![loading/hleð](/images/loadingkey.gif)
(18) Blaðsíða 14
14
Blóí) má í þessari sótt því aö eins taka, aS siúklingur sje sterknr, á unga aldri,
og kafi sóttin gripib liann hastarlega, en hann hafi allmikil brjóstþyngsli hina
fyrstu daga sóttarinnar. Undir slíkum kringumstœSum skaSar þab víst sjald-
an, þó sjúklingi sjo opnub æb, sje hann mjög blóbríkur, en aldrei skulu
menn þóláta blœba meira, en svari pela eba hálfri mörk. Þegar fer ab
líba á sóttina eba fyrsta vikan er libin, er blóbtaka nærfellt allajafna skableg,
og ættu menn a& hafa þab sera almenna reglu, ab taba eigi fyphus3óttarveikum
blób, nema á hinum fyrstu dögura veikinnar, og þab því ab eins ab þeir sjeu
sterkbyggbir og blóbríkir.
t>ab ber opt ab höndum, a& menn í typhussóttum fá allmiklar bló&nasir
íbyrjun sóttarinnar, og draga þær mjög máttinn úr sjúklingum, sjeu þær
tíbar og miklar; verírar þá ab stöbva þær meb köldum bökstrum á ennib
ognefif), og gefa sjúklingi inn súru mixtúruna ibulega, eins og áfrar var sagt.
í>ó typhusveikir menn, eins og áfrár er umgetib, hafi veriB látnir lax-
era hina fyrstu daga veikinnar, þá ríírar þó jafnframt á, ab vibhalda hœgí>-
um þeirra, svo ab eigi nái slím og önnur óhreinindi ab safnast fyrir í þörm-
unum. I innyflatyphussóttinni er bezt ab gjöra þetta mefe laxerolíu, og'er
nœgjanlegt, þegar á sóttina lífeur, afe gefa af henni svo sem svarar matskeife
á dag, þegar hœgfeir vanta til baksins. I hinum seinni tímabilunum ciga
margir sjúklingar örfeugt meö afe k|Sta af sjer þvagi, en þetta Iagast opt,
sjeusjúklingi gefnir svo sem 15—20járndropar (Tinctura ferri muriatici)
i matspæni af köldu vatni. Stundum hverfur og þetta, ef menn leggja volga
brennivínsbakstra nefeanvert á Iífife fyrir ofan blöferubeiniö, og má til þess
hafa samanlagfean klút, sem sje vættur í heitu brennivíni. Aferir af þessum
sjúklingum láta þvagib í rúmife, án þess afe vita af því, og verfeur þafe mjög
skafelegt, sökum þess þafe veldur afrifum og legusárum. þetta linar og opt vife
hina áfeurnefndu járndropa, og kemur þafe af því, afe dropar þessir stirkja
blöferuna í báfeum tilfellunum, en hvortveggja þessi tilfelli koma af því, afe
blöferuvöfevarnir eru veiklafeir; í hinu fyrra eru vöfevar þeir, er iiggja vife
botn blöferunnar, Iinafeir, og getur hún því eigi hrundife frá sjer þvaginu;
en í hinu seinna er vöfevi sá, er lokar blöferunni, magnlaus, og mefe því þafe er
náttúra járndropanna, afe stirkja blöferuvöfevana, þá eru þeir mefeal vife báfeom
þessum tilfellum, er þó vife fyrsta álit virfeast svo ólík, og andstœfe hvort öferu.
þafe ber opt vife, afe typhusveikir menn fá uppþembu allmikla um
lífife, mefe ropum, hixta og óhœgfe fyrir brjósti, og er þetta mjög hættulegt;
þafe kemur helzt á þá menn, sem óhreinindi hafa legife í þörmunum á um
lengri tíma, af því þeir hafa laxerafe of linlega á hinu fyrsta tímabili. þetta er
þafe vanalega, en þó getur þafe fyrir komife, afe uppblásturinn í lífife komi hver-
vetna, ef sóttin er mjög illkynjufe ; til afe lina þessa uppþembu vife hafa menn
hvervetna stólpfpur af volgu vatni, bræddu smjöri og salti; en þær vilja all-
opt lítife stofea, þó þær afe vísu sjeu betri en ekkert. Bezt hefur mjer gefizt,
afe blanda saman lifengum hálfpela af hafnrseyfei, einni matskeið af laxer-
olíu og 20 efea 30 dropum af ternentinolíu, og setja sjúklingi stólpípu mefe
(1) Band
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Blaðsíða 1
(6) Blaðsíða 2
(7) Blaðsíða 3
(8) Blaðsíða 4
(9) Blaðsíða 5
(10) Blaðsíða 6
(11) Blaðsíða 7
(12) Blaðsíða 8
(13) Blaðsíða 9
(14) Blaðsíða 10
(15) Blaðsíða 11
(16) Blaðsíða 12
(17) Blaðsíða 13
(18) Blaðsíða 14
(19) Blaðsíða 15
(20) Blaðsíða 16
(21) Saurblað
(22) Saurblað
(23) Band
(24) Band
(25) Kjölur
(26) Framsnið
(27) Kvarði
(28) Litaspjald
(2) Band
(3) Saurblað
(4) Saurblað
(5) Blaðsíða 1
(6) Blaðsíða 2
(7) Blaðsíða 3
(8) Blaðsíða 4
(9) Blaðsíða 5
(10) Blaðsíða 6
(11) Blaðsíða 7
(12) Blaðsíða 8
(13) Blaðsíða 9
(14) Blaðsíða 10
(15) Blaðsíða 11
(16) Blaðsíða 12
(17) Blaðsíða 13
(18) Blaðsíða 14
(19) Blaðsíða 15
(20) Blaðsíða 16
(21) Saurblað
(22) Saurblað
(23) Band
(24) Band
(25) Kjölur
(26) Framsnið
(27) Kvarði
(28) Litaspjald