Dö CO O I- í> »r 0) Dö DD CD 00 (D _ » J)að er liarla áríðandi livörri þjóð, að þelckja til hlýtar land -það sem hún býr í, og ástand sjálfrar sín í öllu tilliti; en það getur lmn því að eins, að rett og greinileg lýsíng á landinu og þjóðinni liafí verið samin og sett á bækur, er sídan komi í almenníngs hendur* Ver íslendíngar liöfum ekki híngað til eignast neitt þesskonar rit um land vort og sjálfa oss, því það sem ritað hefir verið í þessari grein, er víða á dreif í hókum og bréfa- söfnum, og mundi ekki heldur hrökkva mikið til nákvæmrar lýsíngar á landihu og þjóðinni, þótt það væri allt lcomið á einn stað. Deild liins íslenzka hókmenta-félags í Kaupmannahöfn hefir ásett sér að hæta úr þessu eptir mætti, og liefir í því skini falið oss á hendur fyrst um sinn, að safna öllum skírslum, er vér getum fengið, fornum og nýum, til nýrrar og nákvæmrar lýsíngar á ís- landi, er síðan verði samin og prentuð á kostnað félagsins. Vér höfum allan vilja til að leysa þetta starf sem bezt af liendi; en oss getur þá að eins auðnast það, að landar vorir, er vér leitum upplýsínga hjá, hregðist sem bezt undir það, hvörr með öðrum. Vér leyfum oss nú að senda yður fyrirspurnabréf, samhljóða þeim, er vér jafnframt sendum öllum prófösturn og prestum á lartdinu, og erum þess fullöruggir, að þér auðsýnið félagi voru og oss þá góðvild, að svara spurníngum - vorum sem hezt og greinilegast, að svo miklu leiti sem þær geta átt við yðar prestsumdæmi, og sjáið ekki í fyrirhöfnina, sem raunar er tölu- verð, en lítið lieldur á hitt, að félagi voru er það ómissandi, 'egi fyrrnefnd lýsíng á íslandi að verða svo skír og áreiðanleg, sem vér gjarnan vildum. Endist yður ekki liið næsta sumar til að svara spurníngum voram eins vel og þér munduð kjósa, hiðjum vér ,yður að senda oss seinna það sem á hrestur, og leggjum vér á yðar vald, hvört þér viljið heldur svara beint áfram livörri spurníngu fyrir sig, eður semja sjálfir lýsíngu á prestsumdæmi yðar, og hafa þá svo mikla Idiðsjón af spurníngum vorum, sem við verður komið, en senda oss síðan þessa lýsíngu eins íljótt og orðið getur. Og svo þér getið hérumhil séð hvörnig skipulag hókarinnar muni verða, og raðað svo niður eptir því efninu í sóknarlýsíngu yðar, leyfum vér oss að nefna hin lielztu atriði hennar, í þeirri röð, sem oss finnst þau egi að verða, og deild félags vors í Kaupmannahöfn hefir 'látið sér vel líka. 1. Afstaða og stærd landsins. 2. Landslag (OrogTapliie) Fjallaskipan, (fjallgarðar, einstök fjöll, liálsar og heiðar, o. s. frv.) Héröð og dalir, strandir, nes og eyar. Eldfjöll, eldgos, jarðbrunar, hraun. Um uppkomu og myndun landsins. 3. Haf og vötn. Hafið. Flóar, firðir og víkur. Um uppsprettur (livörnig vatn sprettur af jörðu). Rennandi vatn, Stöðuvötn, Hverir og laiigar, Ölkeldur. 4. Veðráttufar og loptslag. Vindar, Regn (skriður, jarðíoll), Snjór (snjóflóð), Jöklar, Hafís, Hiti og kuldi, Segulmagn, Rafurmagn (skruggur, lirævar eldur), Loptsjónir (norðurijós, stjörnuhrap, víg- ahnettir, o. s. frv.) 5. Frá auðæfum náttúrunnar: jarðvcrar (steinar, málmar, o. s. frv.), jurtir, dír- 6. Frá kynferði og eðlisfari þjóðarinnar.

(1) Blaðsíða [1]
(2) Blaðsíða [2]
(3) Kvarði
(4) Litaspjald