loading/hleð
(18) Blaðsíða 12 (18) Blaðsíða 12
— 12 — Maðrinn, sem taldi sig eiganda hvers flsks er í árnar gekk, taldi og stíflur sínar löglegar, sam- kvæmt afsalsskjali. Eigendr jarða að ánum fyrir ofan land stíflu eiganda töldu, að á sér væri brotin allsherjar lög, er gengu um alt land. Því að svo segir í lögbók landsins, Jónsbók, Landsl. b. 56. kap.: »Ganga skal Guðs gjöf til fjalls sem til fjöru, ef gengit vill hafa. Enn sá maðr, er gerðir (o: girðir) fyrir, þá skulu þeir, er fyrir ofan eigu, gera honum fimtarstefnu af þingi at brjóta ór. En ef hann vill ekki ór brjóta, þá skulu þeir æsta liðs til at brjóta ór. Bóndi hverr er synjar honum til at fara, er sekr eyri við konung, en þeir er garð gerðu í á at úlögum gjaldi mörk hverjum þeirra er fyrir ofan búa ok þeir viðuðu veiði fyrir«. Akvæði þessi eru tekin, með smábreytingum, úr Gulaþingslögum enum eldri, 85. kap. í landbrigðaþætti í Grágás (Finsens útg. II, 208. kap., bls. 123) segir: — »Eigi skal maðr leggja net um þvera á ok banna fisk för, ok eigi gera ker í né teinor (þ. e. riðnar körfur), ok eigi gerða (o: girða) svá at eigi sé hlið á, nema hann eigi alla ána . . . Garðr eða net er óheilagt, ef um þvera á er lagt eða gert (o: girt, hlaðið) ok varðar þat útlegð (þ e. 3 marka sekt), ef svá er gert (o: girt), við hvarn þeirra, er veiðina á fyrir ofan«. Hér eru ákvæði Grágásar nefnd að eins til þess að sýna, að þau hvila á enni sömu réttarmeðvitund sem ákvæði Jónsbókar, og er sú réttarmeðvitund án als efa eins gömul og bygð íslands. Enn hér þarf ekki til Islands eins að vitna; óheft fiskiganga upp eftir veiðiám eins langt og fiskr fær gengið hefir mann-


Þorbjörg Sveinsdóttir ljósmóðir

Höfundur
Ár
1908
Tungumál
Íslenska
Efnisorð
Blaðsíður
42


Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þessa bók, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þessa bók: Þorbjörg Sveinsdóttir ljósmóðir
http://baekur.is/bok/ba3faf5a-0e12-4206-8154-596133ab4197

Tengja á þessa síðu: (18) Blaðsíða 12
http://baekur.is/bok/ba3faf5a-0e12-4206-8154-596133ab4197/0/18

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Bækur.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.