(8) Page 8
8
Jú, vissulega. En hér er um enga þrælasölu að ræða.
Peningar eiga ekkerl skylt við list.
Fjörutíu olíumálverk — ósvikinn Kjarvalismi.
Aldrei hefir Kjarval komist lengra í því að sjá og aldrei
lengra í því að sýna. — Fjórða víðáttan stendur hér öil-
um opin — heimur þeirrar huldu, duldu og sönnu listar
— öllum þeim, sem lært hafa að sjá, og vilja læra að sjá.
Aldrei hefir listsýning verið opnuð með meira og stolt-
ara trausti á sanngirni og dómgreind mannanna. Aldrei
með meiri virðingu fyrir rétti hins sartna og góða. Listin
verður að grundvallast á trúnni á lífið, fegurð þess og
rnátt til endurnýjunar. Hún er grundvöllur þess, aflögur
þess, hreinn ágóði þess.
Ein er sú mynd á sýningu þessari, sem er lykill að öli-
um hinum: Menn með grjóthöfuð, ferköntuð, aflöng, þrí-
hyrnd. Menn með þverhausa, langhausa, krosshausa, þorsk-
hausa, hundshausa. Petta er leiksvið þeirrar • veraldar, er
vér lifum í. En út á milli leiktjaldanna gægist ung og
fögur nútímastúlka — móðir framtíðarinnar, móðir lífs-
ins, móðir listarinnar, móðir guðs, — og horfir á öll þessi
undur og óskapnað, einörð og alvarleg, en hvorki hrædd
eða feimin.
En til að sýna þessari ungu tilvonandi móður lífsins og
listarinnar tilhlýðilega kurteisi og virðingu, sem þessi van-
kantahöfuð um fram alt vilja gera, þá nægir ekki að lyfta
hattinum, þvi hann er ekki til, og verður þvi að taka af
sér sjálft höfuðið.
Góðir íslendingar! Takið alla sýningu Kjarvals heim
með ykkur. Hún hefir ekkert að gera uppi í Austurstrætí,
þar sem enginn sér hana. En þar býr listamaðurinn.