(1) Blaðsíða [1]
J)að er liarla áríSandi livörri J»jóð, aS þekkja til hlýtar land sem lmn býr í, og
ástand sjálfrar sín í öllu tilliti; en þaö getur hún því a8 eins, aS rett og greinileg lýsíng á
landinu og þjóðinni liafi veriö samin og sett á bækur, er sídan komi í almenníngs liendur*
Vér íslendíngar liöfum ekki híngað til eig-nast neitt þesskonar rit um land vort og sjálfa
oss, því þaS sem ritaS hefir veriS í þessari grein, er víSa á dreif í hókum og bréfa-
söfnum, og mundi ekki heldur lirökkva mikiS til nákvæmrar lýsíngar á landihu og þjóSinni,
þótt þaS væri allt komiS á einn staS.
Deild hins íslenzka bókmenta-félags í Kaupmannahöfn hefir ásett sér aS hæta
úr þessu eptir mætti, og liefir í því skini faliS oss á hendur fyrst um sinn, aS safna öllum
skírslum, er vér getum fengiS, fornum og nýum, til nýrrar og nákvæmrar lýsíngar á ís-
landi, er síSan verSi samin og prentuS á kostnaS félagsins. Vér höfum allan vilja til aS
leysa þetta starf sem hezt af hendi; en oss getur þá aS eins auSnast þaS, aS landar vorir,
er vér leitum upplýsínga hjá, bregSist sem bezt undir þaS, hvörr meS öSrum. Vér leyfum
oss nú aS senda ySur fyrirspurnabréf, samhljóSa þeim, er vér jafnframt sendum öllum
próföstum og prestum á landinu, og erum þess fullöruggir, aS þér auSsýniS félagi voru og
oss þá góSvild, aS svara spurníngum vorum sem bezt og greinilegast, aS svo miklu leiti
sem þær geta átt viS ySar prestsumdæmi, og sjáiS ekki í fyrirhöfnina, sem raunar er tölu-
verS, en lítiS heldur á liitt, aS félagi voru er þaS ómissandi, 'egi fyrrnefnd lýsíng á íslandi
aS verSa svo skír og áreiSanleg, sem vér gjarnan vildum.
Endist ySur ekki liiS næsta sumar til aS svara spurníngum voram eins vel og þér
munduS kjósa, biSjum vér ySur aS senda oss seinna þaS sem á brestur, og lcggjum vér á
ySar vald, hvört þér viljiS heldur svara beint áfram livörri spurníngu fyrir sig, eSur semja
sjálfir þýsíngu á prestsumdæmi ySar, og liafii þá svo mikla hliSsjón af spurníngum vorum,
sem viS verSur komiS, en senda oss síSan þessa lýsíngu eins íljótt og orSiS getur. Og svo
þér getiS liérumbil séS hvörnig skipulag bókarinnar muni verSa, og raSaS svo niSur eptir
því efninu í sóknarlýsíngu ySar, leyfum vér oss aS nefna hin helztu atriSi hennar, í þeirri
röS, sem oss finnst þau egi aS verSa, og deild félags vors í Kaupmannahöfn hefir 'JátiS
sér vel líka.
I.
1. AfstaSa og stærd landsins.
2. Landslag (OrogTapliie)
Fjallaskipan, (fjallgarSar, einstök fjöll,
liálsar og lieiSar, o. s. frv.)
HéröS og dalir, strandir, nes og cyar.
Eldfjöll, eldgos, jarSbrunar, braun.
Um uppkomu og myndun landsins.
3. Haf og vötn.
HafiS.
Flóar, firSir og víkur.
Um uppsprettur (livörnig vatn sprettur
af jörSu).
Rennandi vötn,
StöSuvötn,
Hverir og laúgar,
Ölkeldur.
4. VeSráttufar og loptslag.
Vindar,
Regn (skriSur, jarSíÖU),
Snjór (snjóflóS),
Jöklar,
Hafís,
Hiti og kukli,
Segulmagn,
Rafurmagn (skruggur, hrævar eldur),
Loptsjónir (norSurljós, stjörnuhrap, víg-
ahnettir, o. s. frv.)
5. Frá auSæfum náttúrunnar:
jarSvcrar (steinar, málmar, o. s. frv.),
jurtir,
dýr.
6. Frá kynferSi og eSlisfari þjóSarinnar.