Ríkiskirkja í feluleik Ranglætið hverfur ekki með þögninni r OKKAR samfélagi telst trúfélagafrelsi til grund- vallar mannréttinda.Trúfélagafrelsi grundvallast á því að nokkurt jafnræði sé á milli starfandi trúfé- laga. Hér á landi ríkir því miður ekki jafnræði á milli trúfélaga. Margvísleg forréttindi þjóðkirkjunnar um- fram önnur trúfélög og afstaða hennar til annarra trúfélaga valda hróplegri mismunun. Sú mismunun réttlætist ekki af ákvæði stjórnarskrárinnar um stuðning ríkisins við hina evangelísk-lútersku kirkju því að sum þeirra trúfélaga sem mismunað er eru einmitt evangelísk-lútersk. Mismununin er einnig í ósamræmi við það samfélagslega réttlæti sem lút- erskri kirkju er ætlað að vera fulltrúi fyrir. Ljóst er að undanfarin ár hafa skref verið stigin í átt til aðgreiningar ríkis og þjóðkirkju hér á landi. Munar þar mest um kirkjulögin frá 1997 og samning íslenska ríkisins og þjóðkirkjunnar. Það má vera að í samanburði við þróun sambærilegra mála í einstaka nágrannalöndum okkar virðist ferlið hér á landi vera nokkuð á veg komið. En sá íslenski veruleiki sem blasir við er allt ann- ar. Neikvæð mismunun í því vandrataða ferli sem felst í að greina annars vegar á milli ríkis og þjóðkirkjustofnunarinnar en hins vegar að koma á raunverulegu trúfélagafrelsi á íslandi virðist sem stór skref hafi verið tekin aftur á bak hvað varðar trúfélagafrelsið og jafnræði trúfé- laga. Það virðist aðeins hafa verið gert ráð fyrir einu kristnu trúfélagi í landinu þótt staðreyndin sé sú að þau eru fleiri en eitt og eru reyndar nokkuð mörg. Einu trúfélagi er áfram tryggð slík fjárhagsleg sér- staða og forréttindi að íslendingar munu áfram búa við það ríkiskirkjufyrirkomulag þar sem trúfélögum er gróflega mismunað. Ljóst er að í dag dytti engum í hug að búa til það fyrirkomulag trúmála sem nú ríkir hér á landi ef við- miðið ætti einungis að vera jafnræði, lýðræði og kristilegt réttlæti (allt evangelísk-lútersk viðmið). Ljóst er að stofnunarlegir hagsmunir eins trúfélags hafa ráðið ferðinni að mestu. Forsvarsmenn þjóðkirkjunnar og biskup íslands hr. Karl Sigurbjörnsson þar með talinn halda því fram að hér á landi sé alls enga ríkiskirkju að finna. Því er einnig haldið fram að nú sé þjóðkirkjan sem hvert annað trúfélag og að nú sé svo til alveg skilið á milli ríkis og kirkju hvað fjármál varðar. Sá veruleiki sem blasir við þeim sem lifa og starfa utan við þjóðkirkjustofnunina er allt allt annar. Nýju fötin keisarans Á hverju ári sem líður fær þjóðkirkjan 1,8 MILLJ- ARÐA króna frá ríki, umfram önnur trúfélög, um- fram trúfélagsgjöld. Sjá töflu bls. 21. Greinilegt er að ofangreind mismunun stangast á við jafnréttisákvæði stjórnarskrár- innar og tvær eftirfarandi forsendur jafnrétt- is og trúfrelsis sem eru; - Að opinberum gjöldum einstaklinga sé hvorki með beinum eða óbeinum hætti ráð- stafað til eflingar trúfélaga sem viðkomandi á ekki aðild að. - Að trúfélögum sé ekki mismunað með mismunandi fjárveitingum eða fjárhagslegri fyrirgreiðslu frá hinu opinbera. Samkvæmt lögum er það forseti íslenska lýðveld- isins sem skipar biskup (slands og vígslubiskupa. Ráð- herra skipar sóknarpresta. [ 60.gr., laga um stöðu, stjórn og starfshætti þjóð- kirkjunnar segir: „Ríkið standi skil á launum biskups íslands, vígslubiskupa, 138 starfandi presta og pró- fasta þjóðkirkjunnar og 18 starfsmanna biskups- stofu.“ Það er illskiljanlegt hvernig hægt er að setja um 160 manns í þá hreint ótrúlegu stöðu sem hér er lýst: Mánaðarlega meðtaka þau launaumslag frá launaskrifstofu ríkisins eins og hverjir aðrir ríkis- starfsmenn og framfæra sig sjálf og fjölskyldur sínar á þeim launum. Þau hin sömu njóta réttinda og bera skyldur sem opinberir starfsmenn samkvæmt lögum og vinna ötullega að sínum kjara- og réttindamálum á þeirri forsendu. En samhliða og samtímis verða þau að halda því fram að þau starfi alls ekki hjá rík- inu og séu allsendis ekki launþegar ríkisins. Og að þá stofnun sem þau starfa fyrir og veltir árlega milljörð- um af ríkisfé, megi þau alls ekki með neinum hætti kenna við ríkið. Hætt er við að þegar slík tvöfeldni er í ytri um- gjörð þeirrar stofnunnar sem öðrum fremur kennir sig við Jesú Krist varpi það dökkum skugga á nafn Krists og yfir það raunverulega kærleiksstarf sem unnið er í hans nafni hér á landi. Þjóðkirkjan skilgreinir sig sem ríkiskirkju Nú rétt fyrir síðustu aldamót voru samþykkt ný kirkjulög og þá gerði íslenska ríkið og þjóðkirkju- stofnunin með sér samning um kirkjujarðir og launa- greiðslur presta og starfsmanna þjóðkirkjunnar. Engin aðili fjallaði jafn lengi og jafn ýtarlega um lagadrögin, og samninginn og einmitt þjóðkirkjustofn- unin. Engin stofnun átti því jafn stóran þátt í að móta hvort tveggja og þjóðkirkjustofnunin og þá er Alþingi meðtalið. Þjóðkirkjustofnunin er annar tveggja aðila að samningnum og ber því fulla ábyrgð á honum. Það hefur aldrei þótt gott til eftirbreytni eða virð- ingarvert að vilja ekki kannast við verk sín og afleið- ingu þeirra. En nú er það svo að þegar Fríkirkju- prestur gerir þessi mál að umræðuefni þar sem að réttur fríkirkna hefur augljóslega verið fyrir borð borinn þá þvo forsvarsmenn þjóðkirkjunnar hendur sínar og segja „ég undrast það mest að þú skulir ein- vörðungu hamast á Þjóðkirkjunni þegar augljóst er að við löggjafann er að sakast“. Vill biskup eiga Þingvelli aleinn? Samningurinn felur það í sér að kirkjujarðir verða eign ríkisins gegn því að ríkissjóður greiði fjárfram- lag vegna launa og launatengdra gjalda biskups ís- lands, vígslubiskupa og 138 presta og fleiri starfs- manna, eins tiltekins trúfélags af mörgum. En kirkjujarðirnar eru hluti af kirkjusögulegum arfi allra íslendinga. Þegar „kirkjueignir" mynduðust voru allir landsmenn í „kirkjunni", enginn gat undan því komist. Þess vegna eru svokallaðar kirkjueignir eign þjóðarinnar allrar. Og það er hreint fáránlegt að gefa í skyn að þegar fólk skráir sig í þau kristnu frjál- su trúfélög sem eru í hvað örustum vexti í hinum kristna heimi í dag, sé það að afsala sér eignaraðild að þjóðareign eða að afsala sér sínum kirkjusögulega arfi. Samkvæmt kristnum skilningi eru u.þ.b. 94% þegna þjóðríkisins „kirkjan". Það er að segja allir þeir sem tilheyra kristnum trúfélögum og játa krist- na trú. En í samningnum er „kirkjan" greinilega skilgreind út frá ríkiskirkjuhugmyndinni. Þar er kirkja skilgreind sem „prestarnir og starfsmenn biskupsstofu í einu tilteknu trúfélagi". í samningnum er verið að færa kirkjusögulegan arf þjóðarinnar, eða a.m.k. þeirra 94% þjóðarinnar sem játa kristna trú, til fárra útval- inna. Það er í mótsögn við kristna kenningu og lút- erskan kirkjuskilning. Með samningnum skilgreinir þjóðkirkjan sig sem ríkiskirkju og tekur sér stöðu sem einskonar mið- aldakirkjustofnun sem er öfugu megin við Lúter og hans siðbót. Ofán á þetta bætist síðan að biskup íslands hefur gefíð það í skyn að hugsanlega fari hann og stofnun hans í mál við ríkið/þjóðina vegna kirkjujarðanna og þá um leið vegna þjóðarhelgidómsins Þingvalla. Nú, ef svo færi og biskup og stofnun hans ynni slíkt dómsmál og svipti þannig hina almennu kirkju þeim helgidómi sem Þingvellir eru þá vaknar strax spurn- ingin, hverjir fengju að koma til Þingvalla og hverjir ekki? Miðað við það hvernig fríkirkjum hefur verið haldið utangarðs þá má ætla að fríkirkjufólk almennt og þeir sem tilheyra öðrum trúfélögum eða eru utan trúfélaga fengju ekki aðgang. Eða þyrftu a.m.k. að greiða aðgangseyri. Síðan er það spurning með þann fjölda sem er að nafninu til skráður í þjóðkirkj- una. Mikill meirihluti þess mikla fjölda vill eindregið 20 Fríkirkjan í Reykjavík

(1) Blaðsíða 1
(2) Blaðsíða 2
(3) Blaðsíða 3
(4) Blaðsíða 4
(5) Blaðsíða 5
(6) Blaðsíða 6
(7) Blaðsíða 7
(8) Blaðsíða 8
(9) Blaðsíða 9
(10) Blaðsíða 10
(11) Blaðsíða 11
(12) Blaðsíða 12
(13) Blaðsíða 13
(14) Blaðsíða 14
(15) Blaðsíða 15
(16) Blaðsíða 16
(17) Blaðsíða 17
(18) Blaðsíða 18
(19) Blaðsíða 19
(20) Blaðsíða 20
(21) Blaðsíða 21
(22) Blaðsíða 22
(23) Blaðsíða 23
(24) Blaðsíða 24
(25) Blaðsíða 25
(26) Blaðsíða 26
(27) Blaðsíða 27
(28) Blaðsíða 28
(29) Blaðsíða 29
(30) Blaðsíða 30
(31) Blaðsíða 31
(32) Blaðsíða 32
(33) Kvarði
(34) Litaspjald