Page II
(11) Page III
(12) Page IV
(13) Page V
(14) Page VI
(15) Page VII
(16) Page VIII
(17) Page IX
(18) Page X
(19) Page XI
(20) Page XII
(21) Page XIII
(22) Page XIV
(23) Page XV
(24) Page XVI
(25) Page XVII
(26) Page XVIII
(27) Page XIX
(28) Page XX
(29) Page XXI
(30) Page XXII
(31) Page XXIII
(32) Page XXIV
(33) Page 1
(34) Page 2
(35) Page 3
(36) Page 4
(37) Page 5
(38) Page 6
(39) Page 7
(40) Page 8
(41) Page 9
(42) Page 10
(43) Page 11
(44) Page 12
(45) Page 13
(46) Page 14
(47) Page 15
(48) Page 16
(49) Page 17
(50) Page 18
(51) Page 19
(52) Page 20
(53) Page 21
(54) Page 22
(55) Page 23
(56) Page 24
(57) Page 25
(58) Page 26
(59) Page 27
(60) Page 28
(61) Page 29
(62) Page 30
(63) Page 31
(64) Page 32
(65) Page 33
(66) Page 34
(67) Page 35
(68) Page 36
(69) Page 37
(70) Page 38
(71) Page 39
(72) Page 40
(73) Page 41
(74) Page 42
(75) Page 43
(76) Page 44
(77) Page 45
(78) Page 46
(79) Page 47
(80) Page 48
(81) Page 49
(82) Page 50
(83) Page 51
(84) Page 52
(85) Page 53
(86) Page 54
(87) Page 55
(88) Page 56
(89) Page 57
(90) Page 58
(91) Page 59
(92) Page 60
(93) Page 61
(94) Page 62
(95) Page 63
(96) Page 64
(97) Page 65
(98) Page 66
(99) Page 67
(100) Page 68
(101) Page 69
(102) Page 70
(103) Page 71
(104) Page 72
(105) Page 73
(106) Page 74
(107) Page 75
(108) Page 76
(109) Page 77
(110) Page 78
(111) Page 79
(112) Page 80
(113) Page 81
(114) Page 82
(115) Page 83
(116) Page 84
(117) Page 85
(118) Page 86
(119) Page 87
(120) Page 88
(121) Page 89
(122) Page 90
(123) Page 91
(124) Page 92
(125) Page 93
(126) Page 94
(127) Page 95
(128) Page 96
(129) Page 97
(130) Page 98
(131) Page 99
(132) Page 100
(133) Page 101
(134) Page 102
(135) Page 103
(136) Page 104
(137) Page 105
(138) Page 106
(139) Page 107
(140) Page 108
(141) Page 109
(142) Page 110
(143) Page 111
(144) Page 112
(145) Page 113
(146) Page 114
(147) Page 115
(148) Page 116
(149) Page 117
(150) Page 118
(151) Page 119
(152) Page 120
(153) Page 121
(154) Page 122
(155) Page 123
(156) Page 124
(157) Page 125
(158) Page 126
(159) Page 127
(160) Page 128
(161) Page 129
(162) Page 130
(163) Page 131
(164) Page 132
(165) Page 133
(166) Page 134
(167) Page 135
(168) Page 136
(169) Page 137
(170) Page 138
(171) Page 139
(172) Page 140
(173) Page 141
(174) Page 142
(175) Page 143
(176) Page 144
(177) Page 145
(178) Page 146
(179) Page 147
(180) Page 148
(181) Page 149
(182) Page 150
(183) Page 151
(184) Page 152
(185) Page 153
(186) Page 154
(187) Page 155
(188) Page 156
(189) Page 157
(190) Page 158
(191) Page 159
(192) Page 160
(193) Page 161
(194) Page 162
(195) Page 163
(196) Page 164
(197) Page 165
(198) Page 166
(199) Page 167
(200) Page 168
(201) Page 169
(202) Page 170
(203) Page 171
(204) Page 172
(205) Page 173
(206) Page 174
(207) Page 175
(208) Page 176
(209) Page 177
(210) Page 178
(211) Page 179
(212) Page 180
(213) Page 181
(214) Page 182
(215) Page 183
(216) Page 184
(217) Page 185
(218) Page 186
(219) Page 187
(220) Page 188
(221) Page 189
(222) Page 190
(223) Page 191
(224) Page 192
(225) Page 193
(226) Page 194
(227) Page 195
(228) Page 196
(229) Page 197
(230) Page 198
(231) Page 199
(232) Page 200
(233) Page 201
(234) Page 202
(235) Page 203
(236) Page 204
(237) Page 205
(238) Page 206
(239) Page 207
(240) Page 208
(241) Page 209
(242) Page 210
(243) Page 211
(244) Page 212
(245) Page 213
(246) Page 214
(247) Page 215
(248) Page 216
(249) Page 217
(250) Page 218
(251) Page 219
(252) Page 220
(253) Page 221
(254) Page 222
(255) Page 223
(256) Page 224
(257) Page 225
(258) Page 226
(259) Page 227
(260) Page 228
(261) Page 229
(262) Page 230
(263) Page 231
(264) Page 232
(265) Page 233
(266) Page 234
(267) Page 235
(268) Page 236
(269) Page 237
(270) Page 238
(271) Page 239
(272) Page 240
(273) Page 241
(274) Page 242
(275) Page 243
(276) Page 244
(277) Page 245
(278) Page 246
(279) Page 247
(280) Page 248
(281) Page 249
(282) Page 250
(283) Page 251
(284) Page 252
(285) Page 253
(286) Page 254
(287) Page 255
(288) Page 256
(289) Page 257
(290) Page 258
(291) Page 259
(292) Page 260
(293) Page 261
(294) Page 262
(295) Page 263
(296) Page 264
(297) Page 265
(298) Page 266
(299) Page 267
(300) Page 268
(301) Page 269
(302) Page 270
(303) Page 271
(304) Page 272
(305) Page 273
(306) Page 274
(307) Page 275
(308) Page 276
(309) Page 277
(310) Page 278
(311) Page 279
(312) Page 280
(313) Page 281
(314) Page 282
(315) Page 283
(316) Page 284
(317) Page 285
(318) Page 286
(319) Page 287
(320) Page 288
(321) Page 289
(322) Page 290
(323) Page 291
(324) Page 292
(325) Page 293
(326) Page 294
(327) Page 295
(328) Page 296
(329) Page 297
(330) Page 298
(331) Page 299
(332) Page 300
(333) Page 301
(334) Page 302
(335) Page 303
(336) Page 304
(337) Page 305
(338) Page 306
(339) Page 307
(340) Page 308
(341) Page 309
(342) Page 310
(343) Page 311
(344) Page 312
(345) Page 313
(346) Page 314
(347) Page 315
(348) Page 316
(349) Page 317
(350) Page 318
(351) Page 319
(352) Page 320
(353) Page 321
(354) Page 322
(355) Page 323
(356) Page 324
(357) Page 325
(358) Page 326
(359) Page 327
(360) Page 328
(361) Rear Flyleaf
(362) Rear Flyleaf
(363) Rear Flyleaf
(364) Rear Flyleaf
(365) Rear Flyleaf
(366) Rear Flyleaf
(367) Rear Board
(368) Rear Board
(369) Spine
(370) Fore Edge
(371) Scale
(372) Color Palette