80 — seinast 1260 —, þá hlýtur að vera átt við ríkiserfðareglur norska ríkisins, með öðrum orðum, það skyldi jafnan ákveðið í Noregi einvörðungu — eins og líka var sjálf- sagt — hver væri rjettur Noregs konungur og ætti um leið heimtingu á því sem slíkur að verða hyljtur á Islandi. Jó n Sigur ðsso n hefur að vísu reynt að sýna fram á að hylling Noregskonunga á Islandi hafi verið frjáls konungskosning1) og að kosning og hylling konungs i Noregi hafi eigi verið bindandi fyrir Island2). En þetta er algjörlega rangt og þarf eigi að fara lengra en til Gamla sáttmála sjálfs til að sjá það, því að hann var gjörður við Noregskonung og erfingja fians. og síðar, þá er beinn ættleggur Nor- egskonunga var aldauða og reglum ríkiserfðalaganna norsku var í rauninni eigi lengur fylgt, en ríkisráðið norska valdi konung að dæmi ríkisráðsins í Danmörku — svo var t. d. um Eirík af Pommern, Kristófer af Bayern og alla konunga af Aldinborgarætt — þá er aldrei talað um sjerstaka konungskosningu á Islandi, heldur hylla Islendingar ávallt þann konung, er hlotið hefur kosningu í Noregi, sem >>rjettan Noregs konung<<, eins og áðurgreind dæmi sýna. Sjerstaklega er það merkilegt í þessu sambandi, að þá er greifastríðið stóð yfir og óvíst var hvort Kristján II., eða Kristján III. yrði að lokum viðurkenndur rjettur Noregs konungur, þá treystast Islendingar eigi til þess að skera sjálfir úr málinu, heldur ákveða þeir með alþingisdórni, er samþykkir fyrir- skipan norska ríkisráðsins um bráðabirgðastjórn í landinu, að bíða >>inn til þess að allsmektugur guð gefur oss rjettan kong til Norigis<<3). Jafnvel þótt hvorugt konungs- efnið væri í rauninni arfborið til ríkis í Noregi eptir norskum og íslenzkum lögum, þá kemur Islendingum þó eigi til hugar að kjósa sjer sjálfir konung, svo fjærri lá sjerhver hugsun um hreint persónusamband þeim Islendingum, er þá voru uppi. Þótt Islendingar skírskoti til >>fríheita« sinna og einkarjettinda er þeir hylla konung, þá kemur það engan veginn í bága við það, sem hjer er sagt, því að eptir kristindómsbálki norskra landslaga var það einmitt skylda Noregskonungs, er hann hafði hlotið kosningu og liyllingin fór fram á lögþingunum víðs vegar um land, að lofa hverju fylki að halda við það lög þess og rjett4). En þareð Islendingar samkvæmt Gamla sáttmála gengu Noregs konungi á hönd sem slíkum, þá leiddi af því, að hve sjálfstætt sem Island var inn á við, er eigi kom í bága við, að það gekk undir Noregskonungs ríki eða Noregs ríki í rýmri merkingu, þá gat það eigi framar komið fram út á við gagnvart erlendum ríkjum nema sem hluti af Noregskonungs eða N o r e g s ríki. Hinn fyrnefndi sambandssamningur milli Sví- þjóðar og Noregs 1319 sannar þetta ljóslega. Samkvæmt þeirri kenningu, að Island væri sjálfstætt konungsríki jafnrjetthátt Noregi hlaut afleiðingin af því, að Noregur gjörði slíkt samband við annað ríki, annaðhvort að vera sú, að sambandið væri Islandi óviðkomandi eða að Islandi væri skipað á bekk með Noregi í sambandinu. Að þeirri niðurstöðu kemst Lundborg einnig og er það lofsverð samkvæmni. Fer hann um það svofelldum orðum: >>Magnús var einnig konungur í Svíþjóð og var Island því einnig í sambandi við þetta land nokkra hríð<<5). En það er sitt hvað orð og gjörðir. Hvernig var þessu farið er til kastanna kom? Því var svo farið, að sáttmálinn nefnir Island alls eigi sem málsaðila við þessa athöfn, heldur er einungis talað um Noregskon- ungs ríki eða Noregs ríki annars vegar og Svíaríki hins vegar. Að vísu má sjá, að einn 4) Jón Sigurðsson, bls. 26. 2) S. st., bls. 32. 3) Ríkisrjettindi Islands, I>ls. 42. 4) Den nyere Landslov, Kristendomsbalk Kap. 8 >om Koug’ens Löfte« sjá Norges gamle Love II bls. 29, sbr. einnig binn samhljóða kristindómsbálk, Jónsbókar, 8. kap.: »Konungsjátan«. 5) Lundborg, bls. 28.

(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Saurblað
(6) Saurblað
(7) Kápa
(8) Kápa
(9) Blaðsíða [1]
(10) Blaðsíða [2]
(11) Blaðsíða I
(12) Blaðsíða II
(13) Blaðsíða III
(14) Blaðsíða IV
(15) Blaðsíða V
(16) Blaðsíða VI
(17) Blaðsíða VII
(18) Blaðsíða VIII
(19) Blaðsíða IX
(20) Blaðsíða X
(21) Blaðsíða XI
(22) Blaðsíða XII
(23) Blaðsíða XIII
(24) Blaðsíða XIV
(25) Blaðsíða XV
(26) Blaðsíða XVI
(27) Blaðsíða XVII
(28) Blaðsíða XVIII
(29) Blaðsíða 3
(30) Blaðsíða 4
(31) Blaðsíða 5
(32) Blaðsíða 6
(33) Blaðsíða 7
(34) Blaðsíða 8
(35) Blaðsíða 9
(36) Blaðsíða 10
(37) Blaðsíða 11
(38) Blaðsíða 12
(39) Blaðsíða 13
(40) Blaðsíða 14
(41) Blaðsíða 15
(42) Blaðsíða 16
(43) Blaðsíða 17
(44) Blaðsíða 18
(45) Blaðsíða 19
(46) Blaðsíða 20
(47) Blaðsíða 21
(48) Blaðsíða 22
(49) Blaðsíða 23
(50) Blaðsíða 24
(51) Blaðsíða 25
(52) Blaðsíða 26
(53) Blaðsíða [1]
(54) Blaðsíða [2]
(55) Blaðsíða 27
(56) Blaðsíða 28
(57) Blaðsíða 29
(58) Blaðsíða 30
(59) Blaðsíða 31
(60) Blaðsíða 32
(61) Blaðsíða 33
(62) Blaðsíða 34
(63) Blaðsíða 35
(64) Blaðsíða 36
(65) Blaðsíða 37
(66) Blaðsíða 38
(67) Blaðsíða 39
(68) Blaðsíða 40
(69) Blaðsíða 41
(70) Blaðsíða 42
(71) Blaðsíða 43
(72) Blaðsíða 44
(73) Blaðsíða 45
(74) Blaðsíða 46
(75) Blaðsíða 47
(76) Blaðsíða 48
(77) Blaðsíða 49
(78) Blaðsíða 50
(79) Blaðsíða 51
(80) Blaðsíða 52
(81) Blaðsíða 53
(82) Blaðsíða 54
(83) Blaðsíða 55
(84) Blaðsíða 56
(85) Blaðsíða 57
(86) Blaðsíða 58
(87) Blaðsíða 59
(88) Blaðsíða 60
(89) Blaðsíða 61
(90) Blaðsíða 62
(91) Blaðsíða 63
(92) Blaðsíða 64
(93) Blaðsíða 65
(94) Blaðsíða 66
(95) Blaðsíða 67
(96) Blaðsíða 68
(97) Blaðsíða 69
(98) Blaðsíða 70
(99) Blaðsíða 71
(100) Blaðsíða 72
(101) Blaðsíða 73
(102) Blaðsíða 74
(103) Blaðsíða 75
(104) Blaðsíða 76
(105) Blaðsíða 77
(106) Blaðsíða 78
(107) Blaðsíða 79
(108) Blaðsíða 80
(109) Blaðsíða 81
(110) Blaðsíða 82
(111) Blaðsíða 83
(112) Blaðsíða 84
(113) Blaðsíða 85
(114) Blaðsíða 86
(115) Blaðsíða 87
(116) Blaðsíða 88
(117) Blaðsíða 89
(118) Blaðsíða 90
(119) Blaðsíða 91
(120) Blaðsíða 92
(121) Blaðsíða 93
(122) Blaðsíða 94
(123) Blaðsíða 95
(124) Blaðsíða 96
(125) Blaðsíða 97
(126) Blaðsíða 98
(127) Blaðsíða 99
(128) Blaðsíða 100
(129) Blaðsíða 101
(130) Blaðsíða 102
(131) Blaðsíða 103
(132) Blaðsíða 104
(133) Blaðsíða 105
(134) Blaðsíða 106
(135) Blaðsíða 107
(136) Blaðsíða 108
(137) Blaðsíða 109
(138) Blaðsíða 110
(139) Blaðsíða 111
(140) Blaðsíða 112
(141) Blaðsíða 113
(142) Blaðsíða 114
(143) Blaðsíða 115
(144) Blaðsíða 116
(145) Blaðsíða 117
(146) Blaðsíða 118
(147) Blaðsíða 119
(148) Blaðsíða 120
(149) Blaðsíða 121
(150) Blaðsíða 122
(151) Blaðsíða 123
(152) Blaðsíða 124
(153) Blaðsíða 125
(154) Blaðsíða 126
(155) Blaðsíða 127
(156) Blaðsíða 128
(157) Blaðsíða 129
(158) Blaðsíða 130
(159) Blaðsíða 131
(160) Blaðsíða 132
(161) Blaðsíða 133
(162) Blaðsíða 134
(163) Blaðsíða 135
(164) Blaðsíða 136
(165) Blaðsíða 137
(166) Blaðsíða 138
(167) Blaðsíða 139
(168) Blaðsíða 140
(169) Blaðsíða 141
(170) Blaðsíða 142
(171) Blaðsíða 143
(172) Blaðsíða 144
(173) Blaðsíða 145
(174) Blaðsíða 146
(175) Blaðsíða 147
(176) Blaðsíða 148
(177) Blaðsíða 149
(178) Blaðsíða 150
(179) Blaðsíða 151
(180) Blaðsíða 152
(181) Blaðsíða 153
(182) Blaðsíða 154
(183) Blaðsíða 155
(184) Blaðsíða 156
(185) Blaðsíða 157
(186) Blaðsíða 158
(187) Blaðsíða 159
(188) Blaðsíða 160
(189) Blaðsíða 161
(190) Blaðsíða 162
(191) Blaðsíða 163
(192) Blaðsíða 164
(193) Blaðsíða 165
(194) Blaðsíða 166
(195) Kápa
(196) Kápa
(197) Saurblað
(198) Saurblað
(199) Saurblað
(200) Saurblað
(201) Band
(202) Band
(203) Kjölur
(204) Framsnið
(205) Kvarði
(206) Litaspjald