(14) Blaðsíða 10
10
Sum af þeim orðum, sem eg hefi hér upptalið, eru tilfœrð í Frum-
pörtum Iíonráðs Gíslasonar, 70.—71. bls., og þar að auk þessi
orð: töturr, öldurmaðr,1 hlöppurnes,2 snvfurligr, vafurleysa.
Með því nú hinar elztu og beztu fornbœkr gjöra nákvæman
mun á stafnum r og samstöfunni or eða ur, þá liggr í augum uppi,
að r hefir upphaflega eigi verið framborið sem heil samstafa eða
sem ur. þetta má og sjá af skáldskap fornmanna og ýmsu öðru
í ritum þeirra, og er fláttatal Snorra Sturlusonar (sem hann mun
hafa fullgjört, svo sem það er nú, skömmu fyrir dauða sinn 1241)
hið elzta rit, sem eg hefi fundið, er ljóslega sýnir, að r í niðrlagi
orðs hefir eigi verið talið sem samstafa sér. Snorri segir í Ilátta-
tali (SE. I 608): „Þat er leyfi háttanna, at hafa samstöfur seinar,
eða skjótar, svá at dragisl fram eða aptr or rettri tölu setníngar,
ok megu finnast svá seinar, at fimm samstöfur se í öðru ok enu
fjórða vísuorði. Svá sem her er:
Hjálmsfylli speltr hiJmir
hvatr Vindhlæs slcatna,
hann Itná hjörvi punnum
hræs pjóðár ræsa;
ýgr hilmir Jætr eiga
öJd dreyrfá sJejöJdu;
styrs rýðr stiJlir hersum
sterltr járngrá serlciu.
Hér ætlast Snorri til, að fimm samstöfur sé í síðari línu hvers
vísufjórðungs:
hvalr vindhlœs skatna.
hræs pjóðár ræsa.
öJd dreyrfá sJtjöJdu.
sterkr járngrá serlti.
Verða þá orðin Jivatr og sterJtr ein samstafa hvort, og gjörir
þá niðrlagserrið enga sérstaka samstöfu. Rétt þar á eptir (SE. I
608) segir Snorri: »Nú sJcal sýna svá skjótar samstöfur oJc svá
settar nær hverja annarri, at af pví eyJcr Jengð orðsins:
KJofinn spyr éJt hjálm fyrir hiJmis
hjarar egg; duga seggir;
1) pótti hann af ölium þoim ÖJdurmannJigastr, Magn. s. berf. 31. k.:
Fms. VII 63. — 2) Gecc Jcleppomes fy rir utan þ a, Ól. s. helg. (1853) 171.k.l82n.
Lítit JcJöpurnes gekk fram fyrirutanhjá skipum þeirra, Sverriss.
88. k.: Fms. VIII 217.
(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Blaðsíða 1
(6) Blaðsíða 2
(7) Blaðsíða 3
(8) Blaðsíða 4
(9) Blaðsíða 5
(10) Blaðsíða 6
(11) Blaðsíða 7
(12) Blaðsíða 8
(13) Blaðsíða 9
(14) Blaðsíða 10
(15) Blaðsíða 11
(16) Blaðsíða 12
(17) Blaðsíða 13
(18) Blaðsíða 14
(19) Blaðsíða 15
(20) Blaðsíða 16
(21) Blaðsíða 17
(22) Blaðsíða 18
(23) Blaðsíða 19
(24) Blaðsíða 20
(25) Blaðsíða 21
(26) Blaðsíða 22
(27) Blaðsíða 23
(28) Blaðsíða 24
(29) Blaðsíða 25
(30) Blaðsíða 26
(31) Blaðsíða 27
(32) Blaðsíða 28
(33) Blaðsíða 29
(34) Blaðsíða 30
(35) Blaðsíða 31
(36) Blaðsíða 32
(37) Saurblað
(38) Saurblað
(39) Band
(40) Band
(41) Kjölur
(42) Framsnið
(43) Kvarði
(44) Litaspjald
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Blaðsíða 1
(6) Blaðsíða 2
(7) Blaðsíða 3
(8) Blaðsíða 4
(9) Blaðsíða 5
(10) Blaðsíða 6
(11) Blaðsíða 7
(12) Blaðsíða 8
(13) Blaðsíða 9
(14) Blaðsíða 10
(15) Blaðsíða 11
(16) Blaðsíða 12
(17) Blaðsíða 13
(18) Blaðsíða 14
(19) Blaðsíða 15
(20) Blaðsíða 16
(21) Blaðsíða 17
(22) Blaðsíða 18
(23) Blaðsíða 19
(24) Blaðsíða 20
(25) Blaðsíða 21
(26) Blaðsíða 22
(27) Blaðsíða 23
(28) Blaðsíða 24
(29) Blaðsíða 25
(30) Blaðsíða 26
(31) Blaðsíða 27
(32) Blaðsíða 28
(33) Blaðsíða 29
(34) Blaðsíða 30
(35) Blaðsíða 31
(36) Blaðsíða 32
(37) Saurblað
(38) Saurblað
(39) Band
(40) Band
(41) Kjölur
(42) Framsnið
(43) Kvarði
(44) Litaspjald