(4) Litaspjald
GretagMacbeth™ ColorChecker Coior Rendition Chart
J)aÖ er harla áríðandi hvörri I>jóS, aS þekkja til hlýtar land -þaS sem lmn býr í, og
ástand sjálfrar sín í öllu tilliti; en þaS getur lmn því aS eins, aS rett og greinileg lýsíng á
landinu og þjóSinni hafi veriS samin og sett á hækur, er sídan komi í almenníngs hendur*
Vér íslendíngar höfum ekki liíngaS til eignast neitt þesskonar rit um land vort og sjálfa
oss, því þaS sern ritaS hefir veriS í þessari gxein, er víSa á dreif í bókum og bréfa-
söfnum, og mundi ekki heldur hrökkva mikiS til nákvæmrar lýsíngar á landinu og þjóSinni,
þótt þaS væri allt lcorniS á einn staS.
Deild liins íslenzka bókmenta-félags í Kaupmannahöfn hefir ásett sér aS bæta
úr þessu eptir mætti, og liefir í því skini faliS oss á hendur fyrst um sinn, aS safna öllum
skírslum, er vér getum fengiS, fornum og nýum, til nýrrar og nákvæmrar lýsíngar á ís-
landi, er síSan verSi samin og prentuS á kostnaS félagsins. Vér liöfum allan vilja til aS
leysa þetta starf sem bezt af liendi; en oss getur þá aS eins auSnast þaS, aS landar vorir,
er vér leitum upplýsínga hjá, bregSist sem bezt undir þaS, hvörr meS öSrum. Vér leyfum
oss nú aS senda ySur fyrirspurnabréf, samhljóSa þeim, er vér jafnframt sendum öllum
próföstum og prestum á landinu, og erum þess fullöruggir, aS þér auSsýmiS félagi voru og
oss þá góSvild, aS svara spurníngum vorum sem bezt og greinilegast, aS svo miklu leiti
sem þær geta átt viS ySar prestsumdæmi, og sjáiS ekki í fyrirhöfnina, sem raunar er tölu-
verS, en lítiS lieldur á hitt, aS félagi voru er þaS ómissandi, egi fyrrnefnd lýsíng á íslandi
aS verSa svo skír og áreiSanleg, sem vér gjarnan vildum.
Endist ySur ekki liiS næsta sumar til aS svara spurníngum voram eins vel og þér
munduS kjósa, biSjum vér ySur aS senda oss seinna þaS sem á brestur, og leggjum vér á
ySar vald, hvört þér viljiS heldur svara beint áfram hvörx-i spurníngu fyrir sig, eSur semja
sjálfir lýsíngu á prestsumdæmi ySar, og hafa þá svo mikla liliSsjón af spurníngum vorurn,
sem viS verSur komiS, en senda oss síSan þessa lýsíngu eins fljótt og orSiS getui’. Og svo
þér getiS liérumbil séS hvörnig skipulag bókarinnar muni verSa, og raSaS svo niSur eptir
því efninu í sóknarlýsíngu ySar, leyfum vér oss aS nefna hin helztu atriSi hennar, í þeiiTÍ
röS, sem oss finnst þau egi aS vcrSa, og deild félags vors í Kaupmannahöfn liefir ’látiS
sér vel líka.
I.
1. AfstaSa og stærd landsins. 4. VeSráttufar og loptslag.
Vindar,
Regn (skriSur, jarSíoll),
Snjór (snjóflóS),
Jöklar,
Haíis,
Hiti og kuldi,
Segulmagn,
Rafurmagn (skruggur, lirævar eldur),
Loptsjónir (norSurljós, stjörnulirap, víg-
ahnettir, o. s. frv.)
5. Frá auSæfum náttúrunnar:
jarSverar (steinar, málmar, o. s. frv.),
jurtir,
dýr.
6. Frá kynferSi og eSlisfari þjóSarinnar.
2. Landslag (Orographie)
Fjallaskipan, (fjallgarSar, einstök fjöll,
liálsar og heiSar, o. s. frv.)
Héi’öS og dalir, strandir, nes og eyar.
Eldfjöll, eldgos, jarSbrunar, hraun.
Um uppkomu og myndun landsins.
3. Haf og vötn.
HafiS.
Flóar, firSir og víkur.
Um uppsprettur (livörnig vatn sprettur
af jörSu).
Rennandi vcitn,
StöSuvötn,
Hverir og laugar,
Ölkeldur.