loading/hleð
(149) Page 117 (149) Page 117
Eini skólinn sem starfaði á Norðurlandi árið 1880 fyrir utan nokkra barnaskóla, svo sem Barnaskóla Akureyrar, sem hóf göngu sína 1871, var kvennaskóli á Laugalandi syðra í Eyjafirði, sem starfað hafði frá því 1877. Sumarið 1881 kom til landsins Guðmund- ur Hjaltason frá Ásbjarnarstöðum í Staf- holtstungum en hann hafði verið við nám á lýðháskólunum í Gausdal i Noregi og Askov frá því haustið 1875, auk þess sem hann hafði farið námsför bæði til Svíþjóðar og Englands 1880 og 1881. Sumarið 1881 hélthann nokkra fyrirlestra í Reykjavík um lýðskóla og meðal áheyrenda hans var séra Arnljótur á Bægisá. Bauð hann Guðmundi að koma norður til sín og vinna við jarðabætur, ef engin atvinna byðist. Var hann síðan heimilisvinur séra Amljóts í 22 ár. (Guðmundur Hjaltason Ævisaga 1923 130-131, 133) Veturinn 1881 til 82 bjó Guðmundur Hjaltason á Akureyri og hélt þar alþýðuskóla. Næsta vetur var hann að Litlahamri í Eyja- firði og kenndi bóndanum þar, Eggerti Davíðssyni, skólafræði. Galt hann Guð- mundi 40 aura kaup um daginn auk fæðis, húsrúms, þjónustu, ljóss og hita. Auk Eggerts bónda sóttu átta aðrir nemendur þennan vetraskóla Guðmundar Hjaltasonar að Litla- hamri. Kennslugreinar voru flestar hinar sömu og á Möðruvöllum: íslenska, danska, enska, landafræði, saga, reikningur, grasa- fræði og líkamlegar æfingar, og kenndi Guð- mundur allt sjálfur. Veturinn eftir hefur Guðmundur forstöðu fyrir skóla að Laufási í Eyjafirði. Hafði Einar Ásmundsson í Nesi haft forgöngu um stofnun þess skóla. Guðmundur Hjaltason kenndi mest allt einn en undir vor kenndi með hon- um danskur maður, Jens Johansen. Höfðu danskir lýðskólamenn hvatt Guðmund til að stofna lýðskóla á íslandi og styrktu Johansen til íslandsferðar í því skyni. Skólinn í Laufási var kallaður alþýðuskóli eða lýðháskóli, hinn fyrsti á íslandi. Nem- endur voru þennan vetur átta eða tíu. (Fróði. Sjá Guðmundur Hjaltson Ævisaga 137) Voru í Laufási kenndar sömu námsgreinar og í öðrum lýðháskólum á Norðurlöndum með sömu kennsluaðferð sem þar tíðkast. (Fróði 1883 364) Veturinn 1884 til 1885 halda þeir félagar alþýðuskóla á Akureyri. Voru nemendur 24, flestir úr Þingeyjarsýslu. Var kennt í vestur- stofu barnaskólahússins gamla, sem stóð í tungunni milli Aðalstrætis og Hafnarstrætis austan við Gudmanns Minde. Hús þetta hafði í upphafi verið í eigu einokunarversl- unarinnar og síðar í eigu J. G. Havsteens og því kallað Havsteenshús. Þegar hér var komið hófust blaðaskrif um alþýðuskóla Guðmundar Hjaltasonar. Skrif- ar „Gjaldþegn í Eyjafirði“ grein í Fróða og spyr hvort þeir, sem veitt hafi fé til skólans, hafi kynnt sér hvað piltar hafi numið af því sem kennt hafi verið. Þegar í sama blaði svarar útgefandi Fróða þessum skrifum og segir sýslunefnd Suður- Þingeyjarsýslu og bæjarstjórn Akureyrar hafa stjóm og umsjón alþýðuskólans. Einn bæjar- fulltrúinn hafi og kennt þar í forföllum Guð- mundar. Kennt sé með lýðskólasniði og próf tíðkist ekki eins og í lærðu skólunum. Af þessum skrifum spruttu harðar ritdeilur um skólahald á Norðurlandi. Tóku þátt í þeim blaðadeilum bæði Guðmundur Hjalta- son, Hjaltalín og Benedikt Gröndal, er kenndi þennan vetur á Möðruvöllum. Guðmundur bendir á það í grein sinni að nemendum á Möðruvöllum fækki sífellt en fjölgi árlega í skóla sínum og séu þeir nú jafnmargir að kalla og á Möðruvöllum. Akureyrarskóli hafi því nær tekið Þingeyjarsýslu frá Möðruvalla- skóla. Séu í skóla sínum 19 Þingeyingar. Skóli sinn fái ekki nema 800 krónur af almannafé. Möðruvallaskóla séu hins vegar ætlaðar 8200 krónur auk vaxta af verði skólahússins sem sé 28000 krónur. Hjaltalín svaraði grein Guðmundar. Kallar hann skólahaldið í alþýðuskólanum á Akur- eyri eintómt kák og of dýrt að kaupa það með 8 krónum. Námstími sé þar of stuttur og kennslugreinar of margar og geti nemendur í skóla Guðmundar ekki sparað sér námstíma á Möðruvöllum. Haustið 1885 voru í skóla Guðmundar á Akureyri 13 til 15 nemendur og haustið þar á eftir komu aðeins þrír nemendur til hans. Þá voru nemendur í Möðruvallaskólanum að- eins 17. Þar með lagðist skóli Guðmundar Hjaltasonar niður og haustið 1887 gerðist hann farkennari í Öxarfirði og Kelduhverfi. Það haust kom einn nýnemi í Möðruvalla- skólann og settist í efra bekk. Þann vetur var enginn nemandi í neðra bekk. Umbrot Veturinn 1886 til 1887 voru nemendur Möðruvallaskólans aðeins 17 og nýnemar 5. f blaðinu Fróða í desember 1886 leggur „gam- all þingmaður" til að leggja skólann niður.
(1) Front Board
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Flyleaf
(8) Front Flyleaf
(9) Page I
(10) Page II
(11) Page III
(12) Page IV
(13) Page V
(14) Page VI
(15) Page VII
(16) Page VIII
(17) Page IX
(18) Page X
(19) Page XI
(20) Page XII
(21) Page XIII
(22) Page XIV
(23) Page XV
(24) Page XVI
(25) Page XVII
(26) Page XVIII
(27) Page XIX
(28) Page XX
(29) Page XXI
(30) Page XXII
(31) Page XXIII
(32) Page XXIV
(33) Page 1
(34) Page 2
(35) Page 3
(36) Page 4
(37) Page 5
(38) Page 6
(39) Page 7
(40) Page 8
(41) Page 9
(42) Page 10
(43) Page 11
(44) Page 12
(45) Page 13
(46) Page 14
(47) Page 15
(48) Page 16
(49) Page 17
(50) Page 18
(51) Page 19
(52) Page 20
(53) Page 21
(54) Page 22
(55) Page 23
(56) Page 24
(57) Page 25
(58) Page 26
(59) Page 27
(60) Page 28
(61) Page 29
(62) Page 30
(63) Page 31
(64) Page 32
(65) Page 33
(66) Page 34
(67) Page 35
(68) Page 36
(69) Page 37
(70) Page 38
(71) Page 39
(72) Page 40
(73) Page 41
(74) Page 42
(75) Page 43
(76) Page 44
(77) Page 45
(78) Page 46
(79) Page 47
(80) Page 48
(81) Page 49
(82) Page 50
(83) Page 51
(84) Page 52
(85) Page 53
(86) Page 54
(87) Page 55
(88) Page 56
(89) Page 57
(90) Page 58
(91) Page 59
(92) Page 60
(93) Page 61
(94) Page 62
(95) Page 63
(96) Page 64
(97) Page 65
(98) Page 66
(99) Page 67
(100) Page 68
(101) Page 69
(102) Page 70
(103) Page 71
(104) Page 72
(105) Page 73
(106) Page 74
(107) Page 75
(108) Page 76
(109) Page 77
(110) Page 78
(111) Page 79
(112) Page 80
(113) Page 81
(114) Page 82
(115) Page 83
(116) Page 84
(117) Page 85
(118) Page 86
(119) Page 87
(120) Page 88
(121) Page 89
(122) Page 90
(123) Page 91
(124) Page 92
(125) Page 93
(126) Page 94
(127) Page 95
(128) Page 96
(129) Page 97
(130) Page 98
(131) Page 99
(132) Page 100
(133) Page 101
(134) Page 102
(135) Page 103
(136) Page 104
(137) Page 105
(138) Page 106
(139) Page 107
(140) Page 108
(141) Page 109
(142) Page 110
(143) Page 111
(144) Page 112
(145) Page 113
(146) Page 114
(147) Page 115
(148) Page 116
(149) Page 117
(150) Page 118
(151) Page 119
(152) Page 120
(153) Page 121
(154) Page 122
(155) Page 123
(156) Page 124
(157) Page 125
(158) Page 126
(159) Page 127
(160) Page 128
(161) Page 129
(162) Page 130
(163) Page 131
(164) Page 132
(165) Page 133
(166) Page 134
(167) Page 135
(168) Page 136
(169) Page 137
(170) Page 138
(171) Page 139
(172) Page 140
(173) Page 141
(174) Page 142
(175) Page 143
(176) Page 144
(177) Page 145
(178) Page 146
(179) Page 147
(180) Page 148
(181) Page 149
(182) Page 150
(183) Page 151
(184) Page 152
(185) Page 153
(186) Page 154
(187) Page 155
(188) Page 156
(189) Page 157
(190) Page 158
(191) Page 159
(192) Page 160
(193) Page 161
(194) Page 162
(195) Page 163
(196) Page 164
(197) Page 165
(198) Page 166
(199) Page 167
(200) Page 168
(201) Page 169
(202) Page 170
(203) Page 171
(204) Page 172
(205) Page 173
(206) Page 174
(207) Page 175
(208) Page 176
(209) Page 177
(210) Page 178
(211) Page 179
(212) Page 180
(213) Page 181
(214) Page 182
(215) Page 183
(216) Page 184
(217) Page 185
(218) Page 186
(219) Page 187
(220) Page 188
(221) Page 189
(222) Page 190
(223) Page 191
(224) Page 192
(225) Page 193
(226) Page 194
(227) Page 195
(228) Page 196
(229) Page 197
(230) Page 198
(231) Page 199
(232) Page 200
(233) Page 201
(234) Page 202
(235) Page 203
(236) Page 204
(237) Page 205
(238) Page 206
(239) Page 207
(240) Page 208
(241) Page 209
(242) Page 210
(243) Page 211
(244) Page 212
(245) Page 213
(246) Page 214
(247) Page 215
(248) Page 216
(249) Page 217
(250) Page 218
(251) Page 219
(252) Page 220
(253) Page 221
(254) Page 222
(255) Page 223
(256) Page 224
(257) Page 225
(258) Page 226
(259) Page 227
(260) Page 228
(261) Page 229
(262) Page 230
(263) Page 231
(264) Page 232
(265) Page 233
(266) Page 234
(267) Page 235
(268) Page 236
(269) Page 237
(270) Page 238
(271) Page 239
(272) Page 240
(273) Page 241
(274) Page 242
(275) Page 243
(276) Page 244
(277) Page 245
(278) Page 246
(279) Page 247
(280) Page 248
(281) Page 249
(282) Page 250
(283) Page 251
(284) Page 252
(285) Page 253
(286) Page 254
(287) Page 255
(288) Page 256
(289) Page 257
(290) Page 258
(291) Page 259
(292) Page 260
(293) Page 261
(294) Page 262
(295) Page 263
(296) Page 264
(297) Page 265
(298) Page 266
(299) Page 267
(300) Page 268
(301) Page 269
(302) Page 270
(303) Page 271
(304) Page 272
(305) Page 273
(306) Page 274
(307) Page 275
(308) Page 276
(309) Page 277
(310) Page 278
(311) Page 279
(312) Page 280
(313) Page 281
(314) Page 282
(315) Page 283
(316) Page 284
(317) Page 285
(318) Page 286
(319) Page 287
(320) Page 288
(321) Page 289
(322) Page 290
(323) Page 291
(324) Page 292
(325) Page 293
(326) Page 294
(327) Page 295
(328) Page 296
(329) Page 297
(330) Page 298
(331) Page 299
(332) Page 300
(333) Page 301
(334) Page 302
(335) Page 303
(336) Page 304
(337) Page 305
(338) Page 306
(339) Page 307
(340) Page 308
(341) Page 309
(342) Page 310
(343) Page 311
(344) Page 312
(345) Page 313
(346) Page 314
(347) Page 315
(348) Page 316
(349) Page 317
(350) Page 318
(351) Page 319
(352) Page 320
(353) Page 321
(354) Page 322
(355) Page 323
(356) Page 324
(357) Page 325
(358) Page 326
(359) Page 327
(360) Page 328
(361) Rear Flyleaf
(362) Rear Flyleaf
(363) Rear Flyleaf
(364) Rear Flyleaf
(365) Rear Flyleaf
(366) Rear Flyleaf
(367) Rear Board
(368) Rear Board
(369) Spine
(370) Fore Edge
(371) Scale
(372) Color Palette


Saga Menntaskólans á Akureyri 1880-1980

Year
1981
Language
Icelandic
Volumes
3
Pages
988


Direct Links

If you want to link to this book, please use these links:

Link to this book: Saga Menntaskólans á Akureyri 1880-1980
http://baekur.is/bok/6aa4ac41-7c68-4c20-8c93-380d02b91cff

Link to this volume: 1. b.
http://baekur.is/bok/6aa4ac41-7c68-4c20-8c93-380d02b91cff/1

Link to this page: (149) Page 117
http://baekur.is/bok/6aa4ac41-7c68-4c20-8c93-380d02b91cff/1/149

Please do not link directly to images or PDFs on Bækur.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.