(23) Blaðsíða 23
að halda uppi fjölbreyttu og auðugu menningarlífi á jörð-
inni, sækja fram til fyllri þroska — ef það vill ekki sjálft
verða óskapaður massi. Þjóðríkin verða enn að standa
— ekki til að einangra raennina liverja frá öðrum, lield-
ur lil að varðveita í lieilu líki þá menningareiningu,
sem liver fullvaxta þjóð er, og gefa lienni færi á að vaxa
framvegis í þeim jarðvegi sem hún er sannarlega sprott-
in úr. Ætljörð og uppruni eru vissulega engin hégóma-
mál. Hin þúsund tungumál þjóðanna fela í sér auð, sem
mönnunum er betra að liafa en missa — þólt þeir ættu
raunar allir að nemá sameiginlegt alþjóðamál í viðbót;
sérstakir lífsliættir, menningararfur og hugsunarháttur
einstakrar þjóðar — allt er Jietta svo nátengt veru henn-
ar, að þann dag sem jiað rynni henni úr greipum saman
við óskapnað heimsþjóðar væri sál hennar lömuð og gleði
liennar hnigin. Það er jafnvel unnt að hugsa sér, að jivi
fjölmennara sem mannkynið yrði jiví betur kynni smá-
þjóð að farnast inn á við — vegna jiess, að þar er hverjum
jiegni falin meiri áhyrgð á hendur; því fámennara ríki
])ví fjölbreyttari verkefni felast hverjum einstökum —
því fjær er einhæfingin, því minni liætta á andlegri múg-
mennsku. Ef einhver spyrði j)vi, hvort j)að sé nokkuð
nema sérvizka úr Islendingum — ef ekki úreltur metn-
aður og jafnvel þjóðremhingur — að vilja láta ríki sitt
standa og varðveita þjóðlega menningu sína án stór-
skemmda, þá svöruðum vér |)ví til, að glötun hvorstveggja
væri oss óbætanlegt tap. Eða hvers konar fyrirtæki eru
tvö hundruð þúsund íslendingar i manngrúa heimsins,
nema af j)vi að þeir eiga sögu sina, tungumál og hókmennt-
ir, land lil að ganga á, riki til að slcýla sér? Hvers konar
fyrirtæki væru íslendingar, ef þeir væru ekki afmörkuð
heild i heiminum?
Vopnunum verður eylt, ef mennirnir lialda lífi á ann-
að borð; og þeim mun lærast að verða hver annars vinir
— samherjar og hræður. En ])að merkir ekki, að þeir
muni afsala sér persónulegum einkennum sínum, eða eigi
að gera ])að — til þess að allir menn verði steyptir i sama
móti. Heimurinn verður ekki eins og almenningur í fjár-
rétt, þar sem sauðkindur allrar sveitarinnar hnappast sam-
an með einum samfelldum jarmi. Hann verður eins og
fjölhýlishús, þar sem ibúarnir prýða lóðina og halda við
húsinu allir samt — en þeir húa hver í sinni íbúð. Og
einn hlustar á liljómlist í herhergi sínu, meðan annar fer
Það eru ekki
hégómamúl
Að vera
smáþjóð
Fjölbýlis-
húsið
23
(1) Blaðsíða 1
(2) Blaðsíða 2
(3) Blaðsíða 3
(4) Blaðsíða 4
(5) Blaðsíða 5
(6) Blaðsíða 6
(7) Blaðsíða 7
(8) Blaðsíða 8
(9) Blaðsíða 9
(10) Blaðsíða 10
(11) Blaðsíða 11
(12) Blaðsíða 12
(13) Blaðsíða 13
(14) Blaðsíða 14
(15) Blaðsíða 15
(16) Blaðsíða 16
(17) Blaðsíða 17
(18) Blaðsíða 18
(19) Blaðsíða 19
(20) Blaðsíða 20
(21) Blaðsíða 21
(22) Blaðsíða 22
(23) Blaðsíða 23
(24) Blaðsíða 24
(25) Blaðsíða 25
(26) Blaðsíða 26
(27) Blaðsíða 27
(28) Blaðsíða 28
(2) Blaðsíða 2
(3) Blaðsíða 3
(4) Blaðsíða 4
(5) Blaðsíða 5
(6) Blaðsíða 6
(7) Blaðsíða 7
(8) Blaðsíða 8
(9) Blaðsíða 9
(10) Blaðsíða 10
(11) Blaðsíða 11
(12) Blaðsíða 12
(13) Blaðsíða 13
(14) Blaðsíða 14
(15) Blaðsíða 15
(16) Blaðsíða 16
(17) Blaðsíða 17
(18) Blaðsíða 18
(19) Blaðsíða 19
(20) Blaðsíða 20
(21) Blaðsíða 21
(22) Blaðsíða 22
(23) Blaðsíða 23
(24) Blaðsíða 24
(25) Blaðsíða 25
(26) Blaðsíða 26
(27) Blaðsíða 27
(28) Blaðsíða 28