182 potuit.a þat er at skilia a vara tungu: „Huorsu ma sa vera tryggr i gmis audofuusn er ei ma tryggr vera iærdlegom herra sinum þeim er ifuer honum 11. er.“ Æi'tir liinuin sama hætte mæler hin hælghi Ambrosius in .xi. \ causa que- slione prima: „Si triliutum pelit imperator, non negamus, agri ergo ecclesie soluant tributum. Si agros desiderat imperator potestalem habet rendicandorum, tollat eos si libitum est, imperatori non dono sed non nego.“ þat er at skilia a vara tungu: „En konungr kræfuer skatt af oss, þa Iovsi eignir heilagrar kirkiu skatt af oss. En ef konungr heidizst eignir heilagrar kirkiu, þa hæfuer han vællde at hal'wa æf han vill, take æf han vill, en huerke gere ek aat, eigi nikuæde ek þat ok eigi gef ek, þui at þat er ekki mitt.“ En mæler hin hælge Am- brosius litslu sidar i hinni samo ritningh: „Magnum quidem est et speciale do- cumentum quod Christiani viri sublimioribus polestalibus docentur de'uere esse subjecli, ne quis constitucionem terreni regis pulat esse soluendam, si enim cen- sum filius Dei soluit, quis tu tantus es qui non putas esse soluendum.“ þat er at skilia a vara tungu: „þat er stormæle ok skilit bodord, at oller kristnir menn se till lærder at vera tryggir ok lydnir storhofdingium veralldar, at eigi hyggi þat inenn at smamæle mege loysa þat sem iærdlegr konunger skipar, edr hner er sua mykyll madr firir scr, at hann vili eigi vera vndir fullri lydni vidr konung sin, þar sem sealfuer guds son gallt skatt ok varvndir fullri lydni vidr iærdlegan konung.“ En mæler i þeirri samo ritningh hin helge Pall po- stule, þa er han kuædr sua aat orde: „Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit.“ þat er at skilia a vara tungu: „huær madr se vndir orpen ok lydin veralldar hofdingium.“ En mæler hin hælge Petr postule till allra krist- inna manna ok kuædr sua aat orde: „Estote subdii dominis vestris siue regi quasi precellenli, siue ducibus tamquam ab eo missis ad vindictam malorum laudem vero bonorum.“ þat er at skilia a vara tungu: „Vere þer lydnir ok trygguir lafwardum ydruin sua konunge sæm keisara sua adrum hofdinginm þeim saiin af konunginum verda sender sua sem sealfuum hanum, þui at þeir ero skipader r,t refsa illuirki ok gæta rettynda.“ En mæler Pall postule annat sinni ok kuædr sua at orde: „Serui subdili estote in omni timore dominis vestris non tantum bonis sed etiam distolis.“ þat er at skilia a vara tungu: „Aller hinir sinærre mcnn værer vndir orpner olt lydnir i allum lutum lafwardum ydrum, eigi at cins hoguærom, nema iæmvæl bradlyndum.“ En mæler Pall 12. postule | litslu sidar ok kuædr sua aat orde: „Reddite omnibus debita, cui tri- bulum, tributum, cui vecligal vectigal, cui honorem, honorem.“ „Giællde þat huær- iumerhafwa a, þeim skatt er þat a, þeitn skulldartoll er þat a at hafua, þeim tign ok somd er þat a at hafua.“ En mæler gud sealfuer i gudspiallde ok kuædr sua aat orde: „Reddile que sunt cesaris cesari et que sunl Dei Deo.“ þat er at skilia a vara tungu: „Giællder þat keisara er han a at hafwa, en þat gudi er han a at hafwa.“ þessa lydni fylti sealfuer guds son vidr veralldar konung, þa er vtt var boden skattr a Jorsalalande at giælda keisara, þa gek oll allþyda vndir, en þat var vm þa daga er gud sealfuer var med inoniiuiu her i verolldo ok villdi giærna þa lærder eigi vera j þessare lydni med vlær- dom monnom ok vildu þat frelse hafwa at þeir skilldu enga lydni veita iærd- legom hofdingium, þui at þeir kalladozst gudi einum vilia þiona en eígi monnum a iordu. þa toko þeir þat till rads, at þeir gengo till guds soriar ok spurdu liann huart þat myndi vera rctt ædr eigi, at þeir gylldi keisara skatt ok vei'tti

(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Blaðsíða I
(6) Blaðsíða II
(7) Blaðsíða III
(8) Blaðsíða IV
(9) Blaðsíða V
(10) Blaðsíða VI
(11) Blaðsíða VII
(12) Blaðsíða VIII
(13) Blaðsíða IX
(14) Blaðsíða X
(15) Blaðsíða XI
(16) Blaðsíða XII
(17) Blaðsíða XIII
(18) Blaðsíða XIV
(19) Blaðsíða XV
(20) Blaðsíða XVI
(21) Blaðsíða XVII
(22) Blaðsíða XVIII
(23) Blaðsíða XIX
(24) Blaðsíða XX
(25) Blaðsíða XXI
(26) Blaðsíða XXII
(27) Blaðsíða 1
(28) Blaðsíða 2
(29) Blaðsíða 3
(30) Blaðsíða 4
(31) Blaðsíða 5
(32) Blaðsíða 6
(33) Blaðsíða 7
(34) Blaðsíða 8
(35) Blaðsíða 9
(36) Blaðsíða 10
(37) Blaðsíða 11
(38) Blaðsíða 12
(39) Blaðsíða 13
(40) Blaðsíða 14
(41) Blaðsíða 15
(42) Blaðsíða 16
(43) Blaðsíða 17
(44) Blaðsíða 18
(45) Blaðsíða 19
(46) Blaðsíða 20
(47) Blaðsíða 21
(48) Blaðsíða 22
(49) Blaðsíða 23
(50) Blaðsíða 24
(51) Blaðsíða 25
(52) Blaðsíða 26
(53) Blaðsíða 27
(54) Blaðsíða 28
(55) Blaðsíða 29
(56) Blaðsíða 30
(57) Blaðsíða 31
(58) Blaðsíða 32
(59) Blaðsíða 33
(60) Blaðsíða 34
(61) Blaðsíða 35
(62) Blaðsíða 36
(63) Blaðsíða 37
(64) Blaðsíða 38
(65) Blaðsíða 39
(66) Blaðsíða 40
(67) Blaðsíða 41
(68) Blaðsíða 42
(69) Blaðsíða 43
(70) Blaðsíða 44
(71) Blaðsíða 45
(72) Blaðsíða 46
(73) Blaðsíða 47
(74) Blaðsíða 48
(75) Blaðsíða 49
(76) Blaðsíða 50
(77) Blaðsíða 51
(78) Blaðsíða 52
(79) Blaðsíða 53
(80) Blaðsíða 54
(81) Blaðsíða 55
(82) Blaðsíða 56
(83) Blaðsíða 57
(84) Blaðsíða 58
(85) Blaðsíða 59
(86) Blaðsíða 60
(87) Blaðsíða 61
(88) Blaðsíða 62
(89) Blaðsíða 63
(90) Blaðsíða 64
(91) Blaðsíða 65
(92) Blaðsíða 66
(93) Blaðsíða 67
(94) Blaðsíða 68
(95) Blaðsíða 69
(96) Blaðsíða 70
(97) Blaðsíða 71
(98) Blaðsíða 72
(99) Blaðsíða 73
(100) Blaðsíða 74
(101) Blaðsíða 75
(102) Blaðsíða 76
(103) Blaðsíða 77
(104) Blaðsíða 78
(105) Blaðsíða 79
(106) Blaðsíða 80
(107) Blaðsíða 81
(108) Blaðsíða 82
(109) Blaðsíða 83
(110) Blaðsíða 84
(111) Blaðsíða 85
(112) Blaðsíða 86
(113) Blaðsíða 87
(114) Blaðsíða 88
(115) Blaðsíða 89
(116) Blaðsíða 90
(117) Blaðsíða 91
(118) Blaðsíða 92
(119) Blaðsíða 93
(120) Blaðsíða 94
(121) Blaðsíða 95
(122) Blaðsíða 96
(123) Blaðsíða 97
(124) Blaðsíða 98
(125) Blaðsíða 99
(126) Blaðsíða 100
(127) Blaðsíða 101
(128) Blaðsíða 102
(129) Blaðsíða 103
(130) Blaðsíða 104
(131) Blaðsíða 105
(132) Blaðsíða 106
(133) Blaðsíða 107
(134) Blaðsíða 108
(135) Blaðsíða 109
(136) Blaðsíða 110
(137) Blaðsíða 111
(138) Blaðsíða 112
(139) Blaðsíða 113
(140) Blaðsíða 114
(141) Blaðsíða 115
(142) Blaðsíða 116
(143) Blaðsíða 117
(144) Blaðsíða 118
(145) Blaðsíða 119
(146) Blaðsíða 120
(147) Blaðsíða 121
(148) Blaðsíða 122
(149) Blaðsíða 123
(150) Blaðsíða 124
(151) Blaðsíða 125
(152) Blaðsíða 126
(153) Blaðsíða 127
(154) Blaðsíða 128
(155) Blaðsíða 129
(156) Blaðsíða 130
(157) Blaðsíða 131
(158) Blaðsíða 132
(159) Blaðsíða 133
(160) Blaðsíða 134
(161) Blaðsíða 135
(162) Blaðsíða 136
(163) Blaðsíða 137
(164) Blaðsíða 138
(165) Blaðsíða 139
(166) Blaðsíða 140
(167) Blaðsíða 141
(168) Blaðsíða 142
(169) Blaðsíða 143
(170) Blaðsíða 144
(171) Blaðsíða 145
(172) Blaðsíða 146
(173) Blaðsíða 147
(174) Blaðsíða 148
(175) Blaðsíða 149
(176) Blaðsíða 150
(177) Blaðsíða 151
(178) Blaðsíða 152
(179) Blaðsíða 153
(180) Blaðsíða 154
(181) Blaðsíða 155
(182) Blaðsíða 156
(183) Blaðsíða 157
(184) Blaðsíða 158
(185) Blaðsíða 159
(186) Blaðsíða 160
(187) Blaðsíða 161
(188) Blaðsíða 162
(189) Blaðsíða 163
(190) Blaðsíða 164
(191) Blaðsíða 165
(192) Blaðsíða 166
(193) Blaðsíða 167
(194) Blaðsíða 168
(195) Blaðsíða 169
(196) Blaðsíða 170
(197) Blaðsíða 171
(198) Blaðsíða 172
(199) Blaðsíða 173
(200) Blaðsíða 174
(201) Blaðsíða 175
(202) Blaðsíða 176
(203) Blaðsíða 177
(204) Blaðsíða 178
(205) Blaðsíða 179
(206) Blaðsíða 180
(207) Blaðsíða 181
(208) Blaðsíða 182
(209) Blaðsíða 183
(210) Blaðsíða 184
(211) Blaðsíða 185
(212) Blaðsíða 186
(213) Blaðsíða 187
(214) Blaðsíða 188
(215) Blaðsíða 189
(216) Blaðsíða 190
(217) Blaðsíða 191
(218) Blaðsíða 192
(219) Blaðsíða 193
(220) Blaðsíða 194
(221) Blaðsíða 195
(222) Blaðsíða 196
(223) Blaðsíða 197
(224) Blaðsíða 198
(225) Blaðsíða 199
(226) Blaðsíða 200
(227) Blaðsíða 201
(228) Blaðsíða 202
(229) Blaðsíða 203
(230) Blaðsíða 204
(231) Blaðsíða 205
(232) Blaðsíða 206
(233) Mynd
(234) Mynd
(235) Mynd
(236) Mynd
(237) Saurblað
(238) Saurblað
(239) Band
(240) Band
(241) Kjölur
(242) Framsnið
(243) Kvarði
(244) Litaspjald