(45) Blaðsíða 39
183. Sjá supra. 134. tilvitnun; sbr. 147. tilvitnun.
184. Loc. cjt.
185. Þess má þó geta að Engelstad, op. cjt., bls. 80, setti fram þá skilgreiningu sem
vinnutilgátu aö reflar hefðu veriö útsaumaðir, en borðar í fyrstu útofnir, síöar saumaðir
með srnQyg. þ. e. skakkagliti, og gliti, og síöan aftur ýmist glitofnir eöa ofnir meö
skilbragöi. Sjá einnig Ritauka I. Franzén (1957), og. dt., d. 77-78, tekur ekki fram um
gerö skreytinga á reflum en segir boröa útsaumaöa eöa útofna. Hoffmann (1981), op.
cit.. bls. 320, segir refla hafa veriö ýmist skreytt útsaumi eöa útvefnaöi.
186. Má sem dæmi nefna altarisdúk glitaðan (1313), dúk sprangaöan (1318), yfirdúk
hálfan meö sprang en hálfan meö glit (1394), aitarisklæði meö skoming (1394), og
altarisdúk sprangaöan (1397), sbr. DJ, II, b!s. 378; III, bls. 583 og 515; og IV, bls. 104.
Sbr. Elsa E. Guðjónsson, "íslenzk útsaumsheiti og útsaumsgeröir á miðöldum," Árbók
hins íslenzka fornleifafélaes 1972 (Rvk, 1973), 131-151. Guöni Jónsson (1946-1947), op.
cit.. V, bls. 25. Þess skal getið aö í norskum heimildum um refla er ekki heldur greint
frá gerö þeirra, sbr. supra. 3. og 157. tilvitnun.
187. "Veandasaumur” (1470), glitsaumur (um 1540), krosssaumur og borusaumur (1550)
og pellsaumur (1569), DI V, bls. 583; X, bis. 592; XI, bls. 852; og XV, bls. 218. Enn
fremur varp, DI IX, bls. 186 (1523/1525). Sbr. Elsa E. Guöjónsson (1973), og. cit., bls.
135, 137 og 140-143.
188. DI XI, bls. 852, 853 og 848. Eins og þegar hefur komiö fram voru engir reflar
nefndir í þeirri skrá, sbr. supra. 131. og 133. tilvitnun, og infra. 225. tilvitnun.
Lesendum til glöggvunar skal refilsaumi lýst hér örfáum orðum. Hann er
saumaöur eftir frjálsum
munstrum og unninn þannig
aö saumuö eru undirspor,
oft úr grófgeröu bandi (a).
Síöan eru yfirspor, venjulega
úr smærra bandi, saumuö þvert
yfir undirsporin meö nokkru
millibili og þau saumuð niöur,
oftast jafnóöum, meö litlum,
misþéttum þversporum (b). Útlínur eru unnar meö lögöum þræði eins og yfirspor í
refilsaumi, eöa meö steypilykkju, varplegg eöa blómstursaumsspori. Aöalútlínur munsturs
eru ávallt saumaöar fyrst, en fletir síöan fylltir; sbr. Elsa E. Guðjónsson (1985 a), op.
cit.. bls. 16. Skýringarmyndir teiknaöi Gunnlaugur S. E. Briem.
189. Elsa E. Guðjónsson (1961), op. cit.; og idem (1974), op. cit. Oröið refilsaumur er
aöeins þekkt úr íslenskum heimildum, sbr. Elsa E. Guðjónsson, "Stygn. Island," KLNM.
XVII (Rvk, 1972), d. 363. Því hefur verið haldið fram að oröiö sé einnig norskt, eöa
aö til hafi veriö tilsvarandi norskt orö, refilsOm - ef til vill vegna þess aö fundist hafa
leifar af miðaldaútsaumi með saumgerðinni í Noregi, sbr. supra. 157. tilvitnun - sjá
39
(1) Kápa
(2) Kápa
(3) Blaðsíða [1]
(4) Blaðsíða [2]
(5) Blaðsíða [3]
(6) Blaðsíða [4]
(7) Blaðsíða 1
(8) Blaðsíða 2
(9) Blaðsíða 3
(10) Blaðsíða 4
(11) Blaðsíða 5
(12) Blaðsíða 6
(13) Blaðsíða 7
(14) Blaðsíða 8
(15) Blaðsíða 9
(16) Blaðsíða 10
(17) Blaðsíða 11
(18) Blaðsíða 12
(19) Blaðsíða 13
(20) Blaðsíða 14
(21) Blaðsíða 15
(22) Blaðsíða 16
(23) Blaðsíða 17
(24) Blaðsíða 18
(25) Blaðsíða 19
(26) Blaðsíða 20
(27) Blaðsíða 21
(28) Blaðsíða 22
(29) Blaðsíða 23
(30) Blaðsíða 24
(31) Blaðsíða 25
(32) Blaðsíða 26
(33) Blaðsíða 27
(34) Blaðsíða 28
(35) Blaðsíða 29
(36) Blaðsíða 30
(37) Blaðsíða 31
(38) Blaðsíða 32
(39) Blaðsíða 33
(40) Blaðsíða 34
(41) Blaðsíða 35
(42) Blaðsíða 36
(43) Blaðsíða 37
(44) Blaðsíða 38
(45) Blaðsíða 39
(46) Blaðsíða 40
(47) Blaðsíða 41
(48) Blaðsíða 42
(49) Blaðsíða 43
(50) Blaðsíða 44
(51) Blaðsíða 45
(52) Blaðsíða 46
(53) Blaðsíða 47
(54) Blaðsíða 48
(55) Blaðsíða 49
(56) Blaðsíða 50
(57) Blaðsíða 51
(58) Blaðsíða 52
(59) Blaðsíða 53
(60) Blaðsíða 54
(61) Blaðsíða 55
(62) Blaðsíða 56
(63) Blaðsíða 57
(64) Blaðsíða 58
(65) Blaðsíða 59
(66) Blaðsíða 60
(67) Blaðsíða 61
(68) Blaðsíða 62
(69) Blaðsíða 63
(70) Blaðsíða 64
(71) Kápa
(72) Kápa
(73) Kvarði
(74) Litaspjald
(2) Kápa
(3) Blaðsíða [1]
(4) Blaðsíða [2]
(5) Blaðsíða [3]
(6) Blaðsíða [4]
(7) Blaðsíða 1
(8) Blaðsíða 2
(9) Blaðsíða 3
(10) Blaðsíða 4
(11) Blaðsíða 5
(12) Blaðsíða 6
(13) Blaðsíða 7
(14) Blaðsíða 8
(15) Blaðsíða 9
(16) Blaðsíða 10
(17) Blaðsíða 11
(18) Blaðsíða 12
(19) Blaðsíða 13
(20) Blaðsíða 14
(21) Blaðsíða 15
(22) Blaðsíða 16
(23) Blaðsíða 17
(24) Blaðsíða 18
(25) Blaðsíða 19
(26) Blaðsíða 20
(27) Blaðsíða 21
(28) Blaðsíða 22
(29) Blaðsíða 23
(30) Blaðsíða 24
(31) Blaðsíða 25
(32) Blaðsíða 26
(33) Blaðsíða 27
(34) Blaðsíða 28
(35) Blaðsíða 29
(36) Blaðsíða 30
(37) Blaðsíða 31
(38) Blaðsíða 32
(39) Blaðsíða 33
(40) Blaðsíða 34
(41) Blaðsíða 35
(42) Blaðsíða 36
(43) Blaðsíða 37
(44) Blaðsíða 38
(45) Blaðsíða 39
(46) Blaðsíða 40
(47) Blaðsíða 41
(48) Blaðsíða 42
(49) Blaðsíða 43
(50) Blaðsíða 44
(51) Blaðsíða 45
(52) Blaðsíða 46
(53) Blaðsíða 47
(54) Blaðsíða 48
(55) Blaðsíða 49
(56) Blaðsíða 50
(57) Blaðsíða 51
(58) Blaðsíða 52
(59) Blaðsíða 53
(60) Blaðsíða 54
(61) Blaðsíða 55
(62) Blaðsíða 56
(63) Blaðsíða 57
(64) Blaðsíða 58
(65) Blaðsíða 59
(66) Blaðsíða 60
(67) Blaðsíða 61
(68) Blaðsíða 62
(69) Blaðsíða 63
(70) Blaðsíða 64
(71) Kápa
(72) Kápa
(73) Kvarði
(74) Litaspjald