loading/hleð
(8) Blaðsíða 4 (8) Blaðsíða 4
4 Vondir mcnn tala hcldnr nm Jiað, sem Jreir óska eptir, en nm hitt, sem þeir triia, cða vita. J>að er dygð, að varast löst, og upphaf vizlui, að verða laus við hcimsku. Sjerhver maður tekur hlutdeild í þcim heiðri, sem veitist hinum vcrðugu. Sá, sem ekki getur yfirstígið ójöfnuð, liggur undir sjálfum sjer. Heiður hermannsins er eins viðkvæmur og tæpur, og kvennmannsins — hann þolir enga grunsemi. þckking án dygðar er ekki annað, en vanþekking með Iærdómi. Vjer erum allt of ósparir á tímanum, þar sem þó allt vort líískeið er eigi nema lítið stundarkorn. Ef þú vilt verða virtur og vel metinn, þá uppfræddu börn þín vel, og taktu svo hlut í góðverkum þeirra. Lærdómur upp vekur og rótfestir í sál- um vorum þær hreinu og inndælu tilfinn- ingar, sem sönn dygð er fólgin í. Heimskunni verður aldrei við hjálpað, hún er skekkja sálarinnar, sem eigi verður fremur lagfærð, en skekkja líkamans. Lögin geta ekki sannfært þar, sem þau ekki ná til að heggna. Leiddu hjá þjer litla mótgjörð, og mun hún verða því minni. Lífið er of stutt til þess, að það hafi af- gangs tíma til fjandskapar. Enginn vorkennir uppgerða sorg. Óðar en vjer hættum að vera til gagns, verðum vjer sjálfum oss til byrði; hvcr skyldi því vilja vera iðjulaus! því fleiri sem eru I sökinni saman, þess ljettar hera þeir svívirðing glæpsins, því sætt er sameiginlegt skipbrot. Iðjuleysið niðurbrýtur grundvöll sjer- hverrar dygðar, og steypir yfir oss stór- flóði eymda og ódygða. Störf eru manni ómissandi: ef þau eru geðfeld, er það ánægja, ef þau eru nytsöm, er það sæla. þar vantar ekkert sem hyggindin mega ráða. Engin fyrirhöfn er of mikil til þess að uppgötva sannleika. Sá cr enginn sjálfráður, sem ekki getur stjórnað sjálfum sjer. Óeinlægur vilji ber ófrjófsantt fræ. í einveru er ekkert dýr cins huglítið, og maðurinn, í samljelagi ekkert hugrakkara. Góð samvizka er sá dýrgripur, sem eng- inn má án vera, mcðan hann lifir. Vjer ávinnum eigi annað með ósannsögli, en þau vandræði, að oss er ekki trúað, þegar vjer segjum satt. Eins og tortryggilegt gull reynist í eldi, eins þckkist bezt trúfesti vináttunnar á tíma neyðarinnar. því hærra sem maðurinn situr í tign, þess minna frelsi hefur hann í raun og veru. Sakleysi og launpukur lifir sjaldan lengi sainan. Kenndu það ekki öðrum, sein þú trúir ckki sjálfur. Sá, sem hæðir fátækan, ásakar skaparann. Ötular og öflugar sálir geta hvorki, nje mega halda kyrru fyrir, meðan æskufjörið varir. Margfjöldi bóka truflar sálina, og eigi er mikilla verulegra nota að vænta af marg- breyttum lestri. Hve margir eruþeir kennimenn, semtala síður af tilfinningu hjartans, en af fyllingu minnisins! Ánægja skilningarvitanna er blómstur, livers ylmur rýkur hastarlega burt, og hvers glæsta fcgurð fölnar í hönduin þess, sem fær það fyrstur. Mesti maður má ekki án vera hins lítil- mótlegasta, meðan hann lifir. Iðjulausar stundir líða seint og leiðinlega, og ilraga með sjer óhroða og rusl. Sú reiði á sjer enga vörn, sem sjeð hef- ur tvær sólir. Sá, sem getur sigrað vilja sinn, er hcrra yfir sjálfuin sjer. þekking, sem ekki cr samfara rjettvísi, er slægð, og hugrekki, sem eltki stjórnast af skynsemi, er fíflska. Lærdóinur er stýri æskunnar, huggun ell- innar, og vissasti leiðtogi til heiðurs og mannvirðinga. Láttu ekki mótlætið lama vængi vonar- innar, nje meðlætið myrkva ljós forsjáln- innar. Nauðsynlegast af öllum vísindum er, að læra það, að geyma sjálfan sig óflekkaðan af vondu eptirdæmi það er fyrsta atriði vizkunnar, að þekkja sjálfan sig.


Nýársgjöf 1851 handa Íslendingum

Ár
1850
Tungumál
Íslenska
Blaðsíður
16


Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þessa bók, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þessa bók: Nýársgjöf 1851 handa Íslendingum
http://baekur.is/bok/a77bb572-09fe-47f0-b726-3efb9bc32452

Tengja á þessa síðu: (8) Blaðsíða 4
http://baekur.is/bok/a77bb572-09fe-47f0-b726-3efb9bc32452/0/8

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Bækur.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.