EINAR BRAGI: Samtök fólksins „En máske menn bíði þess, að hinir svonefndu fyrirliðar þjóðarinnar, yfirvöldin, gangi á undan og leiði þá til frelsis og farsældar ? — Þá megið þér að vísu lengi bíða, bræður góðir! Því svo er langt frá, að þeir sé iíklegir til að gerast oddvitar, að þeir fara varla í flokk yðvarn, nema neyðin þrýsti að þeim, það leiðir af stöðu þeirra og hugsunarhætti, um það mætti reynslan hafa sannfært oss nógsamlega. . . . Menn ættu ekki að skilja, fyrr en það heit væri handfest allra á milli, að hver í sinni sveit geri það honum er unnt til að kveikja þjóðlífið í héruðum, efla samheldi, framkvæmdir og dugnað, og enginn gangi úr þeim félagsskap upp frá þessu, meðan hann endist til, fyrr en vér höfum með góðu og löglegu móti öðlazt fullkomin þjóð- réttindi og þjóðfrelsi. . Jón Sigurðsson (Ný félagsrit IX, 1849) Stofnun Samtaka hernámsandstæðinga er merkisviðburður í íslenzkum þjóð- málum: atburður sem getur haft grundvallaráhrif á þróun þjóðlífsins alls, ef fylgismönnum samtakanna endist samheldni, þroski og þrek til að gera þá hugsjón, er samtökin ól, að lífgandi inntaki íslenzkrar stefnu í innri málum þjóðarinnar og skiptum hennar við umheiminn. I orði er yfirlýst stefna Islands í utanríkismálum: að eiga friðsamleg skipti við allar þjóðir. I því ætti að felast: að Islendingar litu á sig sem hvers manns jafningja í fjölskyldu þjóðanna, ættu að frjálsu vali vinsamleg menningarskipti við íbúa annarra landa og rækju verzlun við önnur ríki á eðlilegum viðskiptagrundvelli án pólitískra eða hernaðarlegra kvaða. Ábyrgðarmenn íslenzkra utanríkismála hafa aftur á móti lengi játazt sjónar- miðum erlendra hervelda, sem leitast við að kljúfa mannkynið í tvær fjandsamlegar fylkingar, draga þjóðir heims með offorsi í dilk austurs eða vesturs og telja þeim trú um að annarra kosta eigi þær ekki völ. Af þessum sökum höfnuðu íslenzkir stjómmálamenn hlutleysisstefnunni, bundu Island vopnafélagi erlendra ríkja og hófu við þau samvinnu um hernaðarmál. Raunar var því neitað í fyrstu, að ísland hefði undirgengizt hemaðarlegar skuldbindingar við inngöngu í Nató — nema til heimsstyrj- aldar drægi. Þannig er formið, en: ,,fer það sem er vani: Sættin verður á svenskra móð, sem þeir gera við Dani“. Ekki leið á löngu, áður en erlend- 44 T í ') i n il i /' i n g v a 11 a f n n d a r

(1) Blaðsíða 1
(2) Blaðsíða 2
(3) Blaðsíða 3
(4) Blaðsíða 4
(5) Blaðsíða 5
(6) Blaðsíða 6
(7) Blaðsíða 7
(8) Blaðsíða 8
(9) Blaðsíða 9
(10) Blaðsíða 10
(11) Blaðsíða 11
(12) Blaðsíða 12
(13) Blaðsíða 13
(14) Blaðsíða 14
(15) Blaðsíða 15
(16) Blaðsíða 16
(17) Blaðsíða 17
(18) Blaðsíða 18
(19) Blaðsíða 19
(20) Blaðsíða 20
(21) Blaðsíða 21
(22) Blaðsíða 22
(23) Blaðsíða 23
(24) Blaðsíða 24
(25) Blaðsíða 25
(26) Blaðsíða 26
(27) Blaðsíða 27
(28) Blaðsíða 28
(29) Blaðsíða 29
(30) Blaðsíða 30
(31) Blaðsíða 31
(32) Blaðsíða 32
(33) Blaðsíða 33
(34) Blaðsíða 34
(35) Blaðsíða 35
(36) Blaðsíða 36
(37) Blaðsíða 37
(38) Blaðsíða 38
(39) Blaðsíða 39
(40) Blaðsíða 40
(41) Blaðsíða 41
(42) Blaðsíða 42
(43) Blaðsíða 43
(44) Blaðsíða 44
(45) Blaðsíða 45
(46) Blaðsíða 46
(47) Blaðsíða 47
(48) Blaðsíða 48
(49) Blaðsíða 49
(50) Blaðsíða 50
(51) Blaðsíða 51
(52) Blaðsíða 52
(53) Blaðsíða 53
(54) Blaðsíða 54
(55) Blaðsíða 55
(56) Blaðsíða 56