sveitarstjóma. Rökstuðningur þingmanna með lögunum var, að margar konur, t.d. ekkjur greiddu opinber gjöld á við góða meðalbændur. 17) Með þeim fengu ekkjur og aðrar ógiftar konur, sem stóðu fyrir búi eða á annan hátt áttu með sig sjálfar, kosningarétt til hreppsnefnda, sýslunefnda og á safnaðarfundum. En það tók tvo áratugi að afla þeim sömu konum kjörgengis, eða tíl 1902, og þar með réttar til að hafa bein afskiptí af opinberum málum. Ein af ástæðum andmæla þingmanna og synjunar stjómvalda var, að lögin gengu lengra en þau sem Danir höfðu og, að konur hefðu ekki beðið um þennan rétt. Þess vegna söfnuðu konur þúsundum undirskrifta kvenna og sendu til Alþingis 1895 um að samþykkja frumvörp um réttindi kvenna, sem lágu þá fyrir Alþíngi. Raunar var sú aðferð mikið notuð af kvenréttindakonum jafnt hér á landi sem erlendis á þessum tímum. Það ákvæði var sett í lögin, sem varð býsna lífseigt, að þeim væri heimilt að skorast undan kosningu.. 18) Þess má geta hér, að lögin frá 1882 vöktu athygli á íslendingum erlendis, sem þóttu hafa sýnt mikið ftjálslyndi með þessum hætti.19) Það er svo aftur önnur saga, hve seinar íslenskar konur voru til að notfæra sér réttindin. 22. nóvember 1907 voru samþykkt lög um bæjarstjóm í Reykjavík og Hafnarfirði,20) sem marka þáttaskil, því að með þeim fengu allar konur, 25 ára að aldri kosningarétt og kjörgengi til bæjarstjómar í Reykjavík og Hafnarfirði. Með öðrum orðum: giftar konur fengu kosningarétt til sveitarstjórna rúmum aldarfjórðungi eftir að ógiftar konur fengu hann. Ákvæðinu um að þeim væri heimilt að skorast undan kosningu var enn haldið. 30.júlí 1909 fengu konur á landinu öllu þessi réttindi. 21) En það varð ekki fyrr en 15. júní 1926 með lögum um kosningar í málefnum sveita-og kaupstaða, 22) að ákvæðið um að konum væri heimilt að skorast undan kosningu var fellt niður. Ennfiemur fengu vinnukonur nú fyrst kjörgengi. IV. Um síðustu aldamót miðaðist löggjöfin við hina hefðbundnu fjölskyldu sifiaréttarins. þ.e. hjón og skilgetin böm þeirra. Eiginmaðurinn vann fyrir heimilinu og konan gætti bús og bama. Réttur óskilgerinna bama var lítíll og skilnaðir fáir. Með lögræðislögunum 1917 23) var foreldravald yfir bami látíð í hendur beggja hjóna, en hafði áður verið hjá föður einum. Nú er ekki lengur notað orðið foreldravald heldur forsjá. Orðið er úrelt, samband foreldra og bama tekur nú á dögum síður mið af valdi eða yfirráðum foreldranna en áður var, heldur ber nú meira á skyldum foreldra og ábyrgð. Samkvæmt nýju bamalögunum nr. 9A981, frá 1. janúar, fara foreldrar, sem búa saman, sameiginlega með forsjá bama sinna, hvort sem þau em gift eða ógift. 24)

(1) Kápa
(2) Kápa
(3) Blaðsíða 1
(4) Blaðsíða 2
(5) Blaðsíða 3
(6) Blaðsíða 4
(7) Blaðsíða 5
(8) Blaðsíða 6
(9) Blaðsíða 7
(10) Blaðsíða 8
(11) Blaðsíða 9
(12) Blaðsíða 10
(13) Blaðsíða 11
(14) Blaðsíða 12
(15) Blaðsíða 13
(16) Blaðsíða 14
(17) Blaðsíða 15
(18) Blaðsíða 16
(19) Blaðsíða 17
(20) Blaðsíða 18
(21) Blaðsíða 19
(22) Blaðsíða 20
(23) Blaðsíða 21
(24) Blaðsíða 22
(25) Kvarði
(26) Litaspjald