(1) Blaðsíða [1]
FORNALDAR-
um hvöriar hin Konúnglega Nefnd til þeirra vidurhalds
óskar sér tilhlýdilegrar skírslu.
1) Hkugíir edr Fornmanna-leidi, sér í lagi þeir er liafa þad sköpulag er
sýnir berlega, ad þeir séu af mönnum giördir — edr ad lík hafi verid í
þeim skiplögd, ellegar þeir sem eru edr hafa verid umkríngdir med set-
tum steinum — svo og manna grafir edr stein-þrór er fmnast kynnu á
vídavángí. [Adgjætandi er vid opnun slíkra liauga ad gröfinn ej sé
gjörd beint frá toppnum, þar stórar hellur optastnær liggia yfir byrgi-
nusiálfu, heldrættu menn þa lielst ad grafa op a austur- edr sudur-hlid
haugsins.]
2) Stórir Stemar edr Klcttar sem líklegt er ad reistir séu af mönnum, edr
önnr mannaverk séu á. Hér til heira í Islandí þau svokölludu Gret-
tirstök. Nefndin æskir sér greinilegrar skírslu um slíkra steina afstödu,
tölu, stærd og sköpulag, hvarvid og ætti ad adgiætaz, hvört þeir efri
steinar er liggia á undirstödu-klettum, ecki megi hrærast, ef fastlega
er á þeim tekid, og þannig leiki á nokkurskonar völturum. Nockrir
slíkir klettar voru í heidni kalladir hörgar. *) Serílagi óskaz greini-
leg skírsla um þá svokölludu hlótsteina á fornum hof- edrþíngstödum
— oguntadrar heidindómsinsleifar er ennþá kynnu meinastad veratil.
3) Fornir þíngstadir edr Dómhríngar á vídavángi er fyrrum hafa verid
umkrxngdir med steinum edr veböndum í hríng edr ferkant. þesshát-
tar leifar finnast líklega enn í dag á þórsnesi í Snæfellssyslu.
4) Rúnasteinar, edr steinar, á hvörium fornirRúnastafir eru edr hafa vei'id
siáanlegir hvar helst sem þeir finnast kunna hvört sem steinarnir eru
heilir edr brotnir. Flestir Rúnastafir eru þannig útlítandi:
FnpíRPXHatYBA
Stundum finnast slíkar ritgjördir í helirum og á stórum biörgum.
5) Sömuleidis adrar fornar, grafnar edr úthöggnar ritgjördir med rúnum,
höfdaletri edr ödrum líttkunnum stöfum, í Kirkium, Kirkiugördum
edr annarsstadar, á triá- edr málm-smídí, klukkum, kaleikum, skírnar-
fötum o. s. frv. — eins þóttþærséu ofnar edr saumadar á höklum, al-
tarisklædum, veggia-tiöldum o. s. frv.
Höfda- edr Múka-letr er nockurskonar settaskrift, snúinn edi könt-
ud á undarlegan liátt t. d.
Sie? edr
^ ^TI Ar o. s. frv.
*) Um slíka hörga gétr Landnámu 2 Parts 16 Kap. vid Krosshóla i Dalasyslu og Kristnisogu 11 Kap. á Hör-
gaeyri í Vestmannaeyum. Ey er óiíklegt ad þeir kynnu enn ad finnast vid stadi, hvörra örnefni eru af
þeim dregin t. d. Jlörgssholt o. s. frv.