8 ý-o- með minna alli, og íslenzkir vísindamenn bafa jafnan staðið á þjóðlegri rót, hvort sem þeir Jiafa ritað á vora túngu eður ekki. Yér gelum sýnt frá sér- hverri öld fleiri eða færri frumrit á vora túngu rituð, sem sum eru ágæt í sinni röð, eða að minnsta kosti sóma sér vcl, hvort sem þau eru borin saman við íslenzk rit forn eða ný, eða þau eru borin saman við samtíða rit samkynja tegundar annarstaðar. Frá iimtándu öld höfum vér miklar bréfagjörðir og dóma, mörg handrit eptir eldri bókum, sem sýna, að þær bækur voru þá lcsnar og skrifaðar upp; annála rit, mörg kvæði merkileg og einkanlega rímnakveðskapinn, sem þá kom á lopt með miklu fjöri, og er mjög merkilegur í marga staði, þó hann sé ekki enn orðinn svo kunnur sem hann á skilið að verða. l’etta er nú það sem vér þekkjum, en vér getum verið fullvissir um, að mart er farið forgörðum af þeim ritum, sem samin hafa verið eða sett á bækur á fnntándu öld. Á sextándu öld þurfum vér ekki annað en nefna Jón biskup Arason og kvæði þau, sem vér höfum eptir hann, þó ekki sé mörg, til að sýna, að málið lifði á vörum hans í fullu fjöri; ogekki sér heldur þurð á málinu til að fara með sérhvert það efni, sem fylgði siða- skiptunum og þeirri andlegu hreyfíngu, sem þá kom á bókmentir og bókagjörð, ei-ns á íslandi og annarstaðar. 1‘aö er meira að segja, að mál vort og mentaðir mcnn böfðu nógan andlegan og þjóðlegan forða hjá sjálfum sér, til að taka við og hagnýta sér hið nýja, án þess að snúa málinu í aðra stefnu, eða setja nýja útlenda bót á innlent fat. Nokkru áður en siðaskiptin hófust var Jón Arason búinn að fá prentsmiðju til íslands (um 1530), og var það ekki mjög laungu þar á undan að fyrst var farið að prenta bækur í Danmörku, en í Noregi var engin prentsmiðja sett fyr en Iaungu síðar. Starfsemi Guðbrands biskups og hans aðstoðarmanna mun verða uppi um aldur og æfi, og að vér nefnum til sjálft málið á ritum hans, þá cr það fjörugt og hreint, framar en á mörgum öðrum riturn sömu tcgundar, bæði eldri og ýngri. Arngrímur prófastur hinn lærði á Melslað ritaði nokkuð á íslenzku, bæði í ljóðum og í óbundnum stíl, en nafnfrægastur hefir hann orðið fyrir það, sem hann ritaði um ísland á Latínu, og um forn fræði Norðurlanda, og er það nú harðla merkilegt að lesa, hversu allt það sem snerti sögu, átrúnað, bókmentir og allan fornaldar fróðleik Norðurlanda, var orðið öldúngis gleymt og umsnúið á ymsa vcgu hjá þeim rithöfundum. soni vnrn farnir nð hnra við nð snlin snmnn bækur um hessi efni

(1) Band
(2) Band
(3) Mynd
(4) Mynd
(5) Blaðsíða [1]
(6) Blaðsíða [2]
(7) Blaðsíða [3]
(8) Blaðsíða [4]
(9) Blaðsíða [5]
(10) Blaðsíða [6]
(11) Blaðsíða [7]
(12) Blaðsíða [8]
(13) Blaðsíða 1
(14) Blaðsíða 2
(15) Blaðsíða 3
(16) Blaðsíða 4
(17) Blaðsíða 5
(18) Blaðsíða 6
(19) Blaðsíða 7
(20) Blaðsíða 8
(21) Blaðsíða 9
(22) Blaðsíða 10
(23) Blaðsíða 11
(24) Blaðsíða 12
(25) Blaðsíða 13
(26) Blaðsíða 14
(27) Blaðsíða 15
(28) Blaðsíða 16
(29) Blaðsíða 17
(30) Blaðsíða 18
(31) Blaðsíða 19
(32) Blaðsíða 20
(33) Blaðsíða 21
(34) Blaðsíða 22
(35) Blaðsíða 23
(36) Blaðsíða 24
(37) Blaðsíða 25
(38) Blaðsíða 26
(39) Blaðsíða 27
(40) Blaðsíða 28
(41) Blaðsíða 29
(42) Blaðsíða 30
(43) Blaðsíða 31
(44) Blaðsíða 32
(45) Blaðsíða 33
(46) Blaðsíða 34
(47) Blaðsíða 35
(48) Blaðsíða 36
(49) Blaðsíða 37
(50) Blaðsíða 38
(51) Blaðsíða 39
(52) Blaðsíða 40
(53) Blaðsíða 41
(54) Blaðsíða 42
(55) Blaðsíða 43
(56) Blaðsíða 44
(57) Blaðsíða 45
(58) Blaðsíða 46
(59) Blaðsíða 47
(60) Blaðsíða 48
(61) Blaðsíða 49
(62) Blaðsíða 50
(63) Blaðsíða 51
(64) Blaðsíða 52
(65) Blaðsíða 53
(66) Blaðsíða 54
(67) Blaðsíða 55
(68) Blaðsíða 56
(69) Blaðsíða 57
(70) Blaðsíða 58
(71) Blaðsíða 59
(72) Blaðsíða 60
(73) Blaðsíða 61
(74) Blaðsíða 62
(75) Blaðsíða 63
(76) Blaðsíða 64
(77) Blaðsíða 65
(78) Blaðsíða 66
(79) Blaðsíða 67
(80) Blaðsíða 68
(81) Blaðsíða 69
(82) Blaðsíða 70
(83) Blaðsíða 71
(84) Blaðsíða 72
(85) Blaðsíða 73
(86) Blaðsíða 74
(87) Blaðsíða 75
(88) Blaðsíða 76
(89) Blaðsíða 77
(90) Blaðsíða 78
(91) Blaðsíða 79
(92) Blaðsíða 80
(93) Blaðsíða 81
(94) Blaðsíða 82
(95) Blaðsíða 83
(96) Blaðsíða 84
(97) Blaðsíða 85
(98) Blaðsíða 86
(99) Blaðsíða 87
(100) Blaðsíða 88
(101) Blaðsíða 89
(102) Blaðsíða 90
(103) Blaðsíða 91
(104) Blaðsíða 92
(105) Blaðsíða 93
(106) Blaðsíða 94
(107) Blaðsíða 95
(108) Blaðsíða 96
(109) Blaðsíða 97
(110) Blaðsíða 98
(111) Blaðsíða 99
(112) Blaðsíða 100
(113) Blaðsíða 101
(114) Blaðsíða 102
(115) Blaðsíða 103
(116) Blaðsíða 104
(117) Blaðsíða 105
(118) Blaðsíða 106
(119) Blaðsíða 107
(120) Blaðsíða 108
(121) Band
(122) Band
(123) Kjölur
(124) Framsnið
(125) Toppsnið
(126) Undirsnið
(127) Kvarði
(128) Litaspjald