(2) Blaðsíða [2]
í nær hálfct öld hefur Ásgrímur Jónsson unnið sitt glæsi-
lega starf í þágu íslenzkrar myndlistar. Þótt hann sé ekki
fyrsti Islendingurinn, sem lagði út á þessa braut, er hann
samt faðir málaralistarinnar á Islandi fremur en nokkur ann-
ar. Enginn íslenzkur listamaður hefur náð til þjóðarinnar í
heild í jafn ríkum mæli og hann og enginn annar haft slík
áhrif á þróun listarinnar né skoðanir þjóðarinnar í þessum
efnum. Hvar sem farið er um byggðir landsins, mætir maður
verkum hans, engu síður hjá efnaminna fólki en á heimilum
ríkismanna. Og margar af fegurstu myndum hans eru geymd-
ar í afskekktum sveitakirkjum. Ásgrímur hefur ekki hirt um
það, hvort verk hans séu varðveitt, þar sem fáir fara eða
þar sem þúsundir ganga um, og því er erfitt að fá yfirlit yfir
starf hans í heild.
List Ásgríms er innileg og yfirlætislaus. Þótt hið ytra íorm
í verkum hans hafi nokkuð breytzt frá elztu myndum til hinna
yngstu, er tilgangur þeirra og innihald hið sama. Æskuverk
hans bera keim af raunsæisstefnu 19. aldarinnar, en á síðari
árum hefur hann náð þeirri dirfsku í meðferð lita, sem ein-
kennir þessa öld. En í öllum verkum Ásgríms kemur fram hin
næma tilfinning listamannsins fyrir íslenzkri náttúru með öll-
um sínum veðrabrigðum. Við finnum ilm af grænu sumri og
óhugnan vetrarnæturinnar, þar sem djákninn á Myrká reiðir
unnustu sína á dauðum hesti. Ásgrímur er sannur íslendingur
og viðhorf hans til hinna fjölbreyttu verkefna er fengið heim-
an að, þótt formið í myndum hans hafi að nokkru leyti þróazt
fyrir áhrif frá erlendri list. Ennþá málar hann fjöllin með sama
svip og hann gerði í upphafi, og gleði hans yfir fjallablám-
anum og sólskininu er söm og þá.
Á þessu ári átti Ásgrímur Jónsson 70 ára afmæli. í tilefni
af því efnir Fólag íslenzkra myndilstarmanna til þessarar sýn-
ingar, sem á að gefa nokkurt yfirlit yfir starf hans.