(1) Blaðsíða [1]
FRUMYARP
til
v
Grundvallarlaga Islands.
i.
Um stjórnarlögunina og trúarbrögdini
1. gr. Island er frjálst {ijóðíjelag vit af fýr-
ir sig, ódeiianlegt og óafsalanlegt, saraeinað
Daninörku undir einum og sama konungi, og
ræður nú verandi konungur og konungar
Oldenborgarættar yfir því með takmörkuðu
valdi.
2. gr. Hin evangelisku - luthersku trúar-
brögð eru þjóötrú Islendinga.
II.
Um framkvœmdarvaldiö og konunginn.
3. gr. Framkvæmdarvaldið er í liöndum
konungs.
4. gr. Konungur má vera, livort sem vill
evangelisk — lutherskrar eða reformertrar trú-
ar; en vernda skal hann þjóðtrú lands vors.
5. gr. Konungur má án samþykkis alþing-
is vera konungur yfir hverjum helzt löndum
sein hann vill.
6. gr. Konungur hefur alls enga ábyrgð á
hendi, og er áfríunarlaus fyrir sjálfan sig.
En ábyrgð öll fyrir stjórnarathöfn livílir á
þeim þremur stjórnarherrum, sem fyrir eru í
landinu sjálfu, og jieirn fulltrúa Islendinga,
sem í Danmörku er.
7. gi'. 3?au nú gildandi erfðalög Danakon-
unga samjiykkja Íslendingar, meðan Olden-
borgaiætt ræður þar ríki; en þegar hún deyr
út, eöur önnur konungaætt kemur til ríkis,
skal jiað á valdi þjóðarinnar, hvort hún játar
hollustu Danakonungum eður eigi.
8- gr. Myndugurerkonungur, jiegar hann er
fullra 18 ára.
9. gr. Áður konungur hefur tekið við rik-
isstjórninni, afhendi liann íulltrúa íslendinga
eiðsskjal, staðfest með nafni sínu og innsigli
ríkisins, svo látandi: jeg heiti og sver abjjþálda
og hefða grundvallarlög fsjands, svo sannar-
lega bjálpi mjer guð og hans heilaga orð!
Jetta eiðsskjal skal sendast næsta alþingi.
10. gr. jiegar konungur Ohlinborgarættar á-
litur nauðsynlegt, annaðbvort vegná burtferð-
ar eða veikleika, að ríkisstjóri sje settur, og
jijóðjiing Dana hefur samþykkt lagafrumvarp
konungs um það efni, þá skal það frumvarp
einnig sendast alþingi til samþykktar.
11. gr. Verði konungur óhæfur til ríkis-
stjómar, og þjóðþing Dana liefur ákveðið að
taka sjer ríkisstjóra, þá skal ákvörðun sú
einnig sendast alþingi til meðferðar.
12. gr. Ef það kemur fyrir, að ríkiserfingi
við fráfall konungs, veröi ómyndugur eður
óhæfur til stjórnar, þá skulu þau lög, sem
konungur kynni að semja áhrærandi ríkis-
stjóra, sendaSt alþingi til álita.
13. gr. Hafi alþingi samþykkt ríkisstjóra,
hvenær sem lians þykir þurfa í Danmörku,
þá afhendi ríkisstjóri fulltrúa Islendiiiga eiðs-
skjal samhljóða þvi, sem konungunum er fyr-
ir lagt; og skal það eiðsskjal sendast alþingi.
14. gr. Konungur sendi alþingi frumvarp
um, hversu mikið Islendingar eigi að leggja
á konungsborð, og skal alþingi ákveða eptir
efnahag', fólksfjölda og ööru ásigkomulagi
landsins, að hve miklu leyti það frumvarp geti
samþykkst.
15. gr. Konungur sendi og frumvarp al-
þingi um hve mikiö íslendingar skulu leggja
til skipaliðs Dana, og skal alþingi segja álit
sitt um það, einnig ákveða, hve mikið til-
kall landið verði að hafa til varnarliðs Dana
um ár livert, eptir því sem þörf landsins út-
heimtir.
16. gr. Konungurkýs og setur frá völdum
stjórnarherra; gildir lög landsins með eigin
undirskrípt; þó sjeu það gildandi lög, sem