(4) Blaðsíða 2
Renesansins eru ekki fullkomnun eftirlíkingarinnar, en sú hugmynd veldur Jdví, að
almenningur skipar þeim i fremstu röð listaverka, heldur felst gildi þeirra í samræm-
ingu formsins, litanna og byggingu (komposition), sem hvílir bak við hið ytra borð.
I samanburði við þetta skiptir litlu máli, hvort María og Jesúbarnið eru fríð eða ekki.
Þessi viðfangsefni haldast lítt breytt, hvort sem E1 Greco eða Picasso eiga í hlut, hvort
listaverkið byggist á formum, sem auðkennd eru í náttúrunni, eða þau hafa orðið til
í huga listamannsins.
Mynd af móður með barn er líkleg til þess að njóta almennrar hylli (sérstaklega ef
bæði eru nú lagleg), hvernig sem hú nkann að vera máluð. Sama gildir um málverk
af Þingvöllum á íslandi og George Washington í Ameríku. Mönnum hættir til að
rugla saman tilfinningu fyrir listrænu gildi málverks og dálæti sínu á einhverjum
stað, fjalli, bernskuminningu o. s. frv.
Hin leifturhraða bylting á sviði vélrænnar tækni Vesturlanda hefur skapað misræmi
þannig, að andleg þróun hefur ekki fylgzt með þeirri vélrænu. Á sviði lista varð bein-
línis afturför, sem náði hámarki um Viktoríutímabilið á síðari hluta 19. aldar. Þessi
bylting hefur rænt fólkið marga af hinum beztu eiginleikum náttúrubarnsins.
ímyndunaraflið hefur alltaf verið grundvöllur listarinnar. Með vélameningunni kom
hin kalda, stærðfræðilega skynsemistrú og ímyndunaraflið varð að barnalegri bábilju.
Hugur mannsins og allt það sem honum er fært að skapa varð að víkja fyrir vélrænni
rökvísi. Það er svo komið, að hugmyndaflug og ímyndunarafl eru orðin séreinkenni
barnsins og þeirra einstöku listamanna, sem hafa leitazt við að endurlífga þessar
kenndir, mikið fyrir áhrif barna og frumstæðra Jrjóða.
Allir kannast við teikningar barna. Á vissum aldri finnur barnið hjá sér meðfædda
hvöt til þess að skapa. Fullorðnir brosa góðlátlega, í trausti yfirburða ímyndaðs þroska
síns, án þess að gera sér grein fyrir, að á sviði listar er barnið þeim miklu framar.
Myndir barna eru oft frábærar að dirfsku, hugmyndaflugi og ágæti myndrænnar bygg-
ingar, sem sérhver fullorðinn gæti verið upp með sér af. Þessi „óvitaskapur“ er hin
eðlilega innri þörf náttúrubarnsins fyrir skapandi útrás. Það gildir barninu einu,
hvort verk Jjess líkist konu eða ekki. Það skapar eitthvað sem táknar konu. Ahuginn
á verkinu sjálfu er viðfangsefninu meiri.
2
(1) Kápa
(2) Kápa
(3) Blaðsíða 1
(4) Blaðsíða 2
(5) Blaðsíða 3
(6) Blaðsíða 4
(7) Blaðsíða 5
(8) Blaðsíða 6
(9) Blaðsíða 7
(10) Blaðsíða 8
(11) Blaðsíða 9
(12) Blaðsíða 10
(13) Blaðsíða 11
(14) Blaðsíða 12
(15) Blaðsíða 13
(16) Blaðsíða 14
(17) Blaðsíða 15
(18) Blaðsíða 16
(19) Blaðsíða 17
(20) Blaðsíða 18
(21) Blaðsíða 19
(22) Blaðsíða 20
(23) Blaðsíða 21
(24) Blaðsíða 22
(25) Blaðsíða 23
(26) Blaðsíða 24
(27) Blaðsíða 25
(28) Blaðsíða 26
(29) Blaðsíða 27
(30) Blaðsíða 28
(31) Blaðsíða 29
(32) Blaðsíða 30
(33) Blaðsíða 31
(34) Blaðsíða 32
(35) Kápa
(36) Kápa
(37) Kvarði
(38) Litaspjald
(2) Kápa
(3) Blaðsíða 1
(4) Blaðsíða 2
(5) Blaðsíða 3
(6) Blaðsíða 4
(7) Blaðsíða 5
(8) Blaðsíða 6
(9) Blaðsíða 7
(10) Blaðsíða 8
(11) Blaðsíða 9
(12) Blaðsíða 10
(13) Blaðsíða 11
(14) Blaðsíða 12
(15) Blaðsíða 13
(16) Blaðsíða 14
(17) Blaðsíða 15
(18) Blaðsíða 16
(19) Blaðsíða 17
(20) Blaðsíða 18
(21) Blaðsíða 19
(22) Blaðsíða 20
(23) Blaðsíða 21
(24) Blaðsíða 22
(25) Blaðsíða 23
(26) Blaðsíða 24
(27) Blaðsíða 25
(28) Blaðsíða 26
(29) Blaðsíða 27
(30) Blaðsíða 28
(31) Blaðsíða 29
(32) Blaðsíða 30
(33) Blaðsíða 31
(34) Blaðsíða 32
(35) Kápa
(36) Kápa
(37) Kvarði
(38) Litaspjald