BJORN K. ÞOROLFSSON '-Újfe VffA -tftji f$ aþ jo,y Jtrf pftnjpb . Wjf™ x>'ff-lfab / ~ ^ f ’j&’y y) 4*fr*/■• / '$rrrXfi>9 yf' K’^r • V^\" i -fjn y^-tnSi &nfh*n V ^/^*/ J\' J>n C-g rr-í»y>-i. ^ / /}'»/<*■ (t^ / ’»< »**»ytx. ajyt*— ytn; "&*/ (?£&>'/ \>~‘}}$> -ft/J' p jl ) ‘6’’*»- ~~ VA' y1»r ypýni/ \T Yrtmjaithj ' i2. mynd. Minnisbók Guðbrands biskups við árið 1587. Hönd hans. Hier vpp a hef eg af Birne feingit / vppa reikningskap, - / a þingi, ij hundradz hesta,: j sumar ed var, 1587. / Jtem sendi hann miér med sijra sygurdi austan v hesta, / voru þeir aller smaer, og af- hollda, og senda eg einn / austr aptr med sijra oddi, villdi ecki þrijfast j sumar, / Jtem einn feingit seirna, var vamhalltr j sumar. en frá fyrsta þriðjungi 13. aldar. Um stafagerð að öðru leyti skal þess getið, að d er ávallt með sveigðum legg, nema í fáeinum erlendum nöfnum, enda verður sú gerð einhöfð síðar á 13. öld. Engilsaxneskt / (með tveimur strikum út úr leggnum til hægri) er oft notað í 645. Sá stafur er úr þjóðmálsstafrófi Engilsaxa og mun hafa borizt hingað um Noreg í byrjun 13. aldar.1 Þá leið má ætla, að flestar nýjungar í leturgerð og stafsetningu hafi hingað borizt frá því um aldamótin 1200 allt til siða- skipta. Um eða rétt fyrir 1200 taka íslendingar að nota engilsaxneskt v, en það mun hverfa úr islenzkum handritum upp úr 1300.2 A fyrra hluta 13. aldar tókum vér upp stafinn ð eftir Norðmönnum, og er hann einnig engilsaxneskur að uppruna. Hann var notaður fram á 14. öld með sama hætti og í nútíma réttritun. Hið latneska lágstafaletur tók á 11. öld að breytast úr einfaldleik sínum og verða margbrotnara. A næstu öldum jukust breytingarnar og breiddust út, enda voru þær í samræmi við listastefnu síðmiðalda. Þessi leturgerð er til orðin á Norður-Frakklandi, en er þó oftast nefnd gotneskt letur, og var það nafn upphaflega gefið henni til óvirð- ingar af fornmenntamönnum, sem töldu bæði hana og listastefnuna, sem einkennd var með sama lýsingarorði, frumstæðar (barbariskar). Leturgerðin er einnig nefnd munkaletur, af því að hún var einkum notuð af klerkum, en hún náði langmestri út- breiðslu með germönskum þjóðum og má að því leyti kallast gotnesk. Eins og áðan var sagt, má finna áhrif gotneskrar Ieturgerðar hér á Iandi þegar í 237 og RM I, en þeirra gætir samt ekki svo að miklu muni fyrr en í skinnbókum frá síðara hluta 13. 1) Eldri hlutinn af AM 645, 4to var gefinn út stafrétt í Lundi 1885: Islandska handskriften No. 645, 4to i den Arnamagnœanska samlingen i diplomatarisk aftryck utgiven af Ludvig Larsson. Handskriftens aldre del. 011 skinnbókin er ljósprentuð með formála eftir Anne Holtsmark í Corp. Cod. Isl. XII bd. Khöfn 1938. 2) Engilsaxneskt v er ekki sýnt á neinni þeirra niynda, sem hér er birt, en að sjálfsögðu má víða finna það í PA I. 17

(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Blaðsíða 1
(6) Blaðsíða 2
(7) Blaðsíða 3
(8) Blaðsíða 4
(9) Blaðsíða 5
(10) Blaðsíða 6
(11) Blaðsíða 7
(12) Blaðsíða 8
(13) Blaðsíða 9
(14) Blaðsíða 10
(15) Blaðsíða 11
(16) Blaðsíða 12
(17) Blaðsíða 13
(18) Blaðsíða 14
(19) Blaðsíða 15
(20) Blaðsíða 16
(21) Blaðsíða 17
(22) Blaðsíða 18
(23) Blaðsíða 19
(24) Blaðsíða 20
(25) Blaðsíða 21
(26) Blaðsíða 22
(27) Blaðsíða 23
(28) Blaðsíða 24
(29) Blaðsíða 25
(30) Blaðsíða 26
(31) Blaðsíða 27
(32) Blaðsíða 28
(33) Blaðsíða 29
(34) Blaðsíða 30
(35) Blaðsíða 31
(36) Blaðsíða 32
(37) Blaðsíða 33
(38) Blaðsíða 34
(39) Blaðsíða 35
(40) Blaðsíða 36
(41) Blaðsíða 37
(42) Blaðsíða 38
(43) Blaðsíða 39
(44) Blaðsíða 40
(45) Blaðsíða 41
(46) Blaðsíða 42
(47) Saurblað
(48) Saurblað
(49) Band
(50) Band
(51) Kjölur
(52) Framsnið
(53) Kvarði
(54) Litaspjald