(165) Page 157
Jarðfrœði og landafrœði. í gömlu gagn-
fræðadeildinni voru alla tíð menntaskólans,
fram til þess að nýju fræðslulögin komu til
framkvæmda eftir 1946, notaðar sömu
kennslubækur í landafræði. Fram til 1935 var
Landafræði eftir Bjarna Sæmundsson kennd í
öllum bekkjunum þremur, en þá bætist við
vélritaður báeklingur um ísland eftir Steindór
Steindórsson (Pésinn). Hann tók smám sam-
an breytingum og var loks gefinn út sem
prentuð bók á Akureyri 1946 og hét þá fs-
landslýsing.
Síðustu árin var hún ein kennd í 3. bekk, en
bók Bjarna í 1. og 2.
Frá 1930-’52 var ágrip af jarðfræði eftir
Guðmund Bárðarson kennt í 3. bekk, en í
fjórða bekk Sjór og loft eftir Bjarna
Sæmundsson og Klima og plantebelter eftir
P. Andersen og M. Vahl. í stað þeirrar síðar-
nefndu er tekin upp veturinn 1941-’42 Dýra-
og plöntulandafræði eftir Steindór Stein-
dórsson og Árna Friðriksson.
Veturinn 1932-’33 er byrjað að kenna
landafræði í 5. bekk með fyrirlestrum um
framleiðslu og verslun helstu vörutegunda.
En þessi kennsla féll niður eftir 1935.
Á tímabilinu 1952-’68 flyst námsefni milli
bekkja, en er annars að mestu óbreytt. í stað
bókarinnar Sjór og loft kom þó Um sjóinn
eftir Steindór Steindórsson, og Veðurfræði
Jóns Eyþórssonar var tekin upp 1952-’53.
Frá 1968-’74 er í 4. bekk lesin Jarðfræði
eftir Þorleif Einarsson og kemur í stað bókar
Guðmundar Bárðarsonar. Hætt er að kenna
bókina Um sjóinn og 1972 tekin upp veður-
fræði Markúsar Einarssonar, í stað bókar
Jóns Eyþórssonar.
Árin 1974-’80 flyst þetta efni niður í 3.
bekk. Allt frá 1969 hafa nemendur gert
heimildaritgerðir í jarðfræði, sem stundum
hafa einnig verið metnar sem íslenskur stíll,
og frá 1976 hafa verið farnar 3-4 daga nátt-
úruskoðunarferðir í Þingeyjarsýslur og dvalist
að Vestmannsvatni. Hafa þar verið unnar
plöntugreiningar og smásjárrannsóknir á líf-
ríki vatnsins og fleira þess konar.
Stœrðfrœði. í upphafi menntaskólans var í
1. bekk lesin reikningsbók eftir Ólaf Daníels-
son aftur að kaflanum um flatarmál. Mun svo
hafa haldist þar til breytingin á mennta-
skólalögunum var gerð og undanþága veitt til
þess að halda miðskóladeildina. Framan af
mun einnig hafa verið byrjað á bókstafa-
reikningi og notuð kennslubók í algebru eftir
Ólaf Daníelsson. Lengi var á loft haldið í
skólanum þeirri sögu þegar Lárus Bjarnason
var að segja fyrstubekkingum af hinu dular-
fulla og merkilega x-i. Síðan spurði hann
bekkinn hvaða tala væri einum minni en x.
Sló á grafarþögn, uns Hermann Stefánsson
frá Miðgörðum á Grenivík, síðar kennari,
svaraði: „X mínus einn,“ og Lárus hrópaði
upp í fögnuði: „Einn gáfaður!“
í öðrum bekk var allan þennan tíma lesin
Algebra Ólafs Daníelssonar, en ekki mun
alltaf hafa verið lokið við hana fyrr en í þriðja
bekk. I þeim bekk var alltaf lesin plangeo-
metri og frá upphafi notuð dönsk kennslubók
eftir Julius Petersen. Skömmu eftir 1940
þýddi Sigurkarl Stefánsson hana á íslensku
(Rúmfræði) og var sú gerð notuð sleitulaust
til 1968 og eftir það stöku sinnum, en annars
ýmsir bæklingar og eftir 1973 er tekið að hafa
eingöngu heimatilbúið efni um algebru, log-
aritma, geometri, hnitakerfi og ferla. I þessu
efni fólust þó fyrstu 7 æfingarnar í Algebru
Ólafs Daníelssonar.
Lengi var það mál manna að þeir, sem ekki
væru upplagðir stærðfræðingar, gætu fremur
bjargað sér í geometríu en algebru, og er
höfundur dæmi slíks. Örn Snorrason (Aquila)
kvað:
Þó að ég sé allra verstur í algebru,
þá er ég manna bestur í geometríu.
Þríhyrninga sansa á svipstundu ég,
sanna þá og konstrúera fljótt á margan veg.
Fyrst tek ég gagnstætt horn og hlið
og hæðinni AC bæti við,
þá myndast rétthyrnd rhomba þar
og radíusinn stórhliðar
er equal mínus innritaðir tangentar.
Þá koma koncentrísku konstruktiónirnar,
ég kann þær betur en efnafræðijónirnar.
í hverjum hring er centrum sem sekantinn
sker
symmetriskt við corda og perimeter.
Sjötíu gráðu súpplíment
er sammiðja og congrúent
við helmingaðan hýpotenus,
því heilagur veit það Franciskus,
að sjálfur er ég summus geometricus.
Eftir að skólinn var formlega gerður að
menntaskóla með einni deild, máladeild, er í
4. bekk kennd dönsk bók eftir C. Hansen:
Lærebog i Aritmetik og Algebra for Gymna-
siets sproglige Linier samt förste Klassen af
den matematisk - naturvidenskabelige Linie.
En árið 1940 var tekin til kennslu ný bók eftir
Sigurkarl Stefánsson: Stærðfræði handa
máladeildum menntaskólanna. Hún var not-
uð óslitið sem eina stærðfræðikennslubók
157
(1) Front Board
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Flyleaf
(8) Front Flyleaf
(9) Page 1
(10) Page 2
(11) Page 3
(12) Page 4
(13) Page 5
(14) Page 6
(15) Page 7
(16) Page 8
(17) Page 9
(18) Page 10
(19) Page 11
(20) Page 12
(21) Page 13
(22) Page 14
(23) Page 15
(24) Page 16
(25) Page 17
(26) Page 18
(27) Page 19
(28) Page 20
(29) Page 21
(30) Page 22
(31) Page 23
(32) Page 24
(33) Page 25
(34) Page 26
(35) Page 27
(36) Page 28
(37) Page 29
(38) Page 30
(39) Page 31
(40) Page 32
(41) Page 33
(42) Page 34
(43) Page 35
(44) Page 36
(45) Page 37
(46) Page 38
(47) Page 39
(48) Page 40
(49) Page 41
(50) Page 42
(51) Page 43
(52) Page 44
(53) Page 45
(54) Page 46
(55) Page 47
(56) Page 48
(57) Page 49
(58) Page 50
(59) Page 51
(60) Page 52
(61) Page 53
(62) Page 54
(63) Page 55
(64) Page 56
(65) Page 57
(66) Page 58
(67) Page 59
(68) Page 60
(69) Page 61
(70) Page 62
(71) Page 63
(72) Page 64
(73) Page 65
(74) Page 66
(75) Page 67
(76) Page 68
(77) Page 69
(78) Page 70
(79) Page 71
(80) Page 72
(81) Page 73
(82) Page 74
(83) Page 75
(84) Page 76
(85) Page 77
(86) Page 78
(87) Page 79
(88) Page 80
(89) Page 81
(90) Page 82
(91) Page 83
(92) Page 84
(93) Page 85
(94) Page 86
(95) Page 87
(96) Page 88
(97) Page 89
(98) Page 90
(99) Page 91
(100) Page 92
(101) Page 93
(102) Page 94
(103) Page 95
(104) Page 96
(105) Page 97
(106) Page 98
(107) Page 99
(108) Page 100
(109) Page 101
(110) Page 102
(111) Page 103
(112) Page 104
(113) Page 105
(114) Page 106
(115) Page 107
(116) Page 108
(117) Page 109
(118) Page 110
(119) Page 111
(120) Page 112
(121) Page 113
(122) Page 114
(123) Page 115
(124) Page 116
(125) Page 117
(126) Page 118
(127) Page 119
(128) Page 120
(129) Page 121
(130) Page 122
(131) Page 123
(132) Page 124
(133) Page 125
(134) Page 126
(135) Page 127
(136) Page 128
(137) Page 129
(138) Page 130
(139) Page 131
(140) Page 132
(141) Page 133
(142) Page 134
(143) Page 135
(144) Page 136
(145) Page 137
(146) Page 138
(147) Page 139
(148) Page 140
(149) Page 141
(150) Page 142
(151) Page 143
(152) Page 144
(153) Page 145
(154) Page 146
(155) Page 147
(156) Page 148
(157) Page 149
(158) Page 150
(159) Page 151
(160) Page 152
(161) Page 153
(162) Page 154
(163) Page 155
(164) Page 156
(165) Page 157
(166) Page 158
(167) Page 159
(168) Page 160
(169) Page 161
(170) Page 162
(171) Page 163
(172) Page 164
(173) Page 165
(174) Page 166
(175) Page 167
(176) Page 168
(177) Page 169
(178) Page 170
(179) Page 171
(180) Page 172
(181) Page 173
(182) Page 174
(183) Page 175
(184) Page 176
(185) Page 177
(186) Page 178
(187) Page 179
(188) Page 180
(189) Page 181
(190) Page 182
(191) Page 183
(192) Page 184
(193) Page 185
(194) Page 186
(195) Page 187
(196) Page 188
(197) Page 189
(198) Page 190
(199) Page 191
(200) Page 192
(201) Page 193
(202) Page 194
(203) Page 195
(204) Page 196
(205) Page 197
(206) Page 198
(207) Page 199
(208) Page 200
(209) Page 201
(210) Page 202
(211) Page 203
(212) Page 204
(213) Page 205
(214) Page 206
(215) Page 207
(216) Page 208
(217) Page 209
(218) Page 210
(219) Page 211
(220) Page 212
(221) Page 213
(222) Page 214
(223) Page 215
(224) Page 216
(225) Page 217
(226) Page 218
(227) Page 219
(228) Page 220
(229) Page 221
(230) Page 222
(231) Page 223
(232) Page 224
(233) Page 225
(234) Page 226
(235) Page 227
(236) Page 228
(237) Page 229
(238) Page 230
(239) Page 231
(240) Page 232
(241) Page 233
(242) Page 234
(243) Page 235
(244) Page 236
(245) Page 237
(246) Page 238
(247) Page 239
(248) Page 240
(249) Page 241
(250) Page 242
(251) Page 243
(252) Page 244
(253) Page 245
(254) Page 246
(255) Page 247
(256) Page 248
(257) Page 249
(258) Page 250
(259) Page 251
(260) Page 252
(261) Page 253
(262) Page 254
(263) Page 255
(264) Page 256
(265) Page 257
(266) Page 258
(267) Page 259
(268) Page 260
(269) Page 261
(270) Page 262
(271) Page 263
(272) Page 264
(273) Page 265
(274) Page 266
(275) Page 267
(276) Page 268
(277) Page 269
(278) Page 270
(279) Page 271
(280) Page 272
(281) Page 273
(282) Page 274
(283) Page 275
(284) Page 276
(285) Page 277
(286) Page 278
(287) Page 279
(288) Page 280
(289) Rear Flyleaf
(290) Rear Flyleaf
(291) Rear Flyleaf
(292) Rear Flyleaf
(293) Rear Flyleaf
(294) Rear Flyleaf
(295) Rear Board
(296) Rear Board
(297) Spine
(298) Fore Edge
(299) Scale
(300) Color Palette
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Flyleaf
(8) Front Flyleaf
(9) Page 1
(10) Page 2
(11) Page 3
(12) Page 4
(13) Page 5
(14) Page 6
(15) Page 7
(16) Page 8
(17) Page 9
(18) Page 10
(19) Page 11
(20) Page 12
(21) Page 13
(22) Page 14
(23) Page 15
(24) Page 16
(25) Page 17
(26) Page 18
(27) Page 19
(28) Page 20
(29) Page 21
(30) Page 22
(31) Page 23
(32) Page 24
(33) Page 25
(34) Page 26
(35) Page 27
(36) Page 28
(37) Page 29
(38) Page 30
(39) Page 31
(40) Page 32
(41) Page 33
(42) Page 34
(43) Page 35
(44) Page 36
(45) Page 37
(46) Page 38
(47) Page 39
(48) Page 40
(49) Page 41
(50) Page 42
(51) Page 43
(52) Page 44
(53) Page 45
(54) Page 46
(55) Page 47
(56) Page 48
(57) Page 49
(58) Page 50
(59) Page 51
(60) Page 52
(61) Page 53
(62) Page 54
(63) Page 55
(64) Page 56
(65) Page 57
(66) Page 58
(67) Page 59
(68) Page 60
(69) Page 61
(70) Page 62
(71) Page 63
(72) Page 64
(73) Page 65
(74) Page 66
(75) Page 67
(76) Page 68
(77) Page 69
(78) Page 70
(79) Page 71
(80) Page 72
(81) Page 73
(82) Page 74
(83) Page 75
(84) Page 76
(85) Page 77
(86) Page 78
(87) Page 79
(88) Page 80
(89) Page 81
(90) Page 82
(91) Page 83
(92) Page 84
(93) Page 85
(94) Page 86
(95) Page 87
(96) Page 88
(97) Page 89
(98) Page 90
(99) Page 91
(100) Page 92
(101) Page 93
(102) Page 94
(103) Page 95
(104) Page 96
(105) Page 97
(106) Page 98
(107) Page 99
(108) Page 100
(109) Page 101
(110) Page 102
(111) Page 103
(112) Page 104
(113) Page 105
(114) Page 106
(115) Page 107
(116) Page 108
(117) Page 109
(118) Page 110
(119) Page 111
(120) Page 112
(121) Page 113
(122) Page 114
(123) Page 115
(124) Page 116
(125) Page 117
(126) Page 118
(127) Page 119
(128) Page 120
(129) Page 121
(130) Page 122
(131) Page 123
(132) Page 124
(133) Page 125
(134) Page 126
(135) Page 127
(136) Page 128
(137) Page 129
(138) Page 130
(139) Page 131
(140) Page 132
(141) Page 133
(142) Page 134
(143) Page 135
(144) Page 136
(145) Page 137
(146) Page 138
(147) Page 139
(148) Page 140
(149) Page 141
(150) Page 142
(151) Page 143
(152) Page 144
(153) Page 145
(154) Page 146
(155) Page 147
(156) Page 148
(157) Page 149
(158) Page 150
(159) Page 151
(160) Page 152
(161) Page 153
(162) Page 154
(163) Page 155
(164) Page 156
(165) Page 157
(166) Page 158
(167) Page 159
(168) Page 160
(169) Page 161
(170) Page 162
(171) Page 163
(172) Page 164
(173) Page 165
(174) Page 166
(175) Page 167
(176) Page 168
(177) Page 169
(178) Page 170
(179) Page 171
(180) Page 172
(181) Page 173
(182) Page 174
(183) Page 175
(184) Page 176
(185) Page 177
(186) Page 178
(187) Page 179
(188) Page 180
(189) Page 181
(190) Page 182
(191) Page 183
(192) Page 184
(193) Page 185
(194) Page 186
(195) Page 187
(196) Page 188
(197) Page 189
(198) Page 190
(199) Page 191
(200) Page 192
(201) Page 193
(202) Page 194
(203) Page 195
(204) Page 196
(205) Page 197
(206) Page 198
(207) Page 199
(208) Page 200
(209) Page 201
(210) Page 202
(211) Page 203
(212) Page 204
(213) Page 205
(214) Page 206
(215) Page 207
(216) Page 208
(217) Page 209
(218) Page 210
(219) Page 211
(220) Page 212
(221) Page 213
(222) Page 214
(223) Page 215
(224) Page 216
(225) Page 217
(226) Page 218
(227) Page 219
(228) Page 220
(229) Page 221
(230) Page 222
(231) Page 223
(232) Page 224
(233) Page 225
(234) Page 226
(235) Page 227
(236) Page 228
(237) Page 229
(238) Page 230
(239) Page 231
(240) Page 232
(241) Page 233
(242) Page 234
(243) Page 235
(244) Page 236
(245) Page 237
(246) Page 238
(247) Page 239
(248) Page 240
(249) Page 241
(250) Page 242
(251) Page 243
(252) Page 244
(253) Page 245
(254) Page 246
(255) Page 247
(256) Page 248
(257) Page 249
(258) Page 250
(259) Page 251
(260) Page 252
(261) Page 253
(262) Page 254
(263) Page 255
(264) Page 256
(265) Page 257
(266) Page 258
(267) Page 259
(268) Page 260
(269) Page 261
(270) Page 262
(271) Page 263
(272) Page 264
(273) Page 265
(274) Page 266
(275) Page 267
(276) Page 268
(277) Page 269
(278) Page 270
(279) Page 271
(280) Page 272
(281) Page 273
(282) Page 274
(283) Page 275
(284) Page 276
(285) Page 277
(286) Page 278
(287) Page 279
(288) Page 280
(289) Rear Flyleaf
(290) Rear Flyleaf
(291) Rear Flyleaf
(292) Rear Flyleaf
(293) Rear Flyleaf
(294) Rear Flyleaf
(295) Rear Board
(296) Rear Board
(297) Spine
(298) Fore Edge
(299) Scale
(300) Color Palette