Oddeyri um 1905. Fremst til hægri er verslunar- og íbúðarhús J. V. Havsteens, reist 1888. Þarfyrirvestan, þar sem nú stendur stein- húsið Strandgata 33 er „Baukurinn" eða „Ólafs- baukur“ sem Ólafur veit- ingamaður Jónsson reisti árið 1884; turnarnir tveir eru byggðir 1905. Húsið brann árið 1908. Vestan við „Baukinn" eða „Hótel Oddeyri", eins og veit- ingahúsið hét þegar myndin var tekin, er hús Snorra Jónssonar timbur- meistara. Húsin lengst til vinstri brunnu 18. október 1906. og kunni ágætlega við fólk á Norðurlandi, sem að ýmsu leyti stóð framar í menningu en í mörgum öðrum hlutum landsins. (Þorvaldur Thoroddsen Minningabók II 18) En Þórður var horfinn frá Möðruvöllum og sumarið 1884 fékk Þorvaldur Thoroddsen leyfi landshöfðingja til að dveljast erlendis næsta vetur. Dvaldist hann í Kaupmanna- höfn fram í febrúar 1885 en síðan í Leipzig fram á vor, að hann fór til Ítalíu. Um veturinn losnaði kennaraembætti við Lærða skólann í Reykjavík. Sótti hann um embættið og fékk það. í hans stað kom að Möðruvöllum Bene- dikt Gröndal Sveinbjarnarson. Var hann raunar tregur til að fara norður. Þorvaldur hafði sjálfur viljað fá Pál Árdal til að kenna fyrir sig en Hjaltalín hafði lagst gegn því og vildi aðeins fá háskólagenginn mann í stað Þorvalds. Benedikt Gröndal minnist ferðar- innar norður og dvalarinnar á Möðruvöllum í ævisögu sinni: Þorvaldur Thoroddsen hafði verið kennari við Möðruvallaskólann, en ætlaði nú að fara utan og þurfti því að fá mann í sinn stað. Vildi Jón Hjaltalín, sem þá var skólastjóri, helzt fá mig í stað Þorvaldar, og varð það þá úr, að ég fór norður með „Thyru“ þann 28. september (1884). Þorvaldur fór einnig norður þá, og Helgu varð ég að taka með mér, enda bauð enginn mér að taka hana á meðan ég væri að heiman. Þessa ferð fór ég mest vegna peninganna, til þess að minnka skuldir, sem ég var í; ég gaf Geir mági mínum umboð til að borga fyrir mig ýmislegt á meðan. Við fengum dágott veður, en ég fór hvergi í land, og jafnvel ekki í Stykkishólmi, þar sem Þuríður systir mín bjó, því viðstaðan var svo stutt, að ég vildi ekki eiga undir því; furðaði mig á, hversu dónalegir og hrottalegir Islendingar voru, þeir sem komu þar i sauðaerindum, og ekki voru Danir betri — einn af dönsku hásetunum brá sér ofan í bát og gaf einum, sem þar var, hnefahögg í andlitið svo hann varð alblóðugur — ekki sá ég, að neitt tilefni væri til þessa þá, en landi vor hefur kannske gert eitthvað fyrir sér áður, enda tók hann þetta með kristilegri þolinmæði. Við komum á Bíldudal, þar þótti mér ljótt, há og snarbrött fjöll ofan í sjó; þar hlupu farþegar á land og voru rétt orðnir strandaglópar, enda mun þetta vera altítt hér. Á ísafjörð komum við og lágum þar nokkuð lengi, en ég fór ekki í land að heldur. Með okkur fór frá Reykjavík maður nokkur, sem ég ekki þekkti, stór og föngulegur, nærsýnn mjög, og töluðumst við ekki við fyrst um sinn; en er ég yrti á hann, kom það upp, að þetta var einn af tilvonandi lærisveinum mínum, sem ætlaði til skólans á Möðruvöllum, Jóhann Bjarnason frá Knaramesi á Mýrum. Varð hann brátt ræðinn og þægilegur; hann varð þess var, að mig vantaði neftóbak — bregður sér í land og kemur aftur með tóbak og dósir, sem hann gaf mér, og á ég þær enn. Þá komum við á Siglufjörð og svo til Akureyrar, það var 5. október. Ég man eftir, hversu allt breyttist undir eins og við komum fyrir jökulinn: þegar við fórum, þá var allt grænt fyrir sunnan, en varð hvítt og grátt strax fyrir norðan Snæ- fellsjökul, enda var veðráttan fremur hráslagaleg og dimmt í lofti alla leið. Samt fannst mér batna við Siglu- fjörð. Við komum til Akureyrar um kvöld, var samt ekki orðið dimmt mjög, svo ég sá vel til. Þótti mér það ljótt, og brá mér í brún, þar sem ég hafði ávallt heyrt til þess tekið, hvað þar væri fagurt, en þetta var raunar lítið að marka svona seint um haust og allt fullt af for, enda þá lítið um vegagerð á götum; svo er maður ókunnugur og eins og frávillingur; þannig segja margir Norðlendingar, að ljótt sé í Reykjavík, og þykir það ekki standa heima, enda útlendingum. Götur sá ég engar, en alstaðar for og leðju. Okkur var vel tekið af Eggerti Laxdal, var hann hinn þægilegasti og vildi okkur allt í té láta; þar var Helga mín á meðan við stóðum við, sem ekki var nema tvær nætur. Ég komst á gistihúsið, sem var kallað „Baukur", fékk þar einhvern klefa uppi, og þó saman við einhverja tvo hrotta, fulla eða hálffulla; billarðklefi var undir niðri og allt mjög ógeðslegt. Ég kom snöggvast til Júlíusar Hav- steens amtmanns, gamals kunningja; hann bjó í lágu og ljótu húsi; ég man ekkert hvernig þar var inni; kona hans var falleg og mikilhæf, dóttir obersts í Danmörku; þá kom ég og snöggvast til Stefáns Thorarensens sýslu- manns, við vorum háskólabræður; svo til séra Matthías- ar, hann bjó í litlu húsi og lélegu. Er svo ekkert að segja af þessu, nema ég fékk hesta og fylgd að Möðruvöllum, og kom þá fyrst að Lóni, í myrkri, þar var ljótt og ógeðslegt; var þar ferja, en ég reið og fór á sund; kom svo votur til Jóns og Guðrúnar Hjaltalín, og urðu þar fagnafundir. 1 sjálfan skólann fór ég ekki tvo fyrstu dagana, en ég varð var við, að piltarnir voru á gægjum eftir mér; hefur þeim líklega þótt merkilegt að sjá og fá þennan merkilega pinna, sem alkunnur var um allt land. Svo fór ég að kenna, en ekki get ég hrósað mér af kennslunni, því ég varð þess brátt var, að piltum var ekki sérlega mikið áhugamál að læra og afla sér þekkingar; aðalhugsunin var sú að „vera í skóla“, vera „Möðruvalla"- eða „real- stúdent"; þar var einungis einn, sem var alvarlega hneigður fyrir þekkingu og hafði verulegan áhuga á að fræðast, það var Jóhannes Þorkelsson, sem varð bóndi á Fjalli, en raunar held ég hann hafi lesið einna mest það, sem ekki var kennt í skólanum, eins og verður flestum þeim, sem verða vel að sér. Af þessu almenna áhugaleysi leiddi það, að ég sló slöku við að kenna, nema það allra minnsta; ég trénaðist fljótt upp, þegar ég fann, að enginn hirti um að læra. Svo var ég heldur ekki nógu vel að mér í sumum fræðigreinum, t.a.m. eðlisfræði og efnafræði; ég hef heldur ekki mikla trú á kennslu annarra á ýmsu, þar sem svo mörgum fræðigreinum er dengt upp á einn kennara, þótt hann kunni lítið sem ekkert í þeim. Lá því ekkert annað fyrir en þrauka þetta af einhvern veginn eins og bezt varð. Jón Hjaltalín hefur án efa verið góður kennari, samvizkusamur og rólegur; Halldór Brím var

(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Saurblað
(6) Saurblað
(7) Saurblað
(8) Saurblað
(9) Blaðsíða I
(10) Blaðsíða II
(11) Blaðsíða III
(12) Blaðsíða IV
(13) Blaðsíða V
(14) Blaðsíða VI
(15) Blaðsíða VII
(16) Blaðsíða VIII
(17) Blaðsíða IX
(18) Blaðsíða X
(19) Blaðsíða XI
(20) Blaðsíða XII
(21) Blaðsíða XIII
(22) Blaðsíða XIV
(23) Blaðsíða XV
(24) Blaðsíða XVI
(25) Blaðsíða XVII
(26) Blaðsíða XVIII
(27) Blaðsíða XIX
(28) Blaðsíða XX
(29) Blaðsíða XXI
(30) Blaðsíða XXII
(31) Blaðsíða XXIII
(32) Blaðsíða XXIV
(33) Blaðsíða 1
(34) Blaðsíða 2
(35) Blaðsíða 3
(36) Blaðsíða 4
(37) Blaðsíða 5
(38) Blaðsíða 6
(39) Blaðsíða 7
(40) Blaðsíða 8
(41) Blaðsíða 9
(42) Blaðsíða 10
(43) Blaðsíða 11
(44) Blaðsíða 12
(45) Blaðsíða 13
(46) Blaðsíða 14
(47) Blaðsíða 15
(48) Blaðsíða 16
(49) Blaðsíða 17
(50) Blaðsíða 18
(51) Blaðsíða 19
(52) Blaðsíða 20
(53) Blaðsíða 21
(54) Blaðsíða 22
(55) Blaðsíða 23
(56) Blaðsíða 24
(57) Blaðsíða 25
(58) Blaðsíða 26
(59) Blaðsíða 27
(60) Blaðsíða 28
(61) Blaðsíða 29
(62) Blaðsíða 30
(63) Blaðsíða 31
(64) Blaðsíða 32
(65) Blaðsíða 33
(66) Blaðsíða 34
(67) Blaðsíða 35
(68) Blaðsíða 36
(69) Blaðsíða 37
(70) Blaðsíða 38
(71) Blaðsíða 39
(72) Blaðsíða 40
(73) Blaðsíða 41
(74) Blaðsíða 42
(75) Blaðsíða 43
(76) Blaðsíða 44
(77) Blaðsíða 45
(78) Blaðsíða 46
(79) Blaðsíða 47
(80) Blaðsíða 48
(81) Blaðsíða 49
(82) Blaðsíða 50
(83) Blaðsíða 51
(84) Blaðsíða 52
(85) Blaðsíða 53
(86) Blaðsíða 54
(87) Blaðsíða 55
(88) Blaðsíða 56
(89) Blaðsíða 57
(90) Blaðsíða 58
(91) Blaðsíða 59
(92) Blaðsíða 60
(93) Blaðsíða 61
(94) Blaðsíða 62
(95) Blaðsíða 63
(96) Blaðsíða 64
(97) Blaðsíða 65
(98) Blaðsíða 66
(99) Blaðsíða 67
(100) Blaðsíða 68
(101) Blaðsíða 69
(102) Blaðsíða 70
(103) Blaðsíða 71
(104) Blaðsíða 72
(105) Blaðsíða 73
(106) Blaðsíða 74
(107) Blaðsíða 75
(108) Blaðsíða 76
(109) Blaðsíða 77
(110) Blaðsíða 78
(111) Blaðsíða 79
(112) Blaðsíða 80
(113) Blaðsíða 81
(114) Blaðsíða 82
(115) Blaðsíða 83
(116) Blaðsíða 84
(117) Blaðsíða 85
(118) Blaðsíða 86
(119) Blaðsíða 87
(120) Blaðsíða 88
(121) Blaðsíða 89
(122) Blaðsíða 90
(123) Blaðsíða 91
(124) Blaðsíða 92
(125) Blaðsíða 93
(126) Blaðsíða 94
(127) Blaðsíða 95
(128) Blaðsíða 96
(129) Blaðsíða 97
(130) Blaðsíða 98
(131) Blaðsíða 99
(132) Blaðsíða 100
(133) Blaðsíða 101
(134) Blaðsíða 102
(135) Blaðsíða 103
(136) Blaðsíða 104
(137) Blaðsíða 105
(138) Blaðsíða 106
(139) Blaðsíða 107
(140) Blaðsíða 108
(141) Blaðsíða 109
(142) Blaðsíða 110
(143) Blaðsíða 111
(144) Blaðsíða 112
(145) Blaðsíða 113
(146) Blaðsíða 114
(147) Blaðsíða 115
(148) Blaðsíða 116
(149) Blaðsíða 117
(150) Blaðsíða 118
(151) Blaðsíða 119
(152) Blaðsíða 120
(153) Blaðsíða 121
(154) Blaðsíða 122
(155) Blaðsíða 123
(156) Blaðsíða 124
(157) Blaðsíða 125
(158) Blaðsíða 126
(159) Blaðsíða 127
(160) Blaðsíða 128
(161) Blaðsíða 129
(162) Blaðsíða 130
(163) Blaðsíða 131
(164) Blaðsíða 132
(165) Blaðsíða 133
(166) Blaðsíða 134
(167) Blaðsíða 135
(168) Blaðsíða 136
(169) Blaðsíða 137
(170) Blaðsíða 138
(171) Blaðsíða 139
(172) Blaðsíða 140
(173) Blaðsíða 141
(174) Blaðsíða 142
(175) Blaðsíða 143
(176) Blaðsíða 144
(177) Blaðsíða 145
(178) Blaðsíða 146
(179) Blaðsíða 147
(180) Blaðsíða 148
(181) Blaðsíða 149
(182) Blaðsíða 150
(183) Blaðsíða 151
(184) Blaðsíða 152
(185) Blaðsíða 153
(186) Blaðsíða 154
(187) Blaðsíða 155
(188) Blaðsíða 156
(189) Blaðsíða 157
(190) Blaðsíða 158
(191) Blaðsíða 159
(192) Blaðsíða 160
(193) Blaðsíða 161
(194) Blaðsíða 162
(195) Blaðsíða 163
(196) Blaðsíða 164
(197) Blaðsíða 165
(198) Blaðsíða 166
(199) Blaðsíða 167
(200) Blaðsíða 168
(201) Blaðsíða 169
(202) Blaðsíða 170
(203) Blaðsíða 171
(204) Blaðsíða 172
(205) Blaðsíða 173
(206) Blaðsíða 174
(207) Blaðsíða 175
(208) Blaðsíða 176
(209) Blaðsíða 177
(210) Blaðsíða 178
(211) Blaðsíða 179
(212) Blaðsíða 180
(213) Blaðsíða 181
(214) Blaðsíða 182
(215) Blaðsíða 183
(216) Blaðsíða 184
(217) Blaðsíða 185
(218) Blaðsíða 186
(219) Blaðsíða 187
(220) Blaðsíða 188
(221) Blaðsíða 189
(222) Blaðsíða 190
(223) Blaðsíða 191
(224) Blaðsíða 192
(225) Blaðsíða 193
(226) Blaðsíða 194
(227) Blaðsíða 195
(228) Blaðsíða 196
(229) Blaðsíða 197
(230) Blaðsíða 198
(231) Blaðsíða 199
(232) Blaðsíða 200
(233) Blaðsíða 201
(234) Blaðsíða 202
(235) Blaðsíða 203
(236) Blaðsíða 204
(237) Blaðsíða 205
(238) Blaðsíða 206
(239) Blaðsíða 207
(240) Blaðsíða 208
(241) Blaðsíða 209
(242) Blaðsíða 210
(243) Blaðsíða 211
(244) Blaðsíða 212
(245) Blaðsíða 213
(246) Blaðsíða 214
(247) Blaðsíða 215
(248) Blaðsíða 216
(249) Blaðsíða 217
(250) Blaðsíða 218
(251) Blaðsíða 219
(252) Blaðsíða 220
(253) Blaðsíða 221
(254) Blaðsíða 222
(255) Blaðsíða 223
(256) Blaðsíða 224
(257) Blaðsíða 225
(258) Blaðsíða 226
(259) Blaðsíða 227
(260) Blaðsíða 228
(261) Blaðsíða 229
(262) Blaðsíða 230
(263) Blaðsíða 231
(264) Blaðsíða 232
(265) Blaðsíða 233
(266) Blaðsíða 234
(267) Blaðsíða 235
(268) Blaðsíða 236
(269) Blaðsíða 237
(270) Blaðsíða 238
(271) Blaðsíða 239
(272) Blaðsíða 240
(273) Blaðsíða 241
(274) Blaðsíða 242
(275) Blaðsíða 243
(276) Blaðsíða 244
(277) Blaðsíða 245
(278) Blaðsíða 246
(279) Blaðsíða 247
(280) Blaðsíða 248
(281) Blaðsíða 249
(282) Blaðsíða 250
(283) Blaðsíða 251
(284) Blaðsíða 252
(285) Blaðsíða 253
(286) Blaðsíða 254
(287) Blaðsíða 255
(288) Blaðsíða 256
(289) Blaðsíða 257
(290) Blaðsíða 258
(291) Blaðsíða 259
(292) Blaðsíða 260
(293) Blaðsíða 261
(294) Blaðsíða 262
(295) Blaðsíða 263
(296) Blaðsíða 264
(297) Blaðsíða 265
(298) Blaðsíða 266
(299) Blaðsíða 267
(300) Blaðsíða 268
(301) Blaðsíða 269
(302) Blaðsíða 270
(303) Blaðsíða 271
(304) Blaðsíða 272
(305) Blaðsíða 273
(306) Blaðsíða 274
(307) Blaðsíða 275
(308) Blaðsíða 276
(309) Blaðsíða 277
(310) Blaðsíða 278
(311) Blaðsíða 279
(312) Blaðsíða 280
(313) Blaðsíða 281
(314) Blaðsíða 282
(315) Blaðsíða 283
(316) Blaðsíða 284
(317) Blaðsíða 285
(318) Blaðsíða 286
(319) Blaðsíða 287
(320) Blaðsíða 288
(321) Blaðsíða 289
(322) Blaðsíða 290
(323) Blaðsíða 291
(324) Blaðsíða 292
(325) Blaðsíða 293
(326) Blaðsíða 294
(327) Blaðsíða 295
(328) Blaðsíða 296
(329) Blaðsíða 297
(330) Blaðsíða 298
(331) Blaðsíða 299
(332) Blaðsíða 300
(333) Blaðsíða 301
(334) Blaðsíða 302
(335) Blaðsíða 303
(336) Blaðsíða 304
(337) Blaðsíða 305
(338) Blaðsíða 306
(339) Blaðsíða 307
(340) Blaðsíða 308
(341) Blaðsíða 309
(342) Blaðsíða 310
(343) Blaðsíða 311
(344) Blaðsíða 312
(345) Blaðsíða 313
(346) Blaðsíða 314
(347) Blaðsíða 315
(348) Blaðsíða 316
(349) Blaðsíða 317
(350) Blaðsíða 318
(351) Blaðsíða 319
(352) Blaðsíða 320
(353) Blaðsíða 321
(354) Blaðsíða 322
(355) Blaðsíða 323
(356) Blaðsíða 324
(357) Blaðsíða 325
(358) Blaðsíða 326
(359) Blaðsíða 327
(360) Blaðsíða 328
(361) Saurblað
(362) Saurblað
(363) Saurblað
(364) Saurblað
(365) Saurblað
(366) Saurblað
(367) Band
(368) Band
(369) Kjölur
(370) Framsnið
(371) Kvarði
(372) Litaspjald