loading/hleð
(9) Blaðsíða 5 (9) Blaðsíða 5
þykknar, verbur móleit, og glittir í hana, líkast skúmi af lýsissápu; Iíka vex hinn nmgetni þvali aö því skapi, verbur ab fitukennclri vilsu, og jetur sig út í ullina. þá koma einnig fram gular ból- ur hingab og þangab, sem griiftur er í, og liggja þær vanalega undir skófinni. þcgar sýkinni er svo Iangt komib, fer ullin vanalega ab losna. —• þetta byrjar fyrst þannig: ab fleiri ebur fserri ullarlagbar sjást standa lausir út úr reifinu, og í lagbfætinum hin umgetna þykka og þrala hrúb- urskóf; einkum vekur þab slæman grun, sjáist ullarlag\ur ebur ullarfliksur hanga nibur úr kvi'n- um ebur nibur á millum fóta kindarinnar, vegna þess, ab sýkin byrjar optar á þeim stiibum enn öbrum, ebur þegar ullarlagbar liggja eptir í bseli fjárins. Af því ullin losnar líka frá síbunum ab neban, rerbur kindin til ab sjá cins og saubur á vordag, sem farib er ab flaka á, og húinn er ab missa kvibullina. — þegar klábinn er kominn um kiridina alla ebur ab mestu leyti, og hinn fitu- kenndi vessi út úr reifinu, þá liangir ullarkápan ab mestu leyti laus, klístrub saman, og smurbab innan meb hinni þykku hrúburskóf, en ab utan blökk á ab h'ta og stirnir í hana eins og lýsi hefbi verib hellt þar í. A sumum kindum er þetta ab eins meb bletturn, sem eru sívotir ebur þvalir, þó kindin sje þurr annarstabar, og er klábinn ætíb sjálfsagbur undir þessum blettum. — þar sem ullin meb skófinni losnar upp úr, smitar úr skinninu hin ábur nefnda fituyilsa, er ásanrt meb vess- anum úr graftrarbólunum myndar skorpur, móleitar ebur gulleitar ab lit, og undir skorpunum draga sig saman kýli, setn standa djúpt inn í skinnib, sro opt bólar fyrir þeirn í holdrosanum. Skinnib þykknar, fer í hrukkur og spryngur. Suinir hafa lagt inerki til, ab lungu úr klábafje era blárauö ab lit. þab er enn nú ekki fullkomlega upplýst, hrab lcngi sýkin er ab búa um sig í kindinni, cn eptir þeim upplýsingum, sem fengist hafa, sýnist þab vera mjög sro misjafnt, og ab sumar kind- ur fái einkenni hennar eptir fáa daga, en abrar eptir fleiri vikur. — Hrútum er ab tiltölu hættara vib henni en öbru fje. Líkt er þab meb klábann og brábapestina, ab rqsaveöurátta og rigningar flýta honum, og sama er um þab, þegar fje fyrst fer ab Iiggja inni, einnig slæm húsarist og íilt fóbur. þab er alkunnugt hrersu næmur sunnlenrki klábinn er, og ab hann seqkir ekki eingöngu á kind- ur, heldur er líka kúpeningi ekki óhætt fyrir honum. því verbur ekki alveg neitaö, ab þessum 2. kláöategundum, nyrba og sybra, svipi nokkuö sarn- an, þó er ekki torvclt enn sem komib er, ab finna verulcgan mismun þeirra, og ætia jeg ab taka stuttlega upp aptur einkenni hvors nm sig. Mordlcnzki kiáðinn. 1. Skófin er þurr og fitulaus, nema þegar hún er þvöl af saubfitu, og er hún þá vanalega hvít, cinkum á fullorbnu fje. þegar hún losnar, liefur skinnib náttúrlegan lit,, og brábum sprettur nýja ullin, einkuin efkind- in er vel haldin. i 2. Bólurnar hafa undir skófmni náttúrlegan hörundslit, nema þegar þær stnndum eru rauÖIeitar, ebur lítilfjörlegur blóÖvcssi ebur þvali finnst í koilinum á þcim ; cn aÖ öbru leyti eru þær þjettar og vessalausar. 3. Hrúburinn er hvítur ebur hvítgulur, þurr og harbur, skinnib undir honum optast náttúr- legt, og liafi koníib sprungur ebur göt á þaÖ, grær þab bráÖum, og vex nýja ullin upp undir hrúÖrinum. 4. Skorpurnar eru þurrar og þjettar, og ullin yfir þeim optast meb uáttúrlcgum lit, en hafi Suiinleuzki kláðinn. 1. Skófin er ætíb þvöl, í fyrstunni gttl, en síban moleit, og stirnir þá í hana eins og skúm af lýsissápu, og htín smá þykknar. þegar hún Iosnar vib skinnib, þá er þab hárlaust, og sinurt meb grænleitum fituvessa, scm stirn- ir í eins og í skófina, og þá er meira ebur niinna farinn ab lita nliina. 2. Bólurnar eru gular á Iit, fullar meb gröft þegar stungib er í þær, og úr þeim rennur líinfelldur vessi, sem verfur ab harÖri og þykkri skorpu, þegar hann þornar. 3. Hrúburskófin verbur aö blakkleitri skorpu- húb, sem er þvöl og stirnir í, af því henni fylgir jafnan hin fitukennda vilsa, sem klístr- ar ullina saman og gjörir iagÖinn blakk- an. 4. Skorpurnar koma fyrir á meban ullin er á kindinni, og losna fyrri, af þvf útferbin


Nokkrar athugasemdir um fjárkláðann

Ár
1857
Tungumál
Íslenska
Blaðsíður
16


Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þessa bók, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þessa bók: Nokkrar athugasemdir um fjárkláðann
http://baekur.is/bok/3c7277ef-3173-498c-8d50-cdbb7e88e2a8

Tengja á þessa síðu: (9) Blaðsíða 5
http://baekur.is/bok/3c7277ef-3173-498c-8d50-cdbb7e88e2a8/0/9

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Bækur.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.