(16) Litaspjald
GretagMacbeth™ ColorChecker Color Rendition Chart
uppá aðsenda grein
t)jóðólfi ura Árrit prestaskólans.
<(Man orthograpliisfe var”.
í Ijóðólfi bls. 140—43 hefur einhver, sem kallar sig: Jeg, tekið fyrir sigaðleggja dóm á árrit
það, sem við nýlega höfum gefið út. í sjálfu sjer getur okkur ekkert þókt að því, heldur á-
lítum við það öldungis rjett og tilhlýðilegt, að dómar sjeu upp kveðnir yfir íslenzkum bókum,
sem birtast á prenti. En því nauðsynlegra er það hjer en annarstaðar, að slíkir dómar sjeu
byggðir á skynsemi og, sanngirni, sem aírnenningur hjer er óvanari en annarstaðar við alla
þessháttar aðfinnzlu og mörgum hættir því við að trúa því í blindni, sem þannig er sagt um
einhverja bók, hvort heldur það er lof eða last, án þess að gjöra sjer far uin að vega ástæöur
með og mót, einkanlega þegar dómurinn er laggður á með hroka og sjálfbyrgingsskap. $ess-
vegna höfum við ekki getað leiðt lijá okkur að svara uppá grein þá uin árritið, sem herra
„Jeg“ hefur sent J»jóðólfi til prentunar af því að við erum hræddir um, að hún kunni að villa
svo sjónir fyrir einhverjum, að þeir verði ekki varir við mótsagnirnar sem í henni eru, nje
geti að greint hið ranga frá liinu, sem kann að vera rjett í henni. Ef árrit prestaskolans
væri eingaungu ætlað lærðum mönnum og við ættuin ekki tal við aðra en þá, þá væru þessi
orð: „ílan ovthographisk var“ nóg svar uppá greinina, því hún berþað sjálf með sjer, að hún
stefnir mestöll að orðum, bókstöfum og rjettritun, og ef menn ættu af henni að gjöra sjer
grein' fyrir, hverja menntun að höfundur hennar hafi til að bera, þá yrði hún helzt inálfræðis-
leg, ef hún annars er nokkur; að minnsta kosti er auðsjeð, að höfundurinn þykist vera raal-
fræðingur, því rey/idar talar hann alstaðar drembilega, en hvergi er hann eins digurmæltur og
um málfræðina, en hún virðist, að hans skoðun, helzt vera fólgin í rjettrituninni, svoað herra
„Jeg“ er þá auðsjáanlega ennþá í stafrofi málfræðinnar. En af því árritið er líka ætlað leik-
mönnum, sem sumir hverjir eiga, ef til vill, bágra með að skilja hið verulega frábinu óveru-
lega í vísindaleguin efnum, þá verðuin við að taka grein höfundarins fyrir okkur og sýna,
hvernig henni er varið. Jað er þá fyrst, að hann byrjar á því að segja „að árritið birtist ári
síðar en menn vonuðust eptir upphaflega þegar boðsbrjefið kom út“. er okkur óskiljanlegt,
hvernig hann fer að reikna; boðsbrjefið er skrifað í janúar-inánuði 1849 og í því lofað, að tek-
ið skyldi verða til að prenta árritið undireins og prentun alþingistíðindanna væri lokið; alþing-
ið stóð yfir fram í ágúst-mánuð í fyrra og síðan er enn ekki liðið heilt ár, en árritið þó komið
út fyrir meir en mánuði síðan. 5að er því ekki nema tvennt til, annaðhvort að höfundurinn
hefur ætlast til, að prentun alþingistiðindanna yrði lokið áðuren alþingi byrjaði, eða þá aðhann
liefur árið styttra en allir aðrir og er hvorugt með öllu ósamkvæmt ályktunum höfundarins og
sízt það að stytta svona fyrir sjer árið, af því að okkur finnzt honum vera mjög eginlegt að
hlaupa yfir allt á svo kölluðu hmulavaði, og að hann beri lítil kennsli á lijegóma þann, er