Haraldur Guðmundsson. munu betri kennslukraftar í menntaskólan- um hér en í gagnfræðaskólum kaupstaðanna. Ætla ég þá, að sparnaðar- og hagsmunahlið þessa máls sé nægilega skýrð. Athugum nú þá tillögu nefndarinnar, að frá haustinu 1936 yrði tekin upp sama regla, sem um nokkur ár hefur verið fylgt í Menntaskólanum í Reykjavík, að hafa ekki fleiri en 25 nemendur í hverri árdeild fyrstu þriggja bekkjanna. Nefndinni hefir algerlega láðst að benda á, hvernig á að velja þessa 25 nemendur, sem njóta eiga kennslu í þessum þremur árdeildum, en sennilega ætlast hún til, að aðferðir Reykjavíkurskóla eigi einnig að vera til fyrirmyndar þar. Nú fæ ég eigi varist að láta þá hjartagrónu sannfæring mína í ljós, að fyrirkomulagið á neðri deild Menntaskólans í Reykjavík sé að sumu leyti svo óheppilegt sem framast má verða. Á ég þar við, hvernig inntökuprófi fyrsta bekkjar er háttað þar. En úrslit þessa prófs ráða því, hvaða nemendur fá sæti í fyrsta bekk og um leið í gagnfræðadeild. Eftir því sem rektor Pálmi Hannesson sagði mér í vor, þreyta að jafnaði þar 80-100 nýnema inntökupróf. Venjulega standast um 60 prófið, en af þess- um 60 er ekki veitt viðtaka nema 25, er hæstu einkunn hafa hlotið. Hinum 35 er vísað frá. Það liggur nú í augum uppi, að á því eru geysimiklir erfiðleikar að finna þennan fjórðung nýnema, sem hæfastir eru og þjóð- félaginu væri hollast að sem yngstir tæki að stunda undirbúning háskólanáms. Mér er ekki kunnugt um, að hér á landi hafi fundnar verið aðferðir, sem með nokkru móti megi teljast hagkvæmar, hvað þá heldur óbrigðular til slíks. Það verður því að teljast algerlega frágangssök nú að byrja slíkt úrval svo snemma á fræðslu- og þroskaskeiði nemenda. Og ekki myndi slíkt síst viðsjárvert hér á landi, með því að íslendingar munu vera seinþroska þjóð. Það verður því að virða til vorkunnar, þeg- ar þessa er gætt, þótt Reykjavíkurskóla hafi eigi tekist að leysa úr þeim hinum mikla vanda, sem á því er að finna upp inntökupróf, sem veldi úr þá 25 nemendur, sem fyrir allra hluta sakir væru maklegastir til að njóta hinnar bestu kennslu, sem kostur er á í höf- uðstað landsins. Prófið er sem sé kunnáttu- próf, ekki þroskapróf. Fátt er auðsærra en það, að í slíkri raun standa efnaðir nemendur betur að vígi en óefnaðir, bráðþroska betur en seinþroska, og má þá síst gleyma því, að börn efnaðra for- eldra alast upp við betra viðurværi, heilsu- samlegri húsakynni og njóta oftast betra at- lætis og þroskavænlegra menningarlofts en snauðra og félítilla synir og dætur, og þrosk- ast af þeim ástæðum fyrr en þau. Auðugur og efnaður faðir getur keypt bestu undirbún- ingskennslu handa barni sínu sem kostur er á í höfuðstaðnum. Veit ég ærin dæmi þess, að slíkt hefir verið gert. Slíkra hlunninda er óefnaðra börnum varnað. Með slíku próflagi getur prýðilega greint barn fátæks föður orðið undir í samkeppninni við auðmanns barn, sem eigi er af náttúrunnar hendi jafnvel gefið og það, þótt það fari sigri hrósandi úr þessum ójafna leik. Þetta er svo augljóst mál, að ég sé ekki, að því verði með nokkru móti hnekkt. Það er meira að segja ekkert því til fyrirstöðu, að efnaðir foreldrar geti fengið sjálfa hina ágætu kennendur Menntaskólans í Reykjavík til að búa börn sín undir þetta próf. Mig furðar á, að jafnaðarmenn á þingi hafa ekki krafist breytingar á þessu prófi, svo ódemó- kratískt og ójafnaðarlegt sem það er. Og enn furðulegra er, að nú — á því Drottins ári 1936 — er farið fram á, að koma slíku próflagi á líka hér á Akureyri. Það er sem sé auðsætt, að slíkt skipulag bitnaði stórum þunglegar á Norðlendingum og Austfirðingum heldur en það mæðir á Reykvíkingum og Sunnlending- um. Þeir unglingar sem Menntaskólinn al- menni gerir afturreka, eiga, sem betur fer, athvarf í gagnfræðaskóla þeim, sem próf. Ágúst H. Bjarnason stýrir, og sá skóli viðar vitanlega að sér eftir föngum ýmsum hinum bestu kennslukröftum, sem völ er á í Reykja- vík fyrir utan grindur Menntaskólans, og hefir meira að segja, að því er ég ætla, seilst inn fyrir þær eftir góðum kennurum. Gagn- fræðapróf úr þeim skóla veitir nú réttindi til að setjast i lærdómsdeild Menntaskólans. Hér á Akureyri er enginn hliðstæður gagnfræða- skóli til, hvorki um kennslukrafta né réttindi, og engar horfur á, að hann verði stofnaður í fyrirsjáanlegri framtíð, enda tor-séð, hvaða gróði yrði á að stofna slíkan skóla og skerða Menntaskólann og láta húsrúm hans og hitun að nokkru ónotað um leið. Hefir það og verið athugað, hver þau sál- rænu áhrif eru, sem þeir sæta, þessir 25 ungu sigurvegarar, sem komast í 1. bekk? Er ekki hætt við, að slíkt skapi í þeim óþarflega „aristokratiskan“ hugsunarhátt eða yfirstétt- arkennd, að þeir ofmeti sjálfa sig, en vanmeti að sama skapi þá jafnaldra sína, sem þeir sigruðust á í hinni miklu samkeppni? Ég spyr ekki svo að ástæðulausu. Ég hefi sjálfur orðið þess áheyrsla, að menntaskólanemandi í Reykjavík, sem hlotnast hefir hinn mesti námsframi, kallaði nemendur í skóla Ágústs 15

(1) Front Board
(2) Front Board
(3) Front Flyleaf
(4) Front Flyleaf
(5) Front Flyleaf
(6) Front Flyleaf
(7) Front Flyleaf
(8) Front Flyleaf
(9) Page 1
(10) Page 2
(11) Page 3
(12) Page 4
(13) Page 5
(14) Page 6
(15) Page 7
(16) Page 8
(17) Page 9
(18) Page 10
(19) Page 11
(20) Page 12
(21) Page 13
(22) Page 14
(23) Page 15
(24) Page 16
(25) Page 17
(26) Page 18
(27) Page 19
(28) Page 20
(29) Page 21
(30) Page 22
(31) Page 23
(32) Page 24
(33) Page 25
(34) Page 26
(35) Page 27
(36) Page 28
(37) Page 29
(38) Page 30
(39) Page 31
(40) Page 32
(41) Page 33
(42) Page 34
(43) Page 35
(44) Page 36
(45) Page 37
(46) Page 38
(47) Page 39
(48) Page 40
(49) Page 41
(50) Page 42
(51) Page 43
(52) Page 44
(53) Page 45
(54) Page 46
(55) Page 47
(56) Page 48
(57) Page 49
(58) Page 50
(59) Page 51
(60) Page 52
(61) Page 53
(62) Page 54
(63) Page 55
(64) Page 56
(65) Page 57
(66) Page 58
(67) Page 59
(68) Page 60
(69) Page 61
(70) Page 62
(71) Page 63
(72) Page 64
(73) Page 65
(74) Page 66
(75) Page 67
(76) Page 68
(77) Page 69
(78) Page 70
(79) Page 71
(80) Page 72
(81) Page 73
(82) Page 74
(83) Page 75
(84) Page 76
(85) Page 77
(86) Page 78
(87) Page 79
(88) Page 80
(89) Page 81
(90) Page 82
(91) Page 83
(92) Page 84
(93) Page 85
(94) Page 86
(95) Page 87
(96) Page 88
(97) Page 89
(98) Page 90
(99) Page 91
(100) Page 92
(101) Page 93
(102) Page 94
(103) Page 95
(104) Page 96
(105) Page 97
(106) Page 98
(107) Page 99
(108) Page 100
(109) Page 101
(110) Page 102
(111) Page 103
(112) Page 104
(113) Page 105
(114) Page 106
(115) Page 107
(116) Page 108
(117) Page 109
(118) Page 110
(119) Page 111
(120) Page 112
(121) Page 113
(122) Page 114
(123) Page 115
(124) Page 116
(125) Page 117
(126) Page 118
(127) Page 119
(128) Page 120
(129) Page 121
(130) Page 122
(131) Page 123
(132) Page 124
(133) Page 125
(134) Page 126
(135) Page 127
(136) Page 128
(137) Page 129
(138) Page 130
(139) Page 131
(140) Page 132
(141) Page 133
(142) Page 134
(143) Page 135
(144) Page 136
(145) Page 137
(146) Page 138
(147) Page 139
(148) Page 140
(149) Page 141
(150) Page 142
(151) Page 143
(152) Page 144
(153) Page 145
(154) Page 146
(155) Page 147
(156) Page 148
(157) Page 149
(158) Page 150
(159) Page 151
(160) Page 152
(161) Page 153
(162) Page 154
(163) Page 155
(164) Page 156
(165) Page 157
(166) Page 158
(167) Page 159
(168) Page 160
(169) Page 161
(170) Page 162
(171) Page 163
(172) Page 164
(173) Page 165
(174) Page 166
(175) Page 167
(176) Page 168
(177) Page 169
(178) Page 170
(179) Page 171
(180) Page 172
(181) Page 173
(182) Page 174
(183) Page 175
(184) Page 176
(185) Page 177
(186) Page 178
(187) Page 179
(188) Page 180
(189) Page 181
(190) Page 182
(191) Page 183
(192) Page 184
(193) Page 185
(194) Page 186
(195) Page 187
(196) Page 188
(197) Page 189
(198) Page 190
(199) Page 191
(200) Page 192
(201) Page 193
(202) Page 194
(203) Page 195
(204) Page 196
(205) Page 197
(206) Page 198
(207) Page 199
(208) Page 200
(209) Page 201
(210) Page 202
(211) Page 203
(212) Page 204
(213) Page 205
(214) Page 206
(215) Page 207
(216) Page 208
(217) Page 209
(218) Page 210
(219) Page 211
(220) Page 212
(221) Page 213
(222) Page 214
(223) Page 215
(224) Page 216
(225) Page 217
(226) Page 218
(227) Page 219
(228) Page 220
(229) Page 221
(230) Page 222
(231) Page 223
(232) Page 224
(233) Page 225
(234) Page 226
(235) Page 227
(236) Page 228
(237) Page 229
(238) Page 230
(239) Page 231
(240) Page 232
(241) Page 233
(242) Page 234
(243) Page 235
(244) Page 236
(245) Page 237
(246) Page 238
(247) Page 239
(248) Page 240
(249) Page 241
(250) Page 242
(251) Page 243
(252) Page 244
(253) Page 245
(254) Page 246
(255) Page 247
(256) Page 248
(257) Page 249
(258) Page 250
(259) Page 251
(260) Page 252
(261) Page 253
(262) Page 254
(263) Page 255
(264) Page 256
(265) Page 257
(266) Page 258
(267) Page 259
(268) Page 260
(269) Page 261
(270) Page 262
(271) Page 263
(272) Page 264
(273) Page 265
(274) Page 266
(275) Page 267
(276) Page 268
(277) Page 269
(278) Page 270
(279) Page 271
(280) Page 272
(281) Page 273
(282) Page 274
(283) Page 275
(284) Page 276
(285) Page 277
(286) Page 278
(287) Page 279
(288) Page 280
(289) Rear Flyleaf
(290) Rear Flyleaf
(291) Rear Flyleaf
(292) Rear Flyleaf
(293) Rear Flyleaf
(294) Rear Flyleaf
(295) Rear Board
(296) Rear Board
(297) Spine
(298) Fore Edge
(299) Scale
(300) Color Palette