41 NSgon Dansk, som återvånde från sina plundringståg, el- l°r någon fange kunde val gora ett fbrsbk med skrifning och på ett rått och ofullkomligt sått efterbilda de latin- ska typerna*); ty Hrabanus Maurus, Abbot i Fulda, som skref i borjan af nionde seklet, lemnar albildningar af cbarakterer, hvaraf Nordmånnerne betjenade sig till trol- leri, och dessa likna runorna oeb benamnas åfven så**); runorna hafva ofdrtydbart uppstått ur det latinska alpha- betet; några åro dermed helt lika, andra åro forvånda, och egnade att ristas i hård materia. Ordet Runn bety- der något hemligt, sedan trolleri, och år efter allt utse- ende ett lån ur Angelsachsiskan; hor forekommer ej blott Run, Rune i ofvannåmnde betydelse, utan åfven run- cmeftig (en siare), rnn-stafas (trollsånger); bokståfverna syntes Nordboerne såsom något hemligt, de kallade dem derfore runor, och betjenade sig af desamma fbrmodligen snart till trolleri; till skriftlig frainstållning blefvo de alls icke begagnade ***), icke engång till inskrifter; icke ett enda minnesmårke med runska charakterer kan hånforas *) I sina efterlemnade håndskrifter y tt rar Biskop IVordin: ”Runor åro blott gamla latinska bokståfver, dem man forkor- tade fiir att undvika storre inådu vid ristningen.” Von Schantz, nti ett arbete om Runorna (i IVordinska Saml. ]\:o 21 S, 4:o, iilb.), skrifver, att ”munkstylen var langslrekuc/ ocb surf ut som runor,” Ganska mårklig år uppgiften bos Job. Magnus, nti Inledningen till hans Gothiska tfistoria, att Upsala klerker skrefvo ”på Runsko” (S?. Ofvs. sid. xv). Runan kan val då knappast sågas tara folkets skrift( såsom motsatt de lårdes, Reuterdahl (Sv. Iiyrk. Hist. II. 53, 266) synes gifva foretråde åt den åsigt, att runorna icke åro en från aldre tider lortplan- tad national skrift, utan en forvriden latinsk, som folket små- ningom till egnat sig och anvåndt till monumenter. Den vanliga latinska var till sådana naturligt vis olåmplig. Utg:s anm. **) De inventione linffuarum i Goldasti alem. rer. scriptt* II. 69. ***) Då Sturleson talar om Odens runor, år ordet troli- gen synonymt med fjaldrf trollsång, besvårjning, som Oden åf- ven såges hafva idkat. Vill man likval med IVilsson hånfora Odinska invandringen i Sverige till sjette seklet e. G hr., så år val ej omojligt, att han kande skrifkonsten, då Riskop Ulphi- las forut infort den bland Gotherne. Imedlertid betyder i Stora Rimkronikan verket runas mumla, tyst utsåga något. Alldelcs gamma betydelse har det tyska ranen. Utrfis anm.

(1) Blaðsíða 1
(2) Blaðsíða 2
(3) Blaðsíða 3
(4) Blaðsíða 4
(5) Blaðsíða 5
(6) Blaðsíða 6
(7) Blaðsíða 7
(8) Blaðsíða 8
(9) Blaðsíða 9
(10) Blaðsíða 10
(11) Blaðsíða 11
(12) Blaðsíða 12
(13) Blaðsíða 13
(14) Blaðsíða 14
(15) Blaðsíða 15
(16) Blaðsíða 16
(17) Blaðsíða 17
(18) Blaðsíða 18
(19) Blaðsíða 19
(20) Blaðsíða 20
(21) Blaðsíða 21
(22) Blaðsíða 22
(23) Blaðsíða 23
(24) Blaðsíða 24
(25) Blaðsíða 25
(26) Blaðsíða 26
(27) Blaðsíða 27
(28) Blaðsíða 28
(29) Blaðsíða 29
(30) Blaðsíða 30
(31) Blaðsíða 31
(32) Blaðsíða 32
(33) Blaðsíða 33
(34) Blaðsíða 34
(35) Blaðsíða 35
(36) Blaðsíða 36
(37) Blaðsíða 37
(38) Blaðsíða 38
(39) Blaðsíða 39
(40) Blaðsíða 40
(41) Blaðsíða 41
(42) Blaðsíða 42
(43) Blaðsíða 43
(44) Blaðsíða 44
(45) Blaðsíða 45
(46) Blaðsíða 46
(47) Blaðsíða 47
(48) Blaðsíða 48
(49) Blaðsíða 49
(50) Blaðsíða 50
(51) Blaðsíða 51
(52) Blaðsíða 52
(53) Blaðsíða 53
(54) Blaðsíða 54
(55) Blaðsíða 55
(56) Blaðsíða 56
(57) Blaðsíða 57
(58) Blaðsíða 58
(59) Blaðsíða 59
(60) Blaðsíða 60
(61) Blaðsíða 61
(62) Blaðsíða 62
(63) Blaðsíða 63
(64) Blaðsíða 64
(65) Blaðsíða 65
(66) Blaðsíða 66
(67) Blaðsíða 67
(68) Blaðsíða 68
(69) Blaðsíða 69
(70) Blaðsíða 70
(71) Blaðsíða 71
(72) Blaðsíða 72
(73) Blaðsíða 73
(74) Blaðsíða 74
(75) Blaðsíða 75
(76) Blaðsíða 76
(77) Blaðsíða 77
(78) Blaðsíða 78
(79) Blaðsíða 79
(80) Blaðsíða 80
(81) Blaðsíða 81
(82) Blaðsíða 82