
(19) Page 5
FORMÁLI.
5
Ek sá fljúga
fugla marga:
aldrtjdn Ella,
eggdauða menn,
ben bíldskorna,
buðlung Dana,
þjönustumey,
þúnga báru». o. s. frv.
í sumum hinum eldri skáld- og hetju-sögum eru dulmæli, sem líkjast
gátum; svo er t. d. í Völsúngasögu. »J>egar Fáfnir fékk banasár spurði
hann, hverr ertu eða hverr er þinn faðir eða hverr er ætt þín, er þú vart
svá djarfr, at þú þorir at bera vápn á mik». Sigurður svarar: «Ætt mín
er mönnum ókunnug; ek heiti göfigt dýr ok á engan föður né móður ok
einnsaman hefi ek farit« o. s. frv. Seinna segir Sigurður: «Seg þú þat,
Páfnir, ef þú ert fróðr mjök: Hverjar eru þær nornir, er kjósa mögu frá
mæðrum?» Fáfnir svarar: «Margar eru þær ok sundrlausar, sumar eru
Asa ættar, sumar eru álfa ættar, sumar eru dætrDvalins». Sigurðr mælti:
• Hve heitir sá hólmr. er blanda-hjöriegi Surtr ok Æsir saman?» Fáfnir
svarar: «Hann heitir Óskaptr»L
í Kagnars sögu Loðbrókar eru og dulmæli nokkur eða gátur; menn
hans sögðu honum frá fagurri konu, er þeir höfðu séð og sendi hann þá
til fundar við hana "ef yðr lízt þessi unga mær svá væn, sem oss er sagt,
biðið liana fara á minn fund, ok vil ek hitta hana, vil ek at hún sé mín;
hvárki vil ek at hún sé klædd né úklædd, hvárki mett né úmett, ok fari
hún þó eigi einsaman, ok skal henni þó engi maðr fylgja.» Sendimenn
fóru til Kráku og sögðu henni orðsendíng konúngs. Næsta morgun fór
hún á fund konúngs og var þá svo búin, að hún var vafin innan í urriða-
net og lét svo hár sitt falla utanyfir, bergði á lauk og lét hund fylgja
sér2.
Alkunnar eru gátur Heiðreks konúngs og eru þær hið elzta gátusafn, er
eg þekki á íslenzka túngu og líklega eldri en sagan sjáif, mér þótti því
bezt við eiga að láta gátusafn mitt byrja með gátum þessum, og hefi eg
hér á eptir látið prenta orðréttan gátukaflann úr sögunni, eptir útgáfu
Sofus B ugge:i.
|>ó margar gátur séu til á íslandi, þá hefir þó enn ekki komið neitt
gátusafn fyrir almenníngssjónir, sem nokkuð kveður að; reyndar hafa
nokkrar gátur áður verið prentaðar hér og hvar í vmsum bókum, en þær
eru svo fáar að tölunni, að varla er hægt að kalla þær gátusöfn. Gátur
' Völsungasaga. Reykjavík 1885. Kap. 18. bls. 38—40.
3 Pornaldarsögur Norðurlanda. Knili. 1829. I. bls. 245—40.
3 Hervarar saga ok Heiðreks. Christiania 1873 bls. 233—264.
(1) Front Board
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Cover
(8) Front Cover
(9) Page [1]
(10) Page [2]
(11) Page [3]
(12) Page [4]
(13) Page [5]
(14) Page [6]
(15) Page 1
(16) Page 2
(17) Page 3
(18) Page 4
(19) Page 5
(20) Page 6
(21) Page 7
(22) Page 8
(23) Page 9
(24) Page 10
(25) Page 11
(26) Page 12
(27) Page 13
(28) Page 14
(29) Page 15
(30) Page 16
(31) Page 17
(32) Page 18
(33) Page 19
(34) Page 20
(35) Page 21
(36) Page 22
(37) Page 23
(38) Page 24
(39) Page 25
(40) Page 26
(41) Page 27
(42) Page 28
(43) Page 29
(44) Page 30
(45) Page 31
(46) Page 32
(47) Page 33
(48) Page 34
(49) Page 35
(50) Page 36
(51) Page 37
(52) Page 38
(53) Page 39
(54) Page 40
(55) Page 41
(56) Page 42
(57) Page 43
(58) Page 44
(59) Page 45
(60) Page 46
(61) Page 47
(62) Page 48
(63) Page 49
(64) Page 50
(65) Page 51
(66) Page 52
(67) Page 53
(68) Page 54
(69) Page 55
(70) Page 56
(71) Page 57
(72) Page 58
(73) Page 59
(74) Page 60
(75) Page 61
(76) Page 62
(77) Page 63
(78) Page 64
(79) Page 65
(80) Page 66
(81) Page 67
(82) Page 68
(83) Page 69
(84) Page 70
(85) Page 71
(86) Page 72
(87) Page 73
(88) Page 74
(89) Page 75
(90) Page 76
(91) Page 77
(92) Page 78
(93) Page 79
(94) Page 80
(95) Page 81
(96) Page 82
(97) Page 83
(98) Page 84
(99) Page 85
(100) Page 86
(101) Page 87
(102) Page 88
(103) Page 89
(104) Page 90
(105) Page 91
(106) Page 92
(107) Page 93
(108) Page 94
(109) Page 95
(110) Page 96
(111) Page 97
(112) Page 98
(113) Page 99
(114) Page 100
(115) Page 101
(116) Page 102
(117) Page 103
(118) Page 104
(119) Page 105
(120) Page 106
(121) Page 107
(122) Page 108
(123) Page 109
(124) Page 110
(125) Page 111
(126) Page 112
(127) Page 113
(128) Page 114
(129) Page 115
(130) Page 116
(131) Page 117
(132) Page 118
(133) Page 119
(134) Page 120
(135) Page 121
(136) Page 122
(137) Page 123
(138) Page 124
(139) Page 125
(140) Page 126
(141) Page 127
(142) Page 128
(143) Page 129
(144) Page 130
(145) Page 131
(146) Page 132
(147) Page 133
(148) Page 134
(149) Page 135
(150) Page 136
(151) Page 137
(152) Page 138
(153) Page 139
(154) Page 140
(155) Page 141
(156) Page 142
(157) Page 143
(158) Page 144
(159) Page 145
(160) Page 146
(161) Page 147
(162) Page 148
(163) Page 149
(164) Page 150
(165) Page 151
(166) Page 152
(167) Page 153
(168) Page 154
(169) Page 155
(170) Page 156
(171) Page 157
(172) Page 158
(173) Page 159
(174) Page 160
(175) Back Cover
(176) Back Cover
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Cover
(8) Front Cover
(9) Page [1]
(10) Page [2]
(11) Page [3]
(12) Page [4]
(13) Page [5]
(14) Page [6]
(15) Page 1
(16) Page 2
(17) Page 3
(18) Page 4
(19) Page 5
(20) Page 6
(21) Page 7
(22) Page 8
(23) Page 9
(24) Page 10
(25) Page 11
(26) Page 12
(27) Page 13
(28) Page 14
(29) Page 15
(30) Page 16
(31) Page 17
(32) Page 18
(33) Page 19
(34) Page 20
(35) Page 21
(36) Page 22
(37) Page 23
(38) Page 24
(39) Page 25
(40) Page 26
(41) Page 27
(42) Page 28
(43) Page 29
(44) Page 30
(45) Page 31
(46) Page 32
(47) Page 33
(48) Page 34
(49) Page 35
(50) Page 36
(51) Page 37
(52) Page 38
(53) Page 39
(54) Page 40
(55) Page 41
(56) Page 42
(57) Page 43
(58) Page 44
(59) Page 45
(60) Page 46
(61) Page 47
(62) Page 48
(63) Page 49
(64) Page 50
(65) Page 51
(66) Page 52
(67) Page 53
(68) Page 54
(69) Page 55
(70) Page 56
(71) Page 57
(72) Page 58
(73) Page 59
(74) Page 60
(75) Page 61
(76) Page 62
(77) Page 63
(78) Page 64
(79) Page 65
(80) Page 66
(81) Page 67
(82) Page 68
(83) Page 69
(84) Page 70
(85) Page 71
(86) Page 72
(87) Page 73
(88) Page 74
(89) Page 75
(90) Page 76
(91) Page 77
(92) Page 78
(93) Page 79
(94) Page 80
(95) Page 81
(96) Page 82
(97) Page 83
(98) Page 84
(99) Page 85
(100) Page 86
(101) Page 87
(102) Page 88
(103) Page 89
(104) Page 90
(105) Page 91
(106) Page 92
(107) Page 93
(108) Page 94
(109) Page 95
(110) Page 96
(111) Page 97
(112) Page 98
(113) Page 99
(114) Page 100
(115) Page 101
(116) Page 102
(117) Page 103
(118) Page 104
(119) Page 105
(120) Page 106
(121) Page 107
(122) Page 108
(123) Page 109
(124) Page 110
(125) Page 111
(126) Page 112
(127) Page 113
(128) Page 114
(129) Page 115
(130) Page 116
(131) Page 117
(132) Page 118
(133) Page 119
(134) Page 120
(135) Page 121
(136) Page 122
(137) Page 123
(138) Page 124
(139) Page 125
(140) Page 126
(141) Page 127
(142) Page 128
(143) Page 129
(144) Page 130
(145) Page 131
(146) Page 132
(147) Page 133
(148) Page 134
(149) Page 135
(150) Page 136
(151) Page 137
(152) Page 138
(153) Page 139
(154) Page 140
(155) Page 141
(156) Page 142
(157) Page 143
(158) Page 144
(159) Page 145
(160) Page 146
(161) Page 147
(162) Page 148
(163) Page 149
(164) Page 150
(165) Page 151
(166) Page 152
(167) Page 153
(168) Page 154
(169) Page 155
(170) Page 156
(171) Page 157
(172) Page 158
(173) Page 159
(174) Page 160
(175) Back Cover
(176) Back Cover