(18) Blaðsíða 12
— 12 —
Maðrinn, sem taldi sig eiganda hvers flsks er
í árnar gekk, taldi og stíflur sínar löglegar, sam-
kvæmt afsalsskjali. Eigendr jarða að ánum fyrir
ofan land stíflu eiganda töldu, að á sér væri brotin
allsherjar lög, er gengu um alt land. Því að svo
segir í lögbók landsins, Jónsbók, Landsl. b. 56. kap.:
»Ganga skal Guðs gjöf til fjalls sem til fjöru,
ef gengit vill hafa. Enn sá maðr, er gerðir (o: girðir)
fyrir, þá skulu þeir, er fyrir ofan eigu, gera honum
fimtarstefnu af þingi at brjóta ór. En ef hann vill
ekki ór brjóta, þá skulu þeir æsta liðs til at brjóta
ór. Bóndi hverr er synjar honum til at fara, er
sekr eyri við konung, en þeir er garð gerðu í á at
úlögum gjaldi mörk hverjum þeirra er fyrir ofan
búa ok þeir viðuðu veiði fyrir«.
Akvæði þessi eru tekin, með smábreytingum, úr
Gulaþingslögum enum eldri, 85. kap.
í landbrigðaþætti í Grágás (Finsens útg. II, 208.
kap., bls. 123) segir: —
»Eigi skal maðr leggja net um þvera á ok
banna fisk för, ok eigi gera ker í né teinor (þ. e.
riðnar körfur), ok eigi gerða (o: girða) svá at eigi
sé hlið á, nema hann eigi alla ána . . . Garðr eða
net er óheilagt, ef um þvera á er lagt eða gert (o:
girt, hlaðið) ok varðar þat útlegð (þ e. 3 marka
sekt), ef svá er gert (o: girt), við hvarn þeirra, er
veiðina á fyrir ofan«.
Hér eru ákvæði Grágásar nefnd að eins til þess
að sýna, að þau hvila á enni sömu réttarmeðvitund
sem ákvæði Jónsbókar, og er sú réttarmeðvitund án
als efa eins gömul og bygð íslands. Enn hér þarf ekki
til Islands eins að vitna; óheft fiskiganga upp eftir
veiðiám eins langt og fiskr fær gengið hefir mann-
(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Mynd
(6) Mynd
(7) Blaðsíða 1
(8) Blaðsíða 2
(9) Blaðsíða 3
(10) Blaðsíða 4
(11) Blaðsíða 5
(12) Blaðsíða 6
(13) Blaðsíða 7
(14) Blaðsíða 8
(15) Blaðsíða 9
(16) Blaðsíða 10
(17) Blaðsíða 11
(18) Blaðsíða 12
(19) Blaðsíða 13
(20) Blaðsíða 14
(21) Blaðsíða 15
(22) Blaðsíða 16
(23) Blaðsíða 17
(24) Blaðsíða 18
(25) Blaðsíða 19
(26) Blaðsíða 20
(27) Blaðsíða 21
(28) Blaðsíða 22
(29) Blaðsíða 23
(30) Blaðsíða 24
(31) Blaðsíða 25
(32) Blaðsíða 26
(33) Blaðsíða 27
(34) Blaðsíða 28
(35) Blaðsíða 29
(36) Blaðsíða 30
(37) Blaðsíða 31
(38) Blaðsíða 32
(39) Saurblað
(40) Saurblað
(41) Band
(42) Band
(43) Kjölur
(44) Framsnið
(45) Kvarði
(46) Litaspjald
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Mynd
(6) Mynd
(7) Blaðsíða 1
(8) Blaðsíða 2
(9) Blaðsíða 3
(10) Blaðsíða 4
(11) Blaðsíða 5
(12) Blaðsíða 6
(13) Blaðsíða 7
(14) Blaðsíða 8
(15) Blaðsíða 9
(16) Blaðsíða 10
(17) Blaðsíða 11
(18) Blaðsíða 12
(19) Blaðsíða 13
(20) Blaðsíða 14
(21) Blaðsíða 15
(22) Blaðsíða 16
(23) Blaðsíða 17
(24) Blaðsíða 18
(25) Blaðsíða 19
(26) Blaðsíða 20
(27) Blaðsíða 21
(28) Blaðsíða 22
(29) Blaðsíða 23
(30) Blaðsíða 24
(31) Blaðsíða 25
(32) Blaðsíða 26
(33) Blaðsíða 27
(34) Blaðsíða 28
(35) Blaðsíða 29
(36) Blaðsíða 30
(37) Blaðsíða 31
(38) Blaðsíða 32
(39) Saurblað
(40) Saurblað
(41) Band
(42) Band
(43) Kjölur
(44) Framsnið
(45) Kvarði
(46) Litaspjald