20 boðað til. Stefán sýslumaður Thorarensen stýrði fundinum. Var þarna samþykkt í einu hljóði að biðja Alþingi um fullkominn lærðan skóla og gagnfræðisskóla á Norðurlandi. (Norðlingur 1877 223) Séra Arnljótur á Bægisá, sem setið hafði á þingi fyrir Borgfirðinga 1859 til 1869, var sumarið 1877 kjörinn á þing fyrir Norð-Mýl- inga. Sat hann sem fulltrúi Norður-Múlasýslu til 1880, er hann var kjörinn á þing fyrir Eyfirðinga. Á árunum 1886 til 1893 var hann konungkjörinn þingmaður. Árið 1900 varð hann þingmaður Norður-Þingeyinga, en fór ekki til hins sögufræga þings 1901 vegna las- leika. Þingferill séra Arnljóts var að þessu leyti sem öðru sérstæður eins og maðurinn var sjálfur. Ferill hans allur var einnig marg- breyttur. Hann var fæddur á Auðólfsstöðum í Langadal 21. nóvember 1823 og tekinn í annan bekk Lærða skólans í Reykjavík fyrsta starfsár hans, haustið 1846. I janúar 1850, er hann sat efsta bekk skólans, stóð Arnljótur fyrir skólauppþotinu (pereatinu) og var hon- um þá vikið úr skóla. (Sjá Sögu Reykjavíkur- skóla II 25-50) Árið eftir tók hann próf með sérstöku leyfi og sigldi um haustið til Kaup- mannahafnar og lagði þar stund á málfræði um tíma. Síðan nam hann hagfræði nokkur ár en stundaði jafnframt ritstörf, var m.a. í rit- stjóm Nýrra Félagsrita. Ekki lauk hann neinu háskólaprófi í þessum greinum, en settist í Prestaskólann árið 1861 og lauk prófi þaðan vorið 1863, tæplega fertugur að aldri. Samtíða Amljóti í Prestaskólanum var Jón A. Hjalta- lín, þótt aldursmunur þeirra væri tæp 17 ár. Eftir guðfræðipróf vígðist Arnljótur til Bægisár og bjó þar til 1889, er hann fékk Sauðanes. Þar sat hann til æviloka, en séra Amljótur lést 29. október 1904. Séra Arnljótur þótti blendinn nokkuð og beggja handa járn. Undirróðursmaður þótti hann og alla tíð. Þegar hann var kjörinn á þing fyrir Norð-Mýlinga 1877, var það eink- um fyrir tilstuðlan Páls skálds Ólafssonar, sem hætti þá þingmennsku. Segir í Norðan- fara, að það sé eitt mesta þrekvirki, er Páll hafi unnið almennum málum á ævi sinni, að koma séra Arnljóti á þing fyrir Norð-Mýl- inga. Með því hafi hann tekist á herðar ábyrgð, er honum kunni að reynast fullþung. (Norðanfari 1877 76) En séra Arnljótur á Bægisá vann að málum hins norðlenska skóla af dugnaði og harðfylgi, og átti hann einna drýgstan þátt í því, að skóli var stofnaður á Möðruvöllum í Hörgárdal 1880. Á Alþingi 1877 flutti séra Arnljótur frum- varp til laga um stofnun gagnfræðisskóla á Mörðuvöllum í Hörgárdal. Frumvarpið var aðeins sjö orð: „Á Möðruvöllum í Hörgárdal skal stofna gagnfræðisskóla." Kjörin var 5 manna nefnd í málið. Var Grímur Thomsen kjörinn formaður, en séra Arnljótur skrifari og framsögumaður. Meðnefndarmenn þeirra voru Einar í Nesi, Jón Blöndal og Tryggvi Gunnarsson. Nefndin skilaði áliti og segir þar í upphafi: Nefndin er samhuga á því, að almenn menntun sje sjálfsagt skilyrði fyrir allri verulegri framför þjóðanna, svo verklegri sem andlegri. Þessi hugsun og skoðun er og farin að ryðja sjer til rúms á landi voru. Á Norðurlandi hafa menn engan veginn látið sjer nægja, að óska eptir meiri eða minni breytingum á kennslunni í þeim eina lærða skóla landsins, er nú er í Reykjavík, heldur beðið um skóla fyrir norðan, er veitt geti almenna menntun. Nefndinni finnst full ástæða til að veita þessa bæn, hvort sem hún heldur lítur til þess, að Norðlendingar hafa allt fram um síðustu aldamót átt skóla sjer, og það í sama stýl sem skólinn í Skálholti, eða hún lítur á kröfur þessa tíma og hins ókomna, því nú sem vjer komnir erum í tölu sjálfstjórnarþjóða, þá er það orðin brýn skylda vor, að kunna með frelsi það að fara, er oss er veitt, og að geta fært oss í nyt alheimsmenntunina og gjört hana innlenda hjá oss, svo sem efni vor og atorka framast megna. (Alþt 1877 II 139) Ekki vildi nefndin mæla með því, að skól- inn á Möðruvöllum yrði lærður skóli. Hins vegar skyldi kenna við skólann allar þær kennslugreinar, að grísku og latínu undan- skildri, sem nefndar væru í reglugerð fyrir Reykjavíkurskóla frá 12. júlí 1877. Þeir nem- endur, sem tækju burtfararpróf frá hinum nýja skóla með eigi lægri einkunn en vel, skyldu vera lausir við fyrri hluta burtfarar- prófs i Reykjavíkurskóla. Hilmar Finsen landshöfðingi sagðist eigi verða þessu frumvarpi mótfallinn, ef hann gæti sannfærst um, að skóli þessi ætti von á nægilega mörgum námspiltum, en það væri vafasamt. „Ef nú sú skyldi verða raunin á, að, að nokkrum fáum árum liðnum, eigi fleiri lærisveinar yrðu í skóla þessum en kennendur skólans væru, þannig að eigi fleiri en 5 eða 10 piltar sæktu að skólanum, þá mundi líklega fleirum en sjer sýnast svo, sem eigi hefði sem bezt verið varið þeim kostnaði landssjóðsins, er gengið hefði til að byggja skólahúsið á Möðruvöllum og launa kennurum þeim, er við skólann væru.“ (Alþt 1877 II 141) Vildi hann helst veita styrk úr landssjóði þeim mönnum, er vildu taka að sér sjálfir að stofna gagnfræðaskóla með þeim reglum, sem nefndin legði til. Séra Arnljótur Ólafsson; myndin er sennilega tekin um 1870.

(1) Front Board
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Flyleaf
(8) Front Flyleaf
(9) Page I
(10) Page II
(11) Page III
(12) Page IV
(13) Page V
(14) Page VI
(15) Page VII
(16) Page VIII
(17) Page IX
(18) Page X
(19) Page XI
(20) Page XII
(21) Page XIII
(22) Page XIV
(23) Page XV
(24) Page XVI
(25) Page XVII
(26) Page XVIII
(27) Page XIX
(28) Page XX
(29) Page XXI
(30) Page XXII
(31) Page XXIII
(32) Page XXIV
(33) Page 1
(34) Page 2
(35) Page 3
(36) Page 4
(37) Page 5
(38) Page 6
(39) Page 7
(40) Page 8
(41) Page 9
(42) Page 10
(43) Page 11
(44) Page 12
(45) Page 13
(46) Page 14
(47) Page 15
(48) Page 16
(49) Page 17
(50) Page 18
(51) Page 19
(52) Page 20
(53) Page 21
(54) Page 22
(55) Page 23
(56) Page 24
(57) Page 25
(58) Page 26
(59) Page 27
(60) Page 28
(61) Page 29
(62) Page 30
(63) Page 31
(64) Page 32
(65) Page 33
(66) Page 34
(67) Page 35
(68) Page 36
(69) Page 37
(70) Page 38
(71) Page 39
(72) Page 40
(73) Page 41
(74) Page 42
(75) Page 43
(76) Page 44
(77) Page 45
(78) Page 46
(79) Page 47
(80) Page 48
(81) Page 49
(82) Page 50
(83) Page 51
(84) Page 52
(85) Page 53
(86) Page 54
(87) Page 55
(88) Page 56
(89) Page 57
(90) Page 58
(91) Page 59
(92) Page 60
(93) Page 61
(94) Page 62
(95) Page 63
(96) Page 64
(97) Page 65
(98) Page 66
(99) Page 67
(100) Page 68
(101) Page 69
(102) Page 70
(103) Page 71
(104) Page 72
(105) Page 73
(106) Page 74
(107) Page 75
(108) Page 76
(109) Page 77
(110) Page 78
(111) Page 79
(112) Page 80
(113) Page 81
(114) Page 82
(115) Page 83
(116) Page 84
(117) Page 85
(118) Page 86
(119) Page 87
(120) Page 88
(121) Page 89
(122) Page 90
(123) Page 91
(124) Page 92
(125) Page 93
(126) Page 94
(127) Page 95
(128) Page 96
(129) Page 97
(130) Page 98
(131) Page 99
(132) Page 100
(133) Page 101
(134) Page 102
(135) Page 103
(136) Page 104
(137) Page 105
(138) Page 106
(139) Page 107
(140) Page 108
(141) Page 109
(142) Page 110
(143) Page 111
(144) Page 112
(145) Page 113
(146) Page 114
(147) Page 115
(148) Page 116
(149) Page 117
(150) Page 118
(151) Page 119
(152) Page 120
(153) Page 121
(154) Page 122
(155) Page 123
(156) Page 124
(157) Page 125
(158) Page 126
(159) Page 127
(160) Page 128
(161) Page 129
(162) Page 130
(163) Page 131
(164) Page 132
(165) Page 133
(166) Page 134
(167) Page 135
(168) Page 136
(169) Page 137
(170) Page 138
(171) Page 139
(172) Page 140
(173) Page 141
(174) Page 142
(175) Page 143
(176) Page 144
(177) Page 145
(178) Page 146
(179) Page 147
(180) Page 148
(181) Page 149
(182) Page 150
(183) Page 151
(184) Page 152
(185) Page 153
(186) Page 154
(187) Page 155
(188) Page 156
(189) Page 157
(190) Page 158
(191) Page 159
(192) Page 160
(193) Page 161
(194) Page 162
(195) Page 163
(196) Page 164
(197) Page 165
(198) Page 166
(199) Page 167
(200) Page 168
(201) Page 169
(202) Page 170
(203) Page 171
(204) Page 172
(205) Page 173
(206) Page 174
(207) Page 175
(208) Page 176
(209) Page 177
(210) Page 178
(211) Page 179
(212) Page 180
(213) Page 181
(214) Page 182
(215) Page 183
(216) Page 184
(217) Page 185
(218) Page 186
(219) Page 187
(220) Page 188
(221) Page 189
(222) Page 190
(223) Page 191
(224) Page 192
(225) Page 193
(226) Page 194
(227) Page 195
(228) Page 196
(229) Page 197
(230) Page 198
(231) Page 199
(232) Page 200
(233) Page 201
(234) Page 202
(235) Page 203
(236) Page 204
(237) Page 205
(238) Page 206
(239) Page 207
(240) Page 208
(241) Page 209
(242) Page 210
(243) Page 211
(244) Page 212
(245) Page 213
(246) Page 214
(247) Page 215
(248) Page 216
(249) Page 217
(250) Page 218
(251) Page 219
(252) Page 220
(253) Page 221
(254) Page 222
(255) Page 223
(256) Page 224
(257) Page 225
(258) Page 226
(259) Page 227
(260) Page 228
(261) Page 229
(262) Page 230
(263) Page 231
(264) Page 232
(265) Page 233
(266) Page 234
(267) Page 235
(268) Page 236
(269) Page 237
(270) Page 238
(271) Page 239
(272) Page 240
(273) Page 241
(274) Page 242
(275) Page 243
(276) Page 244
(277) Page 245
(278) Page 246
(279) Page 247
(280) Page 248
(281) Page 249
(282) Page 250
(283) Page 251
(284) Page 252
(285) Page 253
(286) Page 254
(287) Page 255
(288) Page 256
(289) Page 257
(290) Page 258
(291) Page 259
(292) Page 260
(293) Page 261
(294) Page 262
(295) Page 263
(296) Page 264
(297) Page 265
(298) Page 266
(299) Page 267
(300) Page 268
(301) Page 269
(302) Page 270
(303) Page 271
(304) Page 272
(305) Page 273
(306) Page 274
(307) Page 275
(308) Page 276
(309) Page 277
(310) Page 278
(311) Page 279
(312) Page 280
(313) Page 281
(314) Page 282
(315) Page 283
(316) Page 284
(317) Page 285
(318) Page 286
(319) Page 287
(320) Page 288
(321) Page 289
(322) Page 290
(323) Page 291
(324) Page 292
(325) Page 293
(326) Page 294
(327) Page 295
(328) Page 296
(329) Page 297
(330) Page 298
(331) Page 299
(332) Page 300
(333) Page 301
(334) Page 302
(335) Page 303
(336) Page 304
(337) Page 305
(338) Page 306
(339) Page 307
(340) Page 308
(341) Page 309
(342) Page 310
(343) Page 311
(344) Page 312
(345) Page 313
(346) Page 314
(347) Page 315
(348) Page 316
(349) Page 317
(350) Page 318
(351) Page 319
(352) Page 320
(353) Page 321
(354) Page 322
(355) Page 323
(356) Page 324
(357) Page 325
(358) Page 326
(359) Page 327
(360) Page 328
(361) Rear Flyleaf
(362) Rear Flyleaf
(363) Rear Flyleaf
(364) Rear Flyleaf
(365) Rear Flyleaf
(366) Rear Flyleaf
(367) Rear Board
(368) Rear Board
(369) Spine
(370) Fore Edge
(371) Scale
(372) Color Palette