(75) Page 43
dimmri rödd, kvað rímur og ljek Skuggasvein, sem hann
einhvem tíma hafði leikið á skólaárum sínum.“ (Þor-
valdur Thoroddsen Minningabók II 14)
Björn Hallsson frá Litla-Steinsvaði í Hró-
arstungu var nemandi við Möðruvallaskól-
ann 1896 til 1898. Hann segir svo í minning-
um sínum.
Hjaltalín var nokkuð ölkær seinni árin og fór einstöku
sinnum ríðandi inn á Akureyri eða austur að Hlöðum og
fékk þá einhvern pilta með sér og lánaði þeim hest. Ég fór
einstöku sinnum með honum.
Man ég einkum eftir einni ferð að Hlöðum. Þar bjó þá
Ólöf skáldkona. Hún kom með kaffi og vín, og svo stældu
þau, Hjaltalín og hún. Ég man það, að Hjaltalín sagði við
hana, að hún væri ein af þeim fáu manneskjum hér, sem
hann gæti talað við, því að hún segði sér afdráttarlaust
skoðun sína án alls smjaðurs. Þannig var líka Hjaltalín.
Hann var hreinn og beinn. (Björn Hallsson Minningar
215-216)
f Minningabók sinni segir Þorvaldur
Thoroddsen dæmi um drykkjuskap Hjalta-
líns.
Eitt sinn var Hjaltalín, eigi algáður, að tala við enska
ferðamenn á Akureyri, þá spurði einn yzt í hópnum:
„Who is that old drunk gentleman, who talks broad
Scotch?“. Hjaltalín átti lítinn, ljósan hest, sem hjet Kisi,
og þegar hann var við skál, reið hann í loftinu frá Akur-
eyri út eftir. Eitt kvöld í góðu veðri voru piltar búnir að
snæða kvöldverð og stóðu margir í hóp úti á hlaði, þá
heyrðist alt í einu söngur mikill niður við Trjestaðavað,
þar kom Hjalti innan af Akureyri þeysandi á Kisa, en alt
í einu þagnaði söngurinn og breyttist í mikið boms,
Hjaltalín hafði riðið niður í Þegjanda, pytt við holtabarð
fyrir neðan túnið á Möðruvöllum, og urðu menn að
hlaupa til að draga hest og mann upp úr pyttinum. Þrátt
fyrir brestina þótti piltum yfirleitt fremur vænt um
Hjaltalín, enda voru flestir vanir því á þeim tímum að
heldri menn tæki sjer neðan í því og ljetu þá illa, svo það
skerti eigi virðingu þeirra að mun, ef þeir stóðu vel í stöðu
sinni. (Þorvaldur Thoroddsen Minningabók II 14-15)
Þegar aldurinn færðist yfir Hjaltalín hefur
hann hneigst til víndrykkju. Aldrei virðist það
þó hafa orðið honum til vansa, þótt stundum
hafi minningin um hreysti og karlmennsku
Skugga-Sveins lifnað með honum, er hann
var við skál og minntist liðinna daga í Presta-
skólanum. Þá hefur skólameistarinn leikið
tröllslega eins og á frumsýningu á Útilegu-
mönnunum á öndverðu ári 1862. Hefur kurt-
eisum mönnum þá þótt hann æði rustalegur í
látæði sínu, ekki síst af því að hann var ró-
lyndur maður að eðlisfari og einkar dagfars-
prúður þar utan.
Sjálfur gerir Hjaltalín að gamni sínu, þegar
brennivín er annars vegar. 28. janúar 1902
skrifar hann Ólafi Davíðssyni úr Reykjavík:
„Eg er alltaf vel hress og aldrei brennivíns-
laus.“ Fyrr um veturinn segir hann í bréfi til
Stefáns kennara: „Mín heilsa er við það
sama, enda hefi eg rikling, hákarl og brenni-
vín.“
Á íslandi ríkti mikil brennivínsöld á þess-
um árum. Fjölmargir embættismenn, bæði
prestar, sýslumenn og dómarar, drukku illa,
og eftir að Lærði skólinn var settur í Reykja-
vík, hófst mikill drykkjuskapur meðal skóla-
pilta og kennara, og eimdi lengi eftir af því.
Má víða lesa um þetta brennivínsfár, eins og
Þorvaldur Thoroddsen nefnir það í Minn-
ingabók sinni.
Veturinn 1901 til 1902 hafði Hjaltalín leyfi
frá störfum vegna veikinda konu sinnar. í
bréfi til séra Davíðs prófasts á Hofi, sem
dagsett er í Reykjavík 19. júní 1902, segir
hann:
Ekki get eg sagt, að eg hafi haft neitt skemtilegan
vetur, þótt lítið hafi verið að starfa og nóg að lesa, því að
batinn hjá konunni vill verða seinfær. Það er hræðslan og
taugaveiklunin, sem þjáir hana mest, nokkuð líkt og var
fyrstu árin á Möðruvöllum. Þó finst mér henni hafa
batnað nokkuð, síðan hún fór að fara stöðugt út, en það
hefir hún getað þennan mánuð, því að hann hefir hingað
til verið hér hinn inndælasti, þóað í dag sé norðangarður.
Eg vona, að við getum komizt norður snemma í septem-
ber. Fyrri er ekki til neins að fara. Bæði er það, að eg vil
láta ísinn vera alveg farinn, og svo fáum við ekki hús-
næðið, sem við höfum loforð fyrir [á Akureyri], hjá Jakob
Gíslasyni, fyr en 1. September. — Eg hefi lengstaf haldið
mér hér heima hjá konunni, og veit því mjög lítið um
Reykjavíkurlífið, en fyrir fólk, sem farið er að eldast, held
eg, að ekkert sé skemtilegra hér en áður var. Gluggarnir
okkar snúa út að Prentsmiðjupóstinum, sem þú manst
eftir, og húsið er rétt við hann. Mín helzta skemmtun hér
er það, að horfa á þær samkomur, sem þar koma saman á
hverjum morgni, og þó finst mér ávanta, að vatnsberarnir
sé jafneinkennilegir, og þeir voru í okkar tíð, svo sem
Haldór Absalon, Gunna Grallari ofl. En sem sagt, mér
finst mig ekkert langa til að vera hér lengur. (Lbs 1621 a
4to)
Af þessum línum virðist mega ráða, að
Hjaltalín er orðinn þreyttur og honum er
horfinn gleðinnar þokki. En karlmennskan er
ekki horfin honum. I Reykjavík vill hann ekki
vera, skólahúsið á Möðruvöllum hafði
brunnið þá um veturinn, og því bíður hans
starf á Akureyri, að reisa þar nýjan skóla.
Hann er að vísu húsnæðislaus enn, konan er
sjúk og kjördóttir hans heilsuveil, en norður
skal haldið, þegar ísinn er alveg farinn, til að
takast á við nýjan vanda.
Hjaltalín hafði ekki verið á Möðruvöllum,
þegar skólahúsið brann 22. mars 1902. 9. maí
1902 skrifaði hann Ólafi Davíðssyni, sem
kennt hafði fyrir hann um veturinn, að vænt
hafi sér þótt að vera þá fjarverandi og sjá ekki
skinnafuðrið. í fyrrnefndu bréfi til séra
Davíðs á Hofi, föður Ólafs, segir Hjaltalín:
Mig minti hálfvegis, að the Hebrew Grammar væri
hjá þér. Eg vildi aðeins, að þú hefðir haft allan Walter
Scott í stað 'A af honum. En látum nú bækurnar vera, þó
að eg misti marga bók, sem mér var söknuður að, þá þótti
mér þó verra að missa hverja ögn af því, sem eg hafði
(1) Front Board
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Flyleaf
(8) Front Flyleaf
(9) Page I
(10) Page II
(11) Page III
(12) Page IV
(13) Page V
(14) Page VI
(15) Page VII
(16) Page VIII
(17) Page IX
(18) Page X
(19) Page XI
(20) Page XII
(21) Page XIII
(22) Page XIV
(23) Page XV
(24) Page XVI
(25) Page XVII
(26) Page XVIII
(27) Page XIX
(28) Page XX
(29) Page XXI
(30) Page XXII
(31) Page XXIII
(32) Page XXIV
(33) Page 1
(34) Page 2
(35) Page 3
(36) Page 4
(37) Page 5
(38) Page 6
(39) Page 7
(40) Page 8
(41) Page 9
(42) Page 10
(43) Page 11
(44) Page 12
(45) Page 13
(46) Page 14
(47) Page 15
(48) Page 16
(49) Page 17
(50) Page 18
(51) Page 19
(52) Page 20
(53) Page 21
(54) Page 22
(55) Page 23
(56) Page 24
(57) Page 25
(58) Page 26
(59) Page 27
(60) Page 28
(61) Page 29
(62) Page 30
(63) Page 31
(64) Page 32
(65) Page 33
(66) Page 34
(67) Page 35
(68) Page 36
(69) Page 37
(70) Page 38
(71) Page 39
(72) Page 40
(73) Page 41
(74) Page 42
(75) Page 43
(76) Page 44
(77) Page 45
(78) Page 46
(79) Page 47
(80) Page 48
(81) Page 49
(82) Page 50
(83) Page 51
(84) Page 52
(85) Page 53
(86) Page 54
(87) Page 55
(88) Page 56
(89) Page 57
(90) Page 58
(91) Page 59
(92) Page 60
(93) Page 61
(94) Page 62
(95) Page 63
(96) Page 64
(97) Page 65
(98) Page 66
(99) Page 67
(100) Page 68
(101) Page 69
(102) Page 70
(103) Page 71
(104) Page 72
(105) Page 73
(106) Page 74
(107) Page 75
(108) Page 76
(109) Page 77
(110) Page 78
(111) Page 79
(112) Page 80
(113) Page 81
(114) Page 82
(115) Page 83
(116) Page 84
(117) Page 85
(118) Page 86
(119) Page 87
(120) Page 88
(121) Page 89
(122) Page 90
(123) Page 91
(124) Page 92
(125) Page 93
(126) Page 94
(127) Page 95
(128) Page 96
(129) Page 97
(130) Page 98
(131) Page 99
(132) Page 100
(133) Page 101
(134) Page 102
(135) Page 103
(136) Page 104
(137) Page 105
(138) Page 106
(139) Page 107
(140) Page 108
(141) Page 109
(142) Page 110
(143) Page 111
(144) Page 112
(145) Page 113
(146) Page 114
(147) Page 115
(148) Page 116
(149) Page 117
(150) Page 118
(151) Page 119
(152) Page 120
(153) Page 121
(154) Page 122
(155) Page 123
(156) Page 124
(157) Page 125
(158) Page 126
(159) Page 127
(160) Page 128
(161) Page 129
(162) Page 130
(163) Page 131
(164) Page 132
(165) Page 133
(166) Page 134
(167) Page 135
(168) Page 136
(169) Page 137
(170) Page 138
(171) Page 139
(172) Page 140
(173) Page 141
(174) Page 142
(175) Page 143
(176) Page 144
(177) Page 145
(178) Page 146
(179) Page 147
(180) Page 148
(181) Page 149
(182) Page 150
(183) Page 151
(184) Page 152
(185) Page 153
(186) Page 154
(187) Page 155
(188) Page 156
(189) Page 157
(190) Page 158
(191) Page 159
(192) Page 160
(193) Page 161
(194) Page 162
(195) Page 163
(196) Page 164
(197) Page 165
(198) Page 166
(199) Page 167
(200) Page 168
(201) Page 169
(202) Page 170
(203) Page 171
(204) Page 172
(205) Page 173
(206) Page 174
(207) Page 175
(208) Page 176
(209) Page 177
(210) Page 178
(211) Page 179
(212) Page 180
(213) Page 181
(214) Page 182
(215) Page 183
(216) Page 184
(217) Page 185
(218) Page 186
(219) Page 187
(220) Page 188
(221) Page 189
(222) Page 190
(223) Page 191
(224) Page 192
(225) Page 193
(226) Page 194
(227) Page 195
(228) Page 196
(229) Page 197
(230) Page 198
(231) Page 199
(232) Page 200
(233) Page 201
(234) Page 202
(235) Page 203
(236) Page 204
(237) Page 205
(238) Page 206
(239) Page 207
(240) Page 208
(241) Page 209
(242) Page 210
(243) Page 211
(244) Page 212
(245) Page 213
(246) Page 214
(247) Page 215
(248) Page 216
(249) Page 217
(250) Page 218
(251) Page 219
(252) Page 220
(253) Page 221
(254) Page 222
(255) Page 223
(256) Page 224
(257) Page 225
(258) Page 226
(259) Page 227
(260) Page 228
(261) Page 229
(262) Page 230
(263) Page 231
(264) Page 232
(265) Page 233
(266) Page 234
(267) Page 235
(268) Page 236
(269) Page 237
(270) Page 238
(271) Page 239
(272) Page 240
(273) Page 241
(274) Page 242
(275) Page 243
(276) Page 244
(277) Page 245
(278) Page 246
(279) Page 247
(280) Page 248
(281) Page 249
(282) Page 250
(283) Page 251
(284) Page 252
(285) Page 253
(286) Page 254
(287) Page 255
(288) Page 256
(289) Page 257
(290) Page 258
(291) Page 259
(292) Page 260
(293) Page 261
(294) Page 262
(295) Page 263
(296) Page 264
(297) Page 265
(298) Page 266
(299) Page 267
(300) Page 268
(301) Page 269
(302) Page 270
(303) Page 271
(304) Page 272
(305) Page 273
(306) Page 274
(307) Page 275
(308) Page 276
(309) Page 277
(310) Page 278
(311) Page 279
(312) Page 280
(313) Page 281
(314) Page 282
(315) Page 283
(316) Page 284
(317) Page 285
(318) Page 286
(319) Page 287
(320) Page 288
(321) Page 289
(322) Page 290
(323) Page 291
(324) Page 292
(325) Page 293
(326) Page 294
(327) Page 295
(328) Page 296
(329) Page 297
(330) Page 298
(331) Page 299
(332) Page 300
(333) Page 301
(334) Page 302
(335) Page 303
(336) Page 304
(337) Page 305
(338) Page 306
(339) Page 307
(340) Page 308
(341) Page 309
(342) Page 310
(343) Page 311
(344) Page 312
(345) Page 313
(346) Page 314
(347) Page 315
(348) Page 316
(349) Page 317
(350) Page 318
(351) Page 319
(352) Page 320
(353) Page 321
(354) Page 322
(355) Page 323
(356) Page 324
(357) Page 325
(358) Page 326
(359) Page 327
(360) Page 328
(361) Rear Flyleaf
(362) Rear Flyleaf
(363) Rear Flyleaf
(364) Rear Flyleaf
(365) Rear Flyleaf
(366) Rear Flyleaf
(367) Rear Board
(368) Rear Board
(369) Spine
(370) Fore Edge
(371) Scale
(372) Color Palette
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Flyleaf
(8) Front Flyleaf
(9) Page I
(10) Page II
(11) Page III
(12) Page IV
(13) Page V
(14) Page VI
(15) Page VII
(16) Page VIII
(17) Page IX
(18) Page X
(19) Page XI
(20) Page XII
(21) Page XIII
(22) Page XIV
(23) Page XV
(24) Page XVI
(25) Page XVII
(26) Page XVIII
(27) Page XIX
(28) Page XX
(29) Page XXI
(30) Page XXII
(31) Page XXIII
(32) Page XXIV
(33) Page 1
(34) Page 2
(35) Page 3
(36) Page 4
(37) Page 5
(38) Page 6
(39) Page 7
(40) Page 8
(41) Page 9
(42) Page 10
(43) Page 11
(44) Page 12
(45) Page 13
(46) Page 14
(47) Page 15
(48) Page 16
(49) Page 17
(50) Page 18
(51) Page 19
(52) Page 20
(53) Page 21
(54) Page 22
(55) Page 23
(56) Page 24
(57) Page 25
(58) Page 26
(59) Page 27
(60) Page 28
(61) Page 29
(62) Page 30
(63) Page 31
(64) Page 32
(65) Page 33
(66) Page 34
(67) Page 35
(68) Page 36
(69) Page 37
(70) Page 38
(71) Page 39
(72) Page 40
(73) Page 41
(74) Page 42
(75) Page 43
(76) Page 44
(77) Page 45
(78) Page 46
(79) Page 47
(80) Page 48
(81) Page 49
(82) Page 50
(83) Page 51
(84) Page 52
(85) Page 53
(86) Page 54
(87) Page 55
(88) Page 56
(89) Page 57
(90) Page 58
(91) Page 59
(92) Page 60
(93) Page 61
(94) Page 62
(95) Page 63
(96) Page 64
(97) Page 65
(98) Page 66
(99) Page 67
(100) Page 68
(101) Page 69
(102) Page 70
(103) Page 71
(104) Page 72
(105) Page 73
(106) Page 74
(107) Page 75
(108) Page 76
(109) Page 77
(110) Page 78
(111) Page 79
(112) Page 80
(113) Page 81
(114) Page 82
(115) Page 83
(116) Page 84
(117) Page 85
(118) Page 86
(119) Page 87
(120) Page 88
(121) Page 89
(122) Page 90
(123) Page 91
(124) Page 92
(125) Page 93
(126) Page 94
(127) Page 95
(128) Page 96
(129) Page 97
(130) Page 98
(131) Page 99
(132) Page 100
(133) Page 101
(134) Page 102
(135) Page 103
(136) Page 104
(137) Page 105
(138) Page 106
(139) Page 107
(140) Page 108
(141) Page 109
(142) Page 110
(143) Page 111
(144) Page 112
(145) Page 113
(146) Page 114
(147) Page 115
(148) Page 116
(149) Page 117
(150) Page 118
(151) Page 119
(152) Page 120
(153) Page 121
(154) Page 122
(155) Page 123
(156) Page 124
(157) Page 125
(158) Page 126
(159) Page 127
(160) Page 128
(161) Page 129
(162) Page 130
(163) Page 131
(164) Page 132
(165) Page 133
(166) Page 134
(167) Page 135
(168) Page 136
(169) Page 137
(170) Page 138
(171) Page 139
(172) Page 140
(173) Page 141
(174) Page 142
(175) Page 143
(176) Page 144
(177) Page 145
(178) Page 146
(179) Page 147
(180) Page 148
(181) Page 149
(182) Page 150
(183) Page 151
(184) Page 152
(185) Page 153
(186) Page 154
(187) Page 155
(188) Page 156
(189) Page 157
(190) Page 158
(191) Page 159
(192) Page 160
(193) Page 161
(194) Page 162
(195) Page 163
(196) Page 164
(197) Page 165
(198) Page 166
(199) Page 167
(200) Page 168
(201) Page 169
(202) Page 170
(203) Page 171
(204) Page 172
(205) Page 173
(206) Page 174
(207) Page 175
(208) Page 176
(209) Page 177
(210) Page 178
(211) Page 179
(212) Page 180
(213) Page 181
(214) Page 182
(215) Page 183
(216) Page 184
(217) Page 185
(218) Page 186
(219) Page 187
(220) Page 188
(221) Page 189
(222) Page 190
(223) Page 191
(224) Page 192
(225) Page 193
(226) Page 194
(227) Page 195
(228) Page 196
(229) Page 197
(230) Page 198
(231) Page 199
(232) Page 200
(233) Page 201
(234) Page 202
(235) Page 203
(236) Page 204
(237) Page 205
(238) Page 206
(239) Page 207
(240) Page 208
(241) Page 209
(242) Page 210
(243) Page 211
(244) Page 212
(245) Page 213
(246) Page 214
(247) Page 215
(248) Page 216
(249) Page 217
(250) Page 218
(251) Page 219
(252) Page 220
(253) Page 221
(254) Page 222
(255) Page 223
(256) Page 224
(257) Page 225
(258) Page 226
(259) Page 227
(260) Page 228
(261) Page 229
(262) Page 230
(263) Page 231
(264) Page 232
(265) Page 233
(266) Page 234
(267) Page 235
(268) Page 236
(269) Page 237
(270) Page 238
(271) Page 239
(272) Page 240
(273) Page 241
(274) Page 242
(275) Page 243
(276) Page 244
(277) Page 245
(278) Page 246
(279) Page 247
(280) Page 248
(281) Page 249
(282) Page 250
(283) Page 251
(284) Page 252
(285) Page 253
(286) Page 254
(287) Page 255
(288) Page 256
(289) Page 257
(290) Page 258
(291) Page 259
(292) Page 260
(293) Page 261
(294) Page 262
(295) Page 263
(296) Page 264
(297) Page 265
(298) Page 266
(299) Page 267
(300) Page 268
(301) Page 269
(302) Page 270
(303) Page 271
(304) Page 272
(305) Page 273
(306) Page 274
(307) Page 275
(308) Page 276
(309) Page 277
(310) Page 278
(311) Page 279
(312) Page 280
(313) Page 281
(314) Page 282
(315) Page 283
(316) Page 284
(317) Page 285
(318) Page 286
(319) Page 287
(320) Page 288
(321) Page 289
(322) Page 290
(323) Page 291
(324) Page 292
(325) Page 293
(326) Page 294
(327) Page 295
(328) Page 296
(329) Page 297
(330) Page 298
(331) Page 299
(332) Page 300
(333) Page 301
(334) Page 302
(335) Page 303
(336) Page 304
(337) Page 305
(338) Page 306
(339) Page 307
(340) Page 308
(341) Page 309
(342) Page 310
(343) Page 311
(344) Page 312
(345) Page 313
(346) Page 314
(347) Page 315
(348) Page 316
(349) Page 317
(350) Page 318
(351) Page 319
(352) Page 320
(353) Page 321
(354) Page 322
(355) Page 323
(356) Page 324
(357) Page 325
(358) Page 326
(359) Page 327
(360) Page 328
(361) Rear Flyleaf
(362) Rear Flyleaf
(363) Rear Flyleaf
(364) Rear Flyleaf
(365) Rear Flyleaf
(366) Rear Flyleaf
(367) Rear Board
(368) Rear Board
(369) Spine
(370) Fore Edge
(371) Scale
(372) Color Palette