EXTRAIT DE LA SAGA DE THÉODORIC DE BERN, 455 konúngi' jafnan sigr [á Rússiæmönnuni, ok eyðir alt Iand þeirra, þar sem hann ferr, ok öll smálönd herjar hann ok eyðir1; ok þar eftir flytr hann herinn upp í Rússíaland ok vinnr þar margar stór- borgir [; þar vinnr hann ok þessar borgir: Smá- lizku, Kíu ok Palleskju3; ok eftir ríðr hann inn í Hólmgarð, er höfuðslaðr er Hertniðs konúngs. Ok nú verðr liörð orrosla fyrir utan borgina, þvíat Hertnið konúngr þeysir úl úvígura her or borginni, en Vilkínus konúngr lók á móti ok hafði sigr sem fjrr, ok þar fellr Hirðir, bróðir Hertniðs konúngs, ok mikill herr af Rússíainönnum, ok haldit til Jausnar, ok vinnr hann nú borgina, ok þar tekr nú Vilkínus konúngr svá mikit gull ok silfr ok dýra gripi, at aldri fyrr fékk hann þv/Iíkan sigr í engri herferð, síðan er liann herjaði fyrsta sinn. devincens totam eorum terram, quocumque pervenit, omnesque provincias minores (aut: omnem terram Smolenskianam?) ferro ignique devastavit. Deinde cum exercitu ipsam Russíam, multa oppida maxima in- gressus expugnavit, quoruin in numero etiam erant Smolenskia, Kiovia et Paltisca. Postremo in ipsam provin- ciain Holmgardianam, quæ principalis erat Hertnidi regis, penetravit % ubi anle ipsam urbem atrox proelium commissum est, quia Hertnidus rex ingentem exercitum ex urbe eduxit, quem Vilkinus rex intrepido animo aggressus, victoriara reportavit, cæso Hirdire magnoque numero Russorum. Tum, urbe dedita, tanta copia auri argenlique Vilkinus rex politus est, ut cum hac victoria nulla quam antea, quamdiu bella gesserat, reportaverat, posset comparari. 0 a [ om. 178, 177. 2) Smálencium ok Paiileskiu, a [ 178, om. 177. a) Holmgakdr ou Novgorod est inentionné corame la eapitale du pays; parini d’autres villes iinportantes on nous cite Sniolensk, Kiev et Polotsk; mais on ne nous dit pas un seul mot de Susdal ni de Moscou, ce qui seinble affirraer que l’exposé regarde principalement l’ordre des choses exisiant avant les temps pleins de troubles sous le régne de Jurie Dolgorouki. Onfaitaussi inention de smnlönd ou de petites contrées de la Russie qui furent ravagées par Vilkinus avant qu’il arrivát jusqu’au fond méme du pays. On eniend pro- bablement par ces contrées les pavs occidentaux tels que Halicz, Vladimir, Minsk et d’autres. II existe une ancienne traduction suédoise, uu peu raccourcie, de cctte saga; il parait qu’il en faut rapporter la rédaction au I5e siccle. Le passage de cctte traduction qui se rapporte á ce fragment, non obstant ce qu’on en a retrancbé, nous paraít surtout intéressant par la circonstance que le nom de Hólmgardk y est reudu par Nogard, ce qui nous oITre cn- corc une preuve de l’identilé de Novgorod avec Iló'mgarðr. Cfr. Gaungu-Hrólfssaga c. 38 plus liaut t. 1 p 533. LXXHI. EXTRAITS DES ANCIENNES LOIS NORVÉGIENNES ET SUÉDOISES. Nos ancétres aiiiiaient á visiter la Gréce ou le royaume byzantin, et plusieurs qui s’y rendaienl. s’y étahlissaient méme; c’est probablement par une teile raison qu’on regardait ce pays comme une conlrée trés éioignée d’oú ceux qui y étaienl arrivés, revenaient rarement. Les extraits que nous citons des anciennes lois norvégiennes et suédoises prouvent que nos ancétres s’étaient formé une telle opinion de ce pays. Celle des lois norvégiennes á laquelle on a donné le nom de la loi de Gulathing (Gula- þíngslög) par la raison qu’elle faisait autonlé dans la partie occidentale du pays qui dépendait de la diéte de Gula, date environ du teinps du roi Magnus Erlingson, c’est-á-dire de l’an 1180, dans la forme oú elle uous a été transmise; cependaut il est facile de reconnaitre que la majeure partie du contenu est encore telle qu’elle était á l’époque de son origine, méme pour ce qui regarde le langage et la rédaclion. Le roi Hakon le débonnaire qui régnait depuis 934 jusqu’á l’an 960, élait celui qui fit émaner cette loi. Le roi Olaf le saint qui régnait de 1015 á 1030, la fit ensuite soumettre á une révision, de méme que les autres lois norvégiennes, afiu de les accommoder aux exigeances du chris- tianisme. C’est probablement cette derniére rédaction qui a servi de base á cette loi telle que nous la connaissons, et dont nous coramuniquons ici un extrait. II n’y a rien qui puisse nous porter á regarder ce fragment comme étant d’un áge postérieur á celui du reste de la loi; au contraire le

(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Saurblað
(6) Saurblað
(7) Saurblað
(8) Saurblað
(9) Blaðsíða I
(10) Blaðsíða II
(11) Blaðsíða III
(12) Blaðsíða IV
(13) Blaðsíða V
(14) Blaðsíða VI
(15) Blaðsíða VII
(16) Blaðsíða VIII
(17) Blaðsíða IX
(18) Blaðsíða X
(19) Blaðsíða XI
(20) Blaðsíða XII
(21) Blaðsíða XIII
(22) Blaðsíða XIV
(23) Blaðsíða XV
(24) Blaðsíða XVI
(25) Blaðsíða 1
(26) Blaðsíða 2
(27) Blaðsíða 3
(28) Blaðsíða 4
(29) Blaðsíða 5
(30) Blaðsíða 6
(31) Blaðsíða 7
(32) Blaðsíða 8
(33) Blaðsíða 9
(34) Blaðsíða 10
(35) Blaðsíða 11
(36) Blaðsíða 12
(37) Blaðsíða 13
(38) Blaðsíða 14
(39) Blaðsíða 15
(40) Blaðsíða 16
(41) Blaðsíða 17
(42) Blaðsíða 18
(43) Blaðsíða 19
(44) Blaðsíða 20
(45) Blaðsíða 21
(46) Blaðsíða 22
(47) Blaðsíða 23
(48) Blaðsíða 24
(49) Blaðsíða 25
(50) Blaðsíða 26
(51) Blaðsíða 27
(52) Blaðsíða 28
(53) Blaðsíða 29
(54) Blaðsíða 30
(55) Blaðsíða 31
(56) Blaðsíða 32
(57) Blaðsíða 33
(58) Blaðsíða 34
(59) Blaðsíða 35
(60) Blaðsíða 36
(61) Blaðsíða 37
(62) Blaðsíða 38
(63) Blaðsíða 39
(64) Blaðsíða 40
(65) Blaðsíða 41
(66) Blaðsíða 42
(67) Blaðsíða 43
(68) Blaðsíða 44
(69) Blaðsíða 45
(70) Blaðsíða 46
(71) Blaðsíða 47
(72) Blaðsíða 48
(73) Blaðsíða 49
(74) Blaðsíða 50
(75) Blaðsíða 51
(76) Blaðsíða 52
(77) Blaðsíða 53
(78) Blaðsíða 54
(79) Blaðsíða 55
(80) Blaðsíða 56
(81) Blaðsíða 57
(82) Blaðsíða 58
(83) Blaðsíða 59
(84) Blaðsíða 60
(85) Blaðsíða 61
(86) Blaðsíða 62
(87) Blaðsíða 63
(88) Blaðsíða 64
(89) Blaðsíða 65
(90) Blaðsíða 66
(91) Blaðsíða 67
(92) Blaðsíða 68
(93) Blaðsíða 69
(94) Blaðsíða 70
(95) Blaðsíða 71
(96) Blaðsíða 72
(97) Blaðsíða 73
(98) Blaðsíða 74
(99) Blaðsíða 75
(100) Blaðsíða 76
(101) Blaðsíða 77
(102) Blaðsíða 78
(103) Blaðsíða 79
(104) Blaðsíða 80
(105) Blaðsíða 81
(106) Blaðsíða 82
(107) Blaðsíða 83
(108) Blaðsíða 84
(109) Blaðsíða 85
(110) Blaðsíða 86
(111) Blaðsíða 87
(112) Blaðsíða 88
(113) Blaðsíða 89
(114) Blaðsíða 90
(115) Blaðsíða 91
(116) Blaðsíða 92
(117) Blaðsíða 93
(118) Blaðsíða 94
(119) Blaðsíða 95
(120) Blaðsíða 96
(121) Blaðsíða 97
(122) Blaðsíða 98
(123) Blaðsíða 99
(124) Blaðsíða 100
(125) Blaðsíða 101
(126) Blaðsíða 102
(127) Blaðsíða 103
(128) Blaðsíða 104
(129) Blaðsíða 105
(130) Blaðsíða 106
(131) Blaðsíða 107
(132) Blaðsíða 108
(133) Blaðsíða 109
(134) Blaðsíða 110
(135) Blaðsíða 111
(136) Blaðsíða 112
(137) Blaðsíða 113
(138) Blaðsíða 114
(139) Blaðsíða 115
(140) Blaðsíða 116
(141) Blaðsíða 117
(142) Blaðsíða 118
(143) Blaðsíða 119
(144) Blaðsíða 120
(145) Blaðsíða 121
(146) Blaðsíða 122
(147) Blaðsíða 123
(148) Blaðsíða 124
(149) Blaðsíða 125
(150) Blaðsíða 126
(151) Blaðsíða 127
(152) Blaðsíða 128
(153) Blaðsíða 129
(154) Blaðsíða 130
(155) Blaðsíða 131
(156) Blaðsíða 132
(157) Blaðsíða 133
(158) Blaðsíða 134
(159) Blaðsíða 135
(160) Blaðsíða 136
(161) Blaðsíða 137
(162) Blaðsíða 138
(163) Blaðsíða 139
(164) Blaðsíða 140
(165) Blaðsíða 141
(166) Blaðsíða 142
(167) Blaðsíða 143
(168) Blaðsíða 144
(169) Blaðsíða 145
(170) Blaðsíða 146
(171) Blaðsíða 147
(172) Blaðsíða 148
(173) Blaðsíða 149
(174) Blaðsíða 150
(175) Blaðsíða 151
(176) Blaðsíða 152
(177) Blaðsíða 153
(178) Blaðsíða 154
(179) Blaðsíða 155
(180) Blaðsíða 156
(181) Blaðsíða 157
(182) Blaðsíða 158
(183) Blaðsíða 159
(184) Blaðsíða 160
(185) Blaðsíða 161
(186) Blaðsíða 162
(187) Blaðsíða 163
(188) Blaðsíða 164
(189) Blaðsíða 165
(190) Blaðsíða 166
(191) Blaðsíða 167
(192) Blaðsíða 168
(193) Blaðsíða 169
(194) Blaðsíða 170
(195) Blaðsíða 171
(196) Blaðsíða 172
(197) Blaðsíða 173
(198) Blaðsíða 174
(199) Blaðsíða 175
(200) Blaðsíða 176
(201) Blaðsíða 177
(202) Blaðsíða 178
(203) Blaðsíða 179
(204) Blaðsíða 180
(205) Blaðsíða 181
(206) Blaðsíða 182
(207) Blaðsíða 183
(208) Blaðsíða 184
(209) Blaðsíða 185
(210) Blaðsíða 186
(211) Blaðsíða 187
(212) Blaðsíða 188
(213) Blaðsíða 189
(214) Blaðsíða 190
(215) Blaðsíða 191
(216) Blaðsíða 192
(217) Blaðsíða 193
(218) Blaðsíða 194
(219) Blaðsíða 195
(220) Blaðsíða 196
(221) Blaðsíða 197
(222) Blaðsíða 198
(223) Blaðsíða 199
(224) Blaðsíða 200
(225) Blaðsíða 201
(226) Blaðsíða 202
(227) Blaðsíða 203
(228) Blaðsíða 204
(229) Blaðsíða 205
(230) Blaðsíða 206
(231) Blaðsíða 207
(232) Blaðsíða 208
(233) Blaðsíða 209
(234) Blaðsíða 210
(235) Blaðsíða 211
(236) Blaðsíða 212
(237) Blaðsíða 213
(238) Blaðsíða 214
(239) Blaðsíða 215
(240) Blaðsíða 216
(241) Blaðsíða 217
(242) Blaðsíða 218
(243) Blaðsíða 219
(244) Blaðsíða 220
(245) Blaðsíða 221
(246) Blaðsíða 222
(247) Blaðsíða 223
(248) Blaðsíða 224
(249) Blaðsíða 225
(250) Blaðsíða 226
(251) Blaðsíða 227
(252) Blaðsíða 228
(253) Blaðsíða 229
(254) Blaðsíða 230
(255) Blaðsíða 231
(256) Blaðsíða 232
(257) Blaðsíða 233
(258) Blaðsíða 234
(259) Blaðsíða 235
(260) Blaðsíða 236
(261) Blaðsíða 237
(262) Blaðsíða 238
(263) Blaðsíða 239
(264) Blaðsíða 240
(265) Blaðsíða 241
(266) Blaðsíða 242
(267) Blaðsíða 243
(268) Blaðsíða 244
(269) Blaðsíða 245
(270) Blaðsíða 246
(271) Blaðsíða 247
(272) Blaðsíða 248
(273) Blaðsíða 249
(274) Blaðsíða 250
(275) Blaðsíða 251
(276) Blaðsíða 252
(277) Blaðsíða 253
(278) Blaðsíða 254
(279) Blaðsíða 255
(280) Blaðsíða 256
(281) Blaðsíða 257
(282) Blaðsíða 258
(283) Blaðsíða 259
(284) Blaðsíða 260
(285) Blaðsíða 261
(286) Blaðsíða 262
(287) Blaðsíða 263
(288) Blaðsíða 264
(289) Blaðsíða 265
(290) Blaðsíða 266
(291) Blaðsíða 267
(292) Blaðsíða 268
(293) Blaðsíða 269
(294) Blaðsíða 270
(295) Blaðsíða 271
(296) Blaðsíða 272
(297) Blaðsíða 273
(298) Blaðsíða 274
(299) Blaðsíða 275
(300) Blaðsíða 276
(301) Blaðsíða 277
(302) Blaðsíða 278
(303) Blaðsíða 279
(304) Blaðsíða 280
(305) Blaðsíða 281
(306) Blaðsíða 282
(307) Blaðsíða 283
(308) Blaðsíða 284
(309) Blaðsíða 285
(310) Blaðsíða 286
(311) Blaðsíða 287
(312) Blaðsíða 288
(313) Blaðsíða 289
(314) Blaðsíða 290
(315) Blaðsíða 291
(316) Blaðsíða 292
(317) Blaðsíða 293
(318) Blaðsíða 294
(319) Blaðsíða 295
(320) Blaðsíða 296
(321) Blaðsíða 297
(322) Blaðsíða 298
(323) Blaðsíða 299
(324) Blaðsíða 300
(325) Blaðsíða 301
(326) Blaðsíða 302
(327) Blaðsíða 303
(328) Blaðsíða 304
(329) Blaðsíða 305
(330) Blaðsíða 306
(331) Blaðsíða 307
(332) Blaðsíða 308
(333) Blaðsíða 309
(334) Blaðsíða 310
(335) Blaðsíða 311
(336) Blaðsíða 312
(337) Blaðsíða 313
(338) Blaðsíða 314
(339) Blaðsíða 315
(340) Blaðsíða 316
(341) Blaðsíða 317
(342) Blaðsíða 318
(343) Blaðsíða 319
(344) Blaðsíða 320
(345) Blaðsíða 321
(346) Blaðsíða 322
(347) Blaðsíða 323
(348) Blaðsíða 324
(349) Blaðsíða 325
(350) Blaðsíða 326
(351) Blaðsíða 327
(352) Blaðsíða 328
(353) Blaðsíða 329
(354) Blaðsíða 330
(355) Blaðsíða 331
(356) Blaðsíða 332
(357) Blaðsíða 333
(358) Blaðsíða 334
(359) Blaðsíða 335
(360) Blaðsíða 336
(361) Blaðsíða 337
(362) Blaðsíða 338
(363) Blaðsíða 339
(364) Blaðsíða 340
(365) Blaðsíða 341
(366) Blaðsíða 342
(367) Blaðsíða 343
(368) Blaðsíða 344
(369) Blaðsíða 345
(370) Blaðsíða 346
(371) Blaðsíða 347
(372) Blaðsíða 348
(373) Blaðsíða 349
(374) Blaðsíða 350
(375) Blaðsíða 351
(376) Blaðsíða 352
(377) Blaðsíða 353
(378) Blaðsíða 354
(379) Blaðsíða 355
(380) Blaðsíða 356
(381) Blaðsíða 357
(382) Blaðsíða 358
(383) Blaðsíða 359
(384) Blaðsíða 360
(385) Blaðsíða 361
(386) Blaðsíða 362
(387) Blaðsíða 363
(388) Blaðsíða 364
(389) Blaðsíða 365
(390) Blaðsíða 366
(391) Blaðsíða 367
(392) Blaðsíða 368
(393) Blaðsíða 369
(394) Blaðsíða 370
(395) Blaðsíða 371
(396) Blaðsíða 372
(397) Blaðsíða 373
(398) Blaðsíða 374
(399) Blaðsíða 375
(400) Blaðsíða 376
(401) Blaðsíða 377
(402) Blaðsíða 378
(403) Blaðsíða 379
(404) Blaðsíða 380
(405) Blaðsíða 381
(406) Blaðsíða 382
(407) Blaðsíða 383
(408) Blaðsíða 384
(409) Blaðsíða 385
(410) Blaðsíða 386
(411) Blaðsíða 387
(412) Blaðsíða 388
(413) Blaðsíða 389
(414) Blaðsíða 390
(415) Blaðsíða 391
(416) Blaðsíða 392
(417) Blaðsíða 393
(418) Blaðsíða 394
(419) Blaðsíða 395
(420) Blaðsíða 396
(421) Blaðsíða 397
(422) Blaðsíða 398
(423) Blaðsíða 399
(424) Blaðsíða 400
(425) Blaðsíða 401
(426) Blaðsíða 402
(427) Blaðsíða 403
(428) Blaðsíða 404
(429) Blaðsíða 405
(430) Blaðsíða 406
(431) Blaðsíða 407
(432) Blaðsíða 408
(433) Blaðsíða 409
(434) Blaðsíða 410
(435) Blaðsíða 411
(436) Blaðsíða 412
(437) Blaðsíða 413
(438) Blaðsíða 414
(439) Blaðsíða 415
(440) Blaðsíða 416
(441) Blaðsíða 417
(442) Blaðsíða 418
(443) Blaðsíða 419
(444) Blaðsíða 420
(445) Blaðsíða 421
(446) Blaðsíða 422
(447) Blaðsíða 423
(448) Blaðsíða 424
(449) Blaðsíða 425
(450) Blaðsíða 426
(451) Blaðsíða 427
(452) Blaðsíða 428
(453) Blaðsíða 429
(454) Blaðsíða 430
(455) Blaðsíða 431
(456) Blaðsíða 432
(457) Blaðsíða 433
(458) Blaðsíða 434
(459) Blaðsíða 435
(460) Blaðsíða 436
(461) Blaðsíða 437
(462) Blaðsíða 438
(463) Blaðsíða 439
(464) Blaðsíða 440
(465) Blaðsíða 441
(466) Blaðsíða 442
(467) Blaðsíða 443
(468) Blaðsíða 444
(469) Blaðsíða 445
(470) Blaðsíða 446
(471) Blaðsíða 447
(472) Blaðsíða 448
(473) Blaðsíða 449
(474) Blaðsíða 450
(475) Blaðsíða 451
(476) Blaðsíða 452
(477) Blaðsíða 453
(478) Blaðsíða 454
(479) Blaðsíða 455
(480) Blaðsíða 456
(481) Blaðsíða 457
(482) Blaðsíða 458
(483) Blaðsíða 459
(484) Blaðsíða 460
(485) Blaðsíða 461
(486) Blaðsíða 462
(487) Blaðsíða 463
(488) Blaðsíða 464
(489) Blaðsíða 465
(490) Blaðsíða 466
(491) Blaðsíða 467
(492) Blaðsíða 468
(493) Blaðsíða 469
(494) Blaðsíða 470
(495) Blaðsíða 471
(496) Blaðsíða 472
(497) Blaðsíða 473
(498) Blaðsíða 474
(499) Blaðsíða 475
(500) Blaðsíða 476
(501) Blaðsíða 477
(502) Blaðsíða 478
(503) Blaðsíða 479
(504) Blaðsíða 480
(505) Blaðsíða 481
(506) Blaðsíða 482
(507) Blaðsíða 483
(508) Blaðsíða 484
(509) Blaðsíða 485
(510) Blaðsíða 486
(511) Blaðsíða 487
(512) Blaðsíða 488
(513) Blaðsíða 489
(514) Blaðsíða 490
(515) Blaðsíða 491
(516) Blaðsíða 492
(517) Blaðsíða 493
(518) Blaðsíða 494
(519) Blaðsíða 495
(520) Blaðsíða 496
(521) Mynd
(522) Mynd
(523) Mynd
(524) Mynd
(525) Mynd
(526) Mynd
(527) Mynd
(528) Mynd
(529) Mynd
(530) Mynd
(531) Mynd
(532) Mynd
(533) Mynd
(534) Mynd
(535) Mynd
(536) Mynd
(537) Mynd
(538) Mynd
(539) Mynd
(540) Mynd
(541) Mynd
(542) Mynd
(543) Mynd
(544) Mynd
(545) Mynd
(546) Mynd
(547) Mynd
(548) Mynd
(549) Saurblað
(550) Saurblað
(551) Saurblað
(552) Saurblað
(553) Saurblað
(554) Saurblað
(555) Band
(556) Band
(557) Kjölur
(558) Framsnið
(559) Kvarði
(560) Litaspjald