(9) Blaðsíða 9
Soren Kierkegaard
Séu allir kristnir er kristnin ekki til
etta verður, þegar sýnt hefur verið fram
á það, sáraaugljóst og þegar það einu
sinni er Ijóst er það ógleymanlegt.
Sérhver afmörkun sem nær yfir alla getur ekki
haft áhrif á tilvistina sjálfa, heldur hlýtur annaðhvort
að liggja tilverunni til
grundvallar eða vera utan
hennar og vera þar með
merkingarlaus.
Tökum sem dæmi af-
mörkunina: manneskja. Öll
erum við manneskjur. Þessi
afmörkun hefur því enga
þýðingu fyrir tilvist mann-
eskjunnar, allt markast af
því að við erum öll mann-
eskjur. Þessi afmörkun
kemur á undan upphafinu,
því sem liggur til grundvall-
ar:Við erum öll manneskj-
ur — og þá getum við
byrjað.
Þetta er dæmi um af-
mörkun sem nær yfir alla
og er grundvallandi. Hinn
möguleikinn var sá að af-
mörkun sem nær yfir alla,
eða vegna þess að hún nær
yfir alla, kæmi á undan upp-
hafinu og væri þess vegna
utangarðs og merkingar-
laus.
ímyndum okkur — og
við skulum ekki þvæla um
það að þetta sé einkenni-
leg ímyndun;við þurfum að
komast að niðurstöðu —
ímyndum okkur að við
værum öll þjófar, það sem
lögreglan kallar brotamenn — séum við öll þjófar
leiðir af sjálfu sér að afmörkunin hefur engin áhrif,
við myndum halda áfram að life eins og við lifum,
hver okkar væri áfram sá sem hann er, sumir —
brotamenn- yrðu brennimerktir sem þjófar og ræn-
ingjar, það er að segja innan þeirrar afmörkunar að
við séum öll brotamenn.aðrir — einnig brotamenn-
virtir borgarar o.fl væru áfram niður í smæstu smá-
atriði, eins og þeir eru, vegna þess að við erum öll
brotamenn, þegar allir eru brotamenn er hugtakið
upphafið, að vera brotamaður = ekkert, ekki bara
merkir það ekkert sér-
stakt að vera brotamað-
ur, það merkir alls ekki
neitt.
Það sama gildir um
staðhæfinguna: aliir
eru kristnir. Séum við
öll kristin, þá er hug-
takið upphafið, það að
vera kristinn er eitt-
hvað sem kemur á
undan upphafinu, fyrir
utan — og svo upp-
hefst lífið, við lifum
sem manneskjur, rétt
eins og í heiðindómi;
afmörkunin kristin,
hefur engin áhrif, því
að vegna þess að við
erum það öll er eng-
inn undanskilinn.
Hugmynd Guðs með
kristninni var, ef ég má
vera svo djarfur, að setja
hnefann í borðið and-
spænis okkur manneskj-
unum. Þess vegna gerði
hann „einstaklinginn“ og
„ættina" gallaða, atti þeim
saman með afmarkandi
klofningi, því það að vera
kristinn fólst einmitt sam-
kvæmt hugmynd hans í
klofningi sem afmarkaði
„hinn einstaka" frá „ættinni“ frá „milljónunum“ frá
fjölskyldunni, frá föður og móður o.s.frv.
Þetta gerði Guð að hluta til af kærleika, því hann,
Guð kærleikans, vildi njóta elsku, en hann þekkir
kærleikann of vel til þess að hegða sér eins og hver
annar Laban og vilja njóta elsku herskara eða heilla
Sören Kirkegaard (1813-1855) er ekki að-
eins merkasti og þekktasti guðfræðingur
Norðurlanda fyr og síðar heldur einn mikil-
vægasti heimspekingur Vesturlanda. Hann var
samtímamaður Fjölnismanna og gekk um
stræti Kaupmannahafnar á sama tíma ogjónas
Hallgrímsson, Jón Sigurðsson og Grímur
Thomsen og hann var kunnugur þeim, nefnir
raunar þann síðastnefnda í einu af fjölmörgum
ritum sínum. Margir helstu guðfræðingar tutt-
ugustu aldarinnar standa í mikilli þakkarskuld
við Kirkegaard og þar má einna helstan nefna
Karl Barth sem að flestra mati ber höfuð og
herðar yfir guðfræðinga tuttugustu aldarinnar.
Kirkegaard áleit það eitt helsta viðfangsefni
sitt aða útskýra hvað felst í því að vera krist-
inn. Hann var ákaflega gagnrýninn á dönsku
ríkiskirkjuna og höfð hafa verið eftir honum
þau orð að prestar séu alls ekki æðstu dóm-
arar í því hvað felst í því að vera kristinn;
„Klerkar eru embættismenn ríkisins og emb-
ættismenn ríkisins eru kristindómi óviðkom-
andi“.
Nokkur verka hans hafa verð þýdd á ís-
lensku. Ábyrgðarmanni blaðsins er ókunnugt
um að innihald þessarar greinar hafi verið
þýtt á íslensku þó svo að þau séu með hans
þekktari ummælum. Jón Yngvi Jóhannsson
bókmenntafræðingur þýddi sérstaklega fyrir
blaðið. H.M.J.
1. Fomnenn safnaðar- stjórnar/ráðs í 105 ár 1899-1902. Jón G. Sigurðsson.
2. 1902-1909. Olafur Runólfsson.
3. 1909-1913. Jón Þórðarson.
4. 1913-1914. Karl Nikulásson.
5. 1914. Þórður Bjarnason.
6. 1914-1916. Arinbjörn Sveinbjarnarson.
7. 1916-1918. Jón Brynjólfsson.
8. 1918-1931. Árni Jónsson.
9. 1931-1932. Sighvatur Brynjólfsson.
10. 1932-1939. Níels Carlsson.
11. 1939-1951. Sigurður Halldórsson.
12. 1951-1956. Bjarni Pétursson.
13. 1956-1971. Kristján Sigurgeirsson.
14. 1971-1975. Valdimar Þórðarson.
15. 1975-1980. ísak Sigurgeirsson.
16. 1980-1981. Þórarinn Sveinsson.
17. 1981-1985. Ragnar Bernburg.
18. 1985-1987. Andrés Fr. Andrésson.
19. 1987-1989. Gísli ísleifsson.
20. 1989-1994. Einar Kristinn Jónsson.
21. 1994-2001. Sigurður E. Guðmundsson.
22. 2001-2002. Einar Kristinn Jónsson.
23. 2003- Magnús Axelsson
þjóða, sem marsera til kirkju, einn, tveir þrír; nei for-
skriftin stendur: hinn einstaki í andófi gegn öðrum;
og þetta hefur hann gert að hluta til sem sá sem öllu
ræður, til þess að hafa taumhald á manneskjunum og
ala þær upp. Þetta var hugmynd hans, þótt við mann-
eskjurnar í vissum skilningi gætum sagt, ef við þyrð-
um, að þetta sé einhver áreitnasta hugmynd Guðs,
að etja okkur saman á þennan hátt og hindra okkur
þannig í því, sem okkur sem dýrunum finnst eftir-
sóknarverðast: að ferðast um í hjörð þar sem hver
einstakur er ávallt „eins og hinir“.
Þetta tókst Guði og hafði djúp áhrif á manneskj-
urnar.
En ætt mannsins áttaði sig um síðir og
vegna þess að hún er útsmogin sá hún þetta í
hendi sér: við losnum ekki undan kristninni
með valdi — þess vegna skulum við gera það
með slóttugheitum: við erum öll kristin þar
af leiðandi er kristnin afnumin.
Og hér erum við nú stödd. Þetta er allt eitt stórt
prakkarastrik, þessar 2000 kirkjur eða hve margar
sem þær nú eru, eru prakkarastrik gegn kristninni,
þessir 1000 flauels- og silkiklæddu borðalögðu
prestar eru á sama hátt prakkarastrik gegn kristn-
inni, því allt byggir þetta á þeirri prakkaralegu álykt-
un að við séum öll kristin, sem er einmitt prakkara-
legt afnám kristindómsins. Það eru líka eins konar
skrauthvörf þegar við huggum okkur við að við
verðum öll hólpin eða með því að hugsa „ég verð
hólpinn eins og allir hinir“ því vilji maður komast
þannig inn í himnaríki tekur enginn á móti manni,
ekki frekar en maður kemst landleiðina til Nýja-
Hollands.
Jón Yngvi Jóhannsson þýddi
Fríkirkjan í Reykjavík
9
(1) Blaðsíða 1
(2) Blaðsíða 2
(3) Blaðsíða 3
(4) Blaðsíða 4
(5) Blaðsíða 5
(6) Blaðsíða 6
(7) Blaðsíða 7
(8) Blaðsíða 8
(9) Blaðsíða 9
(10) Blaðsíða 10
(11) Blaðsíða 11
(12) Blaðsíða 12
(13) Blaðsíða 13
(14) Blaðsíða 14
(15) Blaðsíða 15
(16) Blaðsíða 16
(17) Blaðsíða 17
(18) Blaðsíða 18
(19) Blaðsíða 19
(20) Blaðsíða 20
(21) Blaðsíða 21
(22) Blaðsíða 22
(23) Blaðsíða 23
(24) Blaðsíða 24
(25) Blaðsíða 25
(26) Blaðsíða 26
(27) Blaðsíða 27
(28) Blaðsíða 28
(29) Blaðsíða 29
(30) Blaðsíða 30
(31) Blaðsíða 31
(32) Blaðsíða 32
(33) Kvarði
(34) Litaspjald
(2) Blaðsíða 2
(3) Blaðsíða 3
(4) Blaðsíða 4
(5) Blaðsíða 5
(6) Blaðsíða 6
(7) Blaðsíða 7
(8) Blaðsíða 8
(9) Blaðsíða 9
(10) Blaðsíða 10
(11) Blaðsíða 11
(12) Blaðsíða 12
(13) Blaðsíða 13
(14) Blaðsíða 14
(15) Blaðsíða 15
(16) Blaðsíða 16
(17) Blaðsíða 17
(18) Blaðsíða 18
(19) Blaðsíða 19
(20) Blaðsíða 20
(21) Blaðsíða 21
(22) Blaðsíða 22
(23) Blaðsíða 23
(24) Blaðsíða 24
(25) Blaðsíða 25
(26) Blaðsíða 26
(27) Blaðsíða 27
(28) Blaðsíða 28
(29) Blaðsíða 29
(30) Blaðsíða 30
(31) Blaðsíða 31
(32) Blaðsíða 32
(33) Kvarði
(34) Litaspjald