(4) Blaðsíða [2]
Að örfáum undanteknum átti þessi sýning litlum vinsældum að fagna hjá þeim, sem
rituðu um hana, og mun ekki of sagt, aS aldrei hafi myndlistarsýningu veriS svo illa
tekið á prenti hér á íslandi, enda einstakt að jafn margir ritfærir menn leggðust á
eitt um fullkomið útrýmingarstríð á hendur heilum hópi fólks, sem fæst við listir. En
þetta varð nú aðeiíis til að þjappa okkur saman, í stað þess að leggja árar í bát
ákváðum við aðra „Septembersýningu“ svo fólki gæfist kostur á að glöggva sig betur
á starfi okkar, því þegar allt kemur til alls eru það ekki nokkrir úrillir rithöfundar
og listdómarar sem gera út um það, hvort það sé forkastanlegt og einskisvert, heldur
þegar frá líður — fólkið sjálft. — Þess vegna skal „gagnrýnin“ frá í fyrra ekki gerð
nánar að umræðuefni, en nokkrum orðum beint til sýningargesta almennt.
ASalatriði allrar skapandi myndlistar er — og hefur ætíð verið — „composition“.
Hér er þó ekki átt viS það að flötum sé smekklega og kirfilega raðað niður, eins og
listdómarar okkar stundum tala um — þegar bezt lætur. ÞaS er átt við sterka, lifandi
myndheild, sem mótast af skilningi höfundarins á hinni eilíft starfandi, síbreytilegu
náttúru og hugkvæmni hans í meðferð lita og lína. Þegar þetta allt rennur saman í
heild skapast listaverk, sem hefur orðið til fyrir áhrif náttúrunnar og mátt mannlegs
hugmyndaheims. Enginn nýtur neinnar myndlistar til fulls án þess að temja sér að
horfa á listaverkið sem „composition“, byggingu sem fyrst og fremst lýtur lögmáli
efnisins sem byggt er úr, og minnast þess að málarinn t. d. hefur nokkra liti fyrir
framan sig til að vinna verk sitt með, af þeim á hann að skapa, upp úr þeim hefur
málaralistin risið, með þeim stendur hún og fellur, því án þeirra væru engin málverk
til. Þetta er svo einfalt, en hvað margir hugsa um það er þeir hallmæla verkum ungra
málara, að þeir deila þá oft harðast á þá, sem mesta rækt leggja við þau atriði, sem
ætíð hafa verið frumskilyrði málaralistarinnar? Hitt er svo annað mál, hvað langt
þeir ná með viðleitni sinni, úr því verður skorið smátt og smátt. En þeir ganga hvergi
í berhögg við meginreglur myndlistarinnar, svo mikið er víst.
Það er milli fordómanna og hins oft nýstárlega tjáningarforms að stríðið er háð, hin
abstrakta mynd byggir ekki á náttúrunni með sama hætti og áður hefur tíðkazt, hún
gerir sér ekki far urn að vera lýsing á náttúrunni, heldur sprettur hún að miklu leyti
úr hugarheimi málarans og samlífi hans við liti sína. En það er jafn heimskulegt að
halda því fram, aS náttúran eða tilfinning höfundarins fyrir henni endurómi ekki í
(1) Kápa
(2) Kápa
(3) Blaðsíða [1]
(4) Blaðsíða [2]
(5) Blaðsíða [3]
(6) Blaðsíða [4]
(7) Blaðsíða [5]
(8) Blaðsíða [6]
(9) Blaðsíða [7]
(10) Blaðsíða [8]
(11) Blaðsíða [9]
(12) Blaðsíða [10]
(13) Blaðsíða [11]
(14) Blaðsíða [12]
(15) Blaðsíða [13]
(16) Blaðsíða [14]
(17) Blaðsíða [15]
(18) Blaðsíða [16]
(19) Blaðsíða [17]
(20) Blaðsíða [18]
(21) Blaðsíða [19]
(22) Blaðsíða [20]
(23) Kápa
(24) Kápa
(25) Kvarði
(26) Litaspjald
(2) Kápa
(3) Blaðsíða [1]
(4) Blaðsíða [2]
(5) Blaðsíða [3]
(6) Blaðsíða [4]
(7) Blaðsíða [5]
(8) Blaðsíða [6]
(9) Blaðsíða [7]
(10) Blaðsíða [8]
(11) Blaðsíða [9]
(12) Blaðsíða [10]
(13) Blaðsíða [11]
(14) Blaðsíða [12]
(15) Blaðsíða [13]
(16) Blaðsíða [14]
(17) Blaðsíða [15]
(18) Blaðsíða [16]
(19) Blaðsíða [17]
(20) Blaðsíða [18]
(21) Blaðsíða [19]
(22) Blaðsíða [20]
(23) Kápa
(24) Kápa
(25) Kvarði
(26) Litaspjald