![loading/hleð](/images/loadingkey.gif)
(9) Page 5
5
lcgt ef sjuklingurinn liggur í köldu hdsi, þegar hann er sveitt-
ur eha hefir köldu-hroll. Bld&taka er gagnleg ab eins í byrj-
un veikinnar, þegar sjúklingurinn er blö&rfkur, þegar sóttin
grípur mefe megnum höfuöverk, einkum þá, er áöur voru Iiöf-
ufeveikir, e&ur ef henni strax frá byrjun fylgja brjóstþyngsli
og takverkur, enn fremur þegar stööugur ro&i er í andliti og
snemma fer a& brydda á höfubórum. Seinna í sóttinni má
ekki taka blóö, nema meö læknisráöi. Halda skal fótunum
alltaf heitum, og í því skyni brúka heitt; súrdeig viÖ berar
iljarnar eöur heita hellu vafÖa í vaömáli. I.íka er fótabaö
gott af volgu saltvatni eöur sjó, og aö þvo fæturna úr því.
þar á móti skal brúka kalt vatn meÖ sýru eÖur ediki yfir
enniö og gagnaugun og kæla þaö jafnóÖum og þaÖ volgn-
ar. Ef stööugur roöi er á andlitinu, augun rauö, mikil höf-
þyngsli og höfuöórar, einkum hafi hinn veiki átt vanda fyrir
höfuöveiki eöur höfuöþyngsli, þá skal klippa vel af allt hár-
iö, og brúka kuldabakstra yfir allt höfuöiö, ofan aÖ eyrum og
augum, og jafnvel blanda bööunarvatniö meÖ klaka eöur snjó,
sem bezt er aö hafa í blööru úr stórgrip, þar sem húnertil;
líka er þá góö dreifarblóötaka meÖ blóöhorni eöur blóöbollum
á hálsinum fyrir aptan og neöan eyrun. Spanksfluguplástr-
ar, lagÖir á kálfasporöana draga einnig frá höföinu, en þó
skal ekki brúka þá þar, sem sóttin er rotnunarkynjuö, sem
sjaldan befur komiö fyrir í þeirri, sem nú gengur.
Ef alls þessa er vel gætt, gengur sóttin jafnaöarlega á-
fram sinn gang til bata, og tekur upp sinn vanalega tíma 7
daga til 3 vikur. þó koma fyrir þau tilfelli, sem eru tnjög
hættuleg, og þurfa þvf bráÖrar aögjöröar. þegar sóttin slær
sjer fyrir brjóstiö meö hósta, verk og þyngslum, einkum ef
sjúklingurinn hefir áöur veriÖ brjóstveikur, þá er þetta til-
felli mjög hættulegt, og veröur opt aö dauöameini. Stund-
um kemur þaö af því, aö hinn veiki fer óvarlega meö sig,
t. a. m. þcgar hann fer á fætur í óráÖi í miöri sóttinni, og
má honum aldrei líöast þaÖ, eöur þegar hann er nýkominn
á bataveg og fer óvarlega meö sig, boröar þaö, sem honum
er óhollt, eÖur ef ofmikill kuldi kemur aö honum. ViÖ þessu
skal brúka dreifarblóötöku, og skal setja horniÖ eöur blóö-
bollann þar yfir, sem verkurinn er undir, og má setja horn-
iö á aptur hafi lítiö blóö komiö eöur ef verkurinn viö helzt,
en brúka á eptir heitan vatnsbakstur, eöur grjónabakstur yfir
allan verkjarstaÖinn, og skal einnig brúká hann þó blóÖhorn-
inu ekki veröi komiö viö; Iíka er þaÖ gott aö brenna meö
stórum spanksfluguplástri, en betra er aÖ leggja undir hann
loÖpappfr, og dregur hann eins vel gegnura pappírinn, og. á
beru hörindinu, en yfir fleiÖriö skal brúka grjónabakstur.