(20) Color Palette
GretagMacbeth™ ColorChecker Color Rendition Chart
landsbókasXfn
Varúðarreglur við taugaveikina,
skrifaðar að tilhlutun amtmanns Havstftins.
Veiki þessi, sem á heima hjer á landi, og er því ekki afeflutt
frá dtlöndum, stingur sjer ýmist niöur hjer eg hvar, e&ur hún
gengur yfir bæ frá bæ, og frá einu hjerahi til annars, sem
regluleg landfarsótt, stundum einsaman, en stundum verbur
húii samferSa öðrum sóttum, eins og t. a. m. misiingasóttinni,
sem gekk yfir 1846, unz hún hefur lokife umfer& sinni, og
hvílir sig fleiri eíiur færri ára tíma.
Opt byrjar veikin, þegar hún gengur sem landfarsótt, með
tilfellum líkum eins og í kvefsótt, fiugkveisusótt etmr gallsótt;
líka geta sumir sjúkdómar af ýmsum orsökum snúizt upp í
hana, en stundum byrjar hún strax meb sínum eiginlegu sjúk-
dóms tilfellum. Hún hefir fengib ýmisleg nöfn eptir þeim
pörtum líkamans, þar sem hún sýnist að hafa sitt höfubabsetur,
eptir ebli sínu í hvert skipti, og eptir þeim tilfellum, erhenni
fylgja; þó eru þessi nöfn hennar algengust: (Taugaveikin Typhus
cerebralis, og spinalis) þegar hún hefir mest áhrif á heilann,
mænuna og taugarnar, sem þaban liggja; slímsótt (Typhus
mueosus), þegar höfubabsetur hennar er í slímhimnu næring-
arveganna; rotnunarsótt, Typhus putrida, þegar rotnun kem-
ur í blób og vessa líkamans, sem þynnast og missa sitt nátt-
úrlega ebli og samblöndun.
Landfarsótt sú, sem þetta ár hefir gengib í Húnavatns-
og Skagafjar&arsýslum, er rjettnefnd taugaveiki (Typhus cere--
bralis), cn byrjar þó opt meb kvefsótt ebur flugkveisusótt, sem
eptir styttri ebur lengri tíma gengur yfir í taugaveiki, sem hefir
þessi einkenni: Megnan höfubverk aptan í höfbinu, sem ligg-
ur meö strengverkjum ofan í hálsinn ab aptan, nibur bakið
og ofan í lær og fætur; stundum liggur verkurinn í öllu höfb-
inu ebur framan í því, og liggja þá strengverkirnir aptur meh
vöngunum og ofan í herðar, líka koma stingverkir ebur sei&-
ingsverkir hjer og hvar um líkamann. þessum tilfellum er
samfer&a máttleysi, órólegheit, sanzadeyfb, svefnleysi, harbur
og tíbur æbasláttur, tregar hægbir og lítife þvaglát. Vanalega
breytist höfu&verkurinn snemma í höfufeþyngsli, fylgir þá meö
þeim tilfinningarleysi í líkamanuin, sufea fyrir eyrum, svimi