(11) Blaðsíða 7
7
henrtar eptir javí, hvern akur hnn fyrir hittir, því eins og ó-
hreinindi, óþrifnafeur, slærnt lopt, sampökkun af mörgum f
lágum, þröngum og rakafuilum húsakynnum, þar sem veik-
ir og heilbryg&ir liggja hverjir innan um aibra opt í sama
rúmi, er bezta grófcrarstýja fyrir alla næma sjúkdóma,
svo vinna þeir opt lítifc á, þar sem þeir fyrirhitta liifc
gagnstæfca. þetta hefur nærverandi umgangsveiki ljóslega
sýnt og sannafc, mefc því afc hún á sumum bæjum hef-
ur gripifc afc eins 1 efcur 2, en á öfcrum bæjum bafa bunk-
azt nifcur flest allir á heimilinu, og svo má afc nokkru leyti
Ieifca rök afc hinu sama mefc því, afc sóttin er miklu væg-
ari um sumartímann, þá fólk fæst fremur til afc opna glugga,
og menn eiga hægra mefc 1 afc flytja hver frá öfcrum, jafnvel
þó því ekki verfci neitafc, afc hinn kaldari árstími, ásamt mefc
óvarfærni, gjöri töluvert til þess, afc veikin setji sig fyrir
brjóstifc, og verfcur opt vifc þafc banvæn.
Tvær eru afcalorsakir til útbreifcslu taugaveikinnar’, ann-
afchvort sú, afc mafcur taugaveikur, efcur sem fyrir stuttu er
stafcinn upp úr sóttinni, flytur hana bæ frá bæ, efcur heil-
brigfcir sækja hana vifc þafc afc dvelja oflengi á sóttveiku
heimili, og orsakast þetta optast af skeytingarleysi og óvar-
færni, bæfci hjá þeim er flytja veikina, og eins hinum, er veita
henni móttöku. þess ber afc gæta, afc liifc óheilnæma efni
sóttarinnar, sýnist stundum lengi geta dulizt efcur haldifc krapti
sínum. þess vcgna skal sóttveikur mafcur og sá, sem ekki er
orfcinn alveg frí af veikinni, forfcast ónaufcsynlegar ferfcir á heil-
brigfca bæi, en komist hann ekki hjá því, skal hann taka á
sig hrein föt, og hafa sem stytzta dvöl. Illjóti hann afc vera
næturlangt, skal hann hafa sem minnst mök við heimilis-
fólkifc; sofa einn sjer og rúmfötin þvost og vifcrast áfcur en
afcrir brúka þau. Hafi manneskja verifc Ijefc á sóttveikan bæ,
skal hún ekki heim fara fyr en alveg er útsjefc um þafc, afc
hnn ekki muni veikjast, og skal lnin þvo sig áfcur efcur bafca,
þvo og vifcra vel föt sín. Afc þessa ekki var gætt, hefir mjög
vífca verifc orsök til útbreifcslu sýkinnar. Ilinn heilbrigfci skal
varast, eptir því sem verfcur, afc leggja leifcir sínar á tauga-
veika bæi, og einkum afc vera þar afc langdvölum. Neyfcist
liann til afc vera þar næturlangt, skal liann halda sjer, sem
mest frá heimilisfólki, sofa einn sjer, helzt í öfcru húsi en
fólkife sefur, og ekki vifc þau rúmföt, sem þafc hefir brúkafc,
skal hann þegar heim kemur hafa fataskipti, þvo sig efcur
bafca. Heimsæki heilbrigfcur sjúkan, skal hann aldrei gjöra
þafc svangur, mófcur efcur sveittur, og mefcan hann dvelur, skal
hann tyggja eitthvafc, er cykur munnvatnifc, og skal liann spýta