NOKKUR ORÐ UM ÍSLENZKT SKRIFLETUR tainve* écrr\m vai*^V>aU4 tntnme rmiu' K'* dvorpfcvm*oc Vuir^ g#ra va i*** ^W* kto . / tí tn^lce* Itte ttuf Vtt w gol;1 tu anmmnn \>a rf bert g ecpier aí wLi ^i| <’ . ^T« V bw b fr»: U \u eflnf ? V 4d a “r L íc?m %r4 - íVtt»c- \>a elVirm < n t m \> t? 11 ’ ?t ra * í V ^ 1 ð 7. mynd. AM 237, jol. Ejtir PA 7, nr. 7. salme. Sett J)u varþ halld munne mínom / drottenn. oc hurþ at gæta varra mínn- / -a. Sva sem hann þetta mælte. Luc upp þu m / -unn minn þa es betr gegner at mæla / an þegia. en þu byrg hann. þa es betra es þ / -agat. an mælt. En má hurþ merkia scyn / seme. þa es cann grein goþra hluta. oc te. þat / kia ke / goþra / arþr o / sa allr / Iþer E / þessa a sumir þeirra bannsettir, en vitneskju um þessa óboðnu gesti hefur erkibiskup vafa- laust fengið af bréfum frá Isleifi biskupi, og munu þau hafa verið rituð á máli kirkj- unnar. Ætla má, að höfðingjar hafi sent bréf með Ísleifi og Gissuri, þegar þeir sigldu til biskupsvígslu, þó að þess sé ekki getið. Aftur á móti getur Hungurvaka þess, að Jón Ogmundarson færi til vígslu (1105) með bréfum Gissurar biskups. Bókagerðar er ekki getið á 11. öld, en flestir telja, að hinn frægi aldamótamaður, Sæmundur fróði, hafi samið rit á latínu um Noregskonunga. Miklar líkur eru til þess, að Islend- ingar hafi þegar á 11. öld tekið að rita á móðurmáli sínu. Telja má víst, að klerkar hafi þýtt á íslenzku það guðsorð, sem alþýða þurfti mest á að halda, Faðir vor, trúarjátningu og barnskírnarorð. Adam frá Brimum segir, að erkibiskup hafi sent íslendingum og Grænlendingum hirðisbréf með ísleifi biskupi, þegar hann hélt heim úr vígsluför, og getur varla leikið vafi á því, að ísleifur hafi þýtt þau á íslenzku. Það var siðvenja kirkjunnar að þýða þess háttar bréf á þjóðmál, enda mundu bréfagerð- irnar tilgangslitlar að öðrum kosti. Sama máli gegnir um bréf erkibiskups á móti falsbiskupunum, sem áðan var getið. Líkur þykja benda til þess, að tíundarlögin, sem sett voru á alþingi 1096, hafi verið i letur færð samtímis setningu þeirra. Elzta plagg íslenzkt, sem sjálft hermir, að ritað sé í upphafi vega sinna, er vitnisburður um rétt íslendinga í Noregi, sem Jón Sigurðsson heimfærði til ársins 1083, en Björn M. Ólsen til árabilsins 1098—1107. Taldi B. M. Ó. sennilegast, að vitnisburður þessi hefði verið skráður á alþingi um leið og hann var svarinn af fyrirmönnum landsins.1 Ritöld Islendinga er venjulega talin hefjast með skráningu landslaga veturinn I) DI I, 64—70. Björn M. Olsen Runerne i den oldislandske literatur bls. 129—40. I niðurlagi vitnisburðarins (DI I, 67) er vísað til eldra vitnisburðar um sama efni, sem Isleifur biskup hafi svarið og menn með honum, en sá vitnisburður mun aðeins hafa verið gefinn munhlega. 6

(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Blaðsíða 1
(6) Blaðsíða 2
(7) Blaðsíða 3
(8) Blaðsíða 4
(9) Blaðsíða 5
(10) Blaðsíða 6
(11) Blaðsíða 7
(12) Blaðsíða 8
(13) Blaðsíða 9
(14) Blaðsíða 10
(15) Blaðsíða 11
(16) Blaðsíða 12
(17) Blaðsíða 13
(18) Blaðsíða 14
(19) Blaðsíða 15
(20) Blaðsíða 16
(21) Blaðsíða 17
(22) Blaðsíða 18
(23) Blaðsíða 19
(24) Blaðsíða 20
(25) Blaðsíða 21
(26) Blaðsíða 22
(27) Blaðsíða 23
(28) Blaðsíða 24
(29) Blaðsíða 25
(30) Blaðsíða 26
(31) Blaðsíða 27
(32) Blaðsíða 28
(33) Blaðsíða 29
(34) Blaðsíða 30
(35) Blaðsíða 31
(36) Blaðsíða 32
(37) Blaðsíða 33
(38) Blaðsíða 34
(39) Blaðsíða 35
(40) Blaðsíða 36
(41) Blaðsíða 37
(42) Blaðsíða 38
(43) Blaðsíða 39
(44) Blaðsíða 40
(45) Blaðsíða 41
(46) Blaðsíða 42
(47) Saurblað
(48) Saurblað
(49) Band
(50) Band
(51) Kjölur
(52) Framsnið
(53) Kvarði
(54) Litaspjald