(55) Blaðsíða 47
47
; Guí skapar í tómfti og eyíiileggur tii'fe illa, þegar honum þókaast. Spurníngin
um uppruna biits illa held. eg síí uppkomin af mteskilníngi.
J,ó þafe sýnist 6tundum, sem eitthvaíl tilverandi só ílt, þá er, eins og eg sagfeij
hife eiginlega illa ekki annaþ cn vBntun hins gófea sjálf, t. a. m.: þogar Ags-
korgartrúarj. segir, afe mafeurinn fæfeist me% girnd (a: vondri), þá er sú girnd sama
scm vúntun elsku hins rétta, og er komín af vöntun róttrar hugsunar; því væri
hugsunin og elskan rctt, þá mundi girndin fljótt lei'fcrfettast og verfea rftt (sjá
bofcorfca útskýríngu Lúters). lin setjum hún vildi samt ekki lei'fercttast, þó aÍ!
mafeurinu elskaþi hiíi rötta, og stríddi vife girndina (hvaí) ekki getur skefe, ef hann
leitar gufes mefe bæninni), þá yríi hún afe vera einhver mjiig sterk ástríþa, og væri
þá kollufe náttúrlegt ílt (malum physicum). Hún væri þá veiki efeasjúkdómur
náttúrunnar. _ llifc gagnstæfea góíia væri þá heilbrigíii náttúrunnar, efea frelsi frá
ástrífeunni, og ástrífean yríii vóntun frelsis, efea heilbrigfeinnar, og þess vegna vónt-
un gæfea. Mefe sama hætti eru ailir sjúkdómar ekkert annat) eu vöntun heilbrigíi-
innar, cfea vöntun hins góíia ásigkomulags. Sýuist mér |»á heilbrigfein og freisi
náttúrunuar vera verulegra, en sjúkdómurinn; því hún er fullkomlegleiki, en hann
ólag. Einginn heilbrigfeur fæst lieldur um þafc, ao sig vanti sjúkdóm, þar á móti
kvartar opt sjúklíngur um, aí) sig vanti heilbriglói. I daglegu máli heíi eg opt
heyrt sagt um hiíi ilia, og sem manni geftjast ekki afe, a% þafc sé óverulegt,
óvera, og ógerfc, á dönsku Uvæsen. j»ar á máti um hifc gó?)a og tryggva aíi
þafc sé reelt, og á íslenzku gerfearlegt. Jiessi tvö orfe; vöntuu gæþa ellegar
vöntun verulegleika benda biefei til þess, aí) þaí) sé gott, sem aí) vantar, því
sjaldan kalla menn sig vanti, nema þafc sé eitthvafe, sem viljinn girnist.
Tegundir hins sifeferíóislega illa eru: a) vöutun vizkunnar, viintun
réttrar hugsunar, vanþekkíng sannieikaus, heimska, vilia, o. s. frv.; b) vöntun
réttrar tiiflnníngar, vöntun elsku hins rétta, kærleiksleysi, skeytíngarleysi, dofln-
leiki, tómlæti; c) vöntun hins kröptuga vilja, lauslyudi, ústafefesti, breyskleiki,
tápleysi. — J»eir tveir sífeari flokkaruir, í b og c, eru orsakafeir afvöntun réttrar
hugsnnar, svo afe heimskan efea vóntun vizkunnar erundirrótin alls• ills. Af þess-
ari skiptíngu er þab fullsannafe, aí) hife illa er hvorki meira né minna, en vtintuu
gæfea eíia vöntun hins gó'fca, 6amber útleggíngu Lúters yflr boíiorfeiu og 1. Tím.
1, 5.: „Summa boWfcsins er kærleikuriun af hreiuu hjarta, góííri samvizku og
(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Blaðsíða [1]
(6) Blaðsíða [2]
(7) Blaðsíða [3]
(8) Blaðsíða [4]
(9) Blaðsíða 1
(10) Blaðsíða 2
(11) Blaðsíða 3
(12) Blaðsíða 4
(13) Blaðsíða 5
(14) Blaðsíða 6
(15) Blaðsíða 7
(16) Blaðsíða 8
(17) Blaðsíða 9
(18) Blaðsíða 10
(19) Blaðsíða 11
(20) Blaðsíða 12
(21) Blaðsíða 13
(22) Blaðsíða 14
(23) Blaðsíða 15
(24) Blaðsíða 16
(25) Blaðsíða 17
(26) Blaðsíða 18
(27) Blaðsíða 19
(28) Blaðsíða 20
(29) Blaðsíða 21
(30) Blaðsíða 22
(31) Blaðsíða 23
(32) Blaðsíða 24
(33) Blaðsíða 25
(34) Blaðsíða 26
(35) Blaðsíða 27
(36) Blaðsíða 28
(37) Blaðsíða 29
(38) Blaðsíða 30
(39) Blaðsíða 31
(40) Blaðsíða 32
(41) Blaðsíða 33
(42) Blaðsíða 34
(43) Blaðsíða 35
(44) Blaðsíða 36
(45) Blaðsíða 37
(46) Blaðsíða 38
(47) Blaðsíða 39
(48) Blaðsíða 40
(49) Blaðsíða 41
(50) Blaðsíða 42
(51) Blaðsíða 43
(52) Blaðsíða 44
(53) Blaðsíða 45
(54) Blaðsíða 46
(55) Blaðsíða 47
(56) Blaðsíða 48
(57) Blaðsíða 49
(58) Blaðsíða 50
(59) Blaðsíða 51
(60) Blaðsíða 52
(61) Blaðsíða 53
(62) Blaðsíða 54
(63) Blaðsíða 55
(64) Blaðsíða 56
(65) Blaðsíða 57
(66) Blaðsíða 58
(67) Blaðsíða 59
(68) Blaðsíða 60
(69) Blaðsíða 61
(70) Blaðsíða 62
(71) Blaðsíða 63
(72) Blaðsíða 64
(73) Blaðsíða 65
(74) Blaðsíða 66
(75) Blaðsíða 67
(76) Blaðsíða 68
(77) Saurblað
(78) Saurblað
(79) Band
(80) Band
(81) Kjölur
(82) Framsnið
(83) Kvarði
(84) Litaspjald
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Blaðsíða [1]
(6) Blaðsíða [2]
(7) Blaðsíða [3]
(8) Blaðsíða [4]
(9) Blaðsíða 1
(10) Blaðsíða 2
(11) Blaðsíða 3
(12) Blaðsíða 4
(13) Blaðsíða 5
(14) Blaðsíða 6
(15) Blaðsíða 7
(16) Blaðsíða 8
(17) Blaðsíða 9
(18) Blaðsíða 10
(19) Blaðsíða 11
(20) Blaðsíða 12
(21) Blaðsíða 13
(22) Blaðsíða 14
(23) Blaðsíða 15
(24) Blaðsíða 16
(25) Blaðsíða 17
(26) Blaðsíða 18
(27) Blaðsíða 19
(28) Blaðsíða 20
(29) Blaðsíða 21
(30) Blaðsíða 22
(31) Blaðsíða 23
(32) Blaðsíða 24
(33) Blaðsíða 25
(34) Blaðsíða 26
(35) Blaðsíða 27
(36) Blaðsíða 28
(37) Blaðsíða 29
(38) Blaðsíða 30
(39) Blaðsíða 31
(40) Blaðsíða 32
(41) Blaðsíða 33
(42) Blaðsíða 34
(43) Blaðsíða 35
(44) Blaðsíða 36
(45) Blaðsíða 37
(46) Blaðsíða 38
(47) Blaðsíða 39
(48) Blaðsíða 40
(49) Blaðsíða 41
(50) Blaðsíða 42
(51) Blaðsíða 43
(52) Blaðsíða 44
(53) Blaðsíða 45
(54) Blaðsíða 46
(55) Blaðsíða 47
(56) Blaðsíða 48
(57) Blaðsíða 49
(58) Blaðsíða 50
(59) Blaðsíða 51
(60) Blaðsíða 52
(61) Blaðsíða 53
(62) Blaðsíða 54
(63) Blaðsíða 55
(64) Blaðsíða 56
(65) Blaðsíða 57
(66) Blaðsíða 58
(67) Blaðsíða 59
(68) Blaðsíða 60
(69) Blaðsíða 61
(70) Blaðsíða 62
(71) Blaðsíða 63
(72) Blaðsíða 64
(73) Blaðsíða 65
(74) Blaðsíða 66
(75) Blaðsíða 67
(76) Blaðsíða 68
(77) Saurblað
(78) Saurblað
(79) Band
(80) Band
(81) Kjölur
(82) Framsnið
(83) Kvarði
(84) Litaspjald